"Ίσως να φαινόταν ακατανόητος ο τίτλος Ιστορώντας την υπέρβαση, αν δεν συνοδευόταν από τον διευκρινιστικό υπότιτλο: Από την παράδοση του Βυζαντίου στη νεότερη τέχνη", τόνισε ο διευθυντής του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης της Άνδρου Κυριάκος Κουτσομάλλης, παρουσιάζοντας χθες τη μεγάλη έκθεση που διοργανώνει εκεί, όπως κάθε καλοκαίρι, το Ίδρυμα Β. και Ε. Γουλανδρή.
Στόχος της είναι να παρουσιάσει τον τρόπο με τον οποίο Έλληνες ζωγράφοι του 19ου και του 20ού αιώνα, οι οποίοι ζυμώθηκαν με τα ρεύματα της μοντέρνας τέχνης στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, "προσέλαβαν και ενέταξαν στο έργο τους στοιχεία της βυζαντινής και μεταβυζαντινής παράδοσης". Έτσι, στην έκθεση θα περιληφθούν 130 και πλέον έργα ζωγράφων όπως οι Κωνσταντίνος Παρθένης, Φώτης Κόντογλου, Νίκος Εγγονόπουλος, Γιάννης Τσαρούχης, Σπύρος Παπαλουκάς, Σπύρος Βασιλείου, Ράλλης Κοψίδης κ.ά., αλλά και χαρακτών όπως οι Τάσσος, Γιώργος Σικελιώτης, Βάσω Κατράκη, που απέδωσαν θρησκευτικά θέματα ή, οι περισσότεροι από αυτούς, ιστόρησαν γνωστές εκκλησίες, τις οποίες, όπως τόνισε ο επιμελητής του καταλόγου της έκθεσης Χρήστος Μαργαρίτης, έχουν επισκεφθεί, χωρίς να συνειδητοποιούν ότι οι αγιογράφοι τους υπήρξαν μεγάλα ονόματα της νεοελληνικής τέχνης, όπως, για παράδειγμα, ο Σπ. Βασιλείου, που εικονογράφησε τον ναό του Αγίου Διονυσίου στο Κολωνάκι.
Ο Κ. Κουτσομάλλης ενέταξε την αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος για τη βυζαντινή τέχνη στο ευρύτερο πνεύμα της Γενιάς του '30, θυμίζοντας τη ρήση του Νίκου Εγγονόπουλου "η βυζαντινή τέχνη είναι εξόχως σουρεαλιστική", ενώ δεν παρέλειψε να σημειώσει ότι το πνεύμα αναζωπύρωσης της θρησκευτικής τέχνης δεν συναντάται μόνο στην Ελλάδα, θυμίζοντας ότι και ο Ματίς εικονογραφούσε εκκλησίες.
Αναφερόμενος στην εκκλησιαστική παράδοση της απεικόνισης του υπερβατικού, με τρόπο που "να μοιάζει αλλά και να διαφέρει" από το εικονιζόμενο, ο καθηγητής Νίκος Ζίας, επιμελητής της έκθεσης, συσχέτισε την ανανέωση και έμφαση στον ρόλο της εικόνας στην εκκλησία κατά τον 20ό αιώνα με τον αντιρεαλιστικό χαρακτήρα της μοντέρνας τέχνης, που "διευκολύνει την αποδοχή των μη ρεαλιστικών χαρακτηριστικών της εκκλησιαστικής τέχνης".
Η έκθεση στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Άνδρου θα εγκαινιαστεί στις 30 Ιουνίου και θα παραμείνει ανοιχτή στο κοινό έως τις 29 Σεπτεμβρίου.
