Έναν υποβρύχιο θησαυρό που αριθμεί 58 ναυάγια γεμάτα αμφορείς και άλλες αρχαιότητες στο αρχιπέλαγος των Φούρνων έχει καταγράψει ώς τώρα η υποβρύχια ανασκαφική έρευνα στην περιοχή. Η φετινή μόνο εσοδεία της έρευνας μετρά πέντε ναυάγια τα οποία καλύπτουν μια μεγάλη ιστορική περίοδο, από την ελληνιστική και ρωμαϊκή περίοδο μέχρι τους νεώτερους χρόνους. Τα ναυάγια, μαζί με τους αμφορείς και τις άγκυρες που εντοπίστηκαν, έρχονται να προσθέσουν πολύτιμες ψηφίδες στην ιστορική γνώση καθώς μαρτυρούν το μέγεθος και την ένταση της ναυσιπλοΐας και της εμπορευματικής δραστηριότητας στην περιοχή που, σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού αναδείχτηκε σε "καίριο ναυτικό σταυροδρόμι του ανατολικού Αιγαίου".
Στα πλέον αξιόλογα ευρήματα της φετινής έρευνας, που πραγματοποίησε η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων με τη σύμπραξη του ιδρύματος RPM Nautical Foundation από τις 7 έως τις 29 Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με το υπουργείο πολιτισμού, συγκαταλέγονται ένα ναυάγιο με φορτίο κνιδιακών αμφορέων του 2ου αιώνα π.Χ., ένα ναυάγιο του 4ου αι. π.Χ. με μεικτό φορτίο από αιγιακούς και φοινικικούς αμφορείς και ένα ναυάγιο του 5ου - 6ου αιώνα μ.Χ. με φορτίο Υστερορωμαϊκών 1 αμφορέων.
Σημαντική ανακάλυψη υπήρξε και ο εντοπισμός και αποτύπωση ενός εξαιρετικά εκτενούς αγκυροβολίου μπροστά από τον οικισμό Καμάρι, στην ανατολική πλευρά των Φούρνων, όπου αναγνωρίστηκαν περισσότερες από 25 άγκυρες, από τη ρωμαϊκή περίοδο έως και τον 18ο αιώνα, οι περισσότερες από τις οποίες εγκαταλείφθηκαν στον βυθό από πλοία που θα πρέπει να ήταν αξιομνημόνευτα μεγάλου μεγέθους. "Η παρουσία τους φαίνεται να δηλώνει την ύπαρξη μιας ακμάζουσας κοινότητας στο Καμάρι των Φούρνων κατά την ύστερη ρωμαϊκή και βυζαντινή περίοδο, για την οποία οι ιστορικές πηγές της περιόδου φαίνονται να σιωπούν", σημειώνει χαρακτηριστικά το υπουργείο.
Από τα πλέον ενδιαφέροντα μεμονωμένα ευρήματα της φετινής έρευνας είναι και μια απόθεση από 18 τουλάχιστον πήλινους λύχνους του 2ου αιώνα μ.Χ. που εντοπίστηκε και ανελκύστηκε στη βόρεια πλευρά της νήσου Θύμαινας. Οι λύχνοι αυτοί φέρουν ποικίλες ανάγλυφες παραστάσεις από αγαλματικούς τύπους θεών, σκηνές μονομάχων και γεωμετρικά κοσμήματα και αποτελούν προϊόντα των εργαστηρίων της Κορίνθου. Στις βάσεις τους διαβάστηκαν οι επιγραφές των λυχνοποιών Λουκίου και Οκταβίου, πιθανότατα απελεύθερων δούλων που ίδρυσαν τα δικά τους κεραμικά εργαστήρια.
Τέλος, συμπληρωματικές ανελκύσεις και αποτυπώσεις υλικού έγιναν σε ήδη εντοπισμένα ναυάγια, προκειμένου να ολοκληρωθεί η μελέτη του φορτίου τους και να προωθηθεί η νομική τους θωράκιση με την κήρυξή τους σε ενάλιους αρχαιολογικούς χώρους.
Καίριας σημασίας για την επιτυχή έκβαση της έρευνας φέτος αλλά και τα προηγούμενα χρόνια, σύμφωνα με την ανασκαφική ομάδα, υπήρξε η ευαισθητοποίηση του τοπικού πληθυσμού και η εκτενής συλλογή πληροφοριών από την κοινότητα των αλιέων, οι οποίοι παρείχαν αφειδώς πληροφορίες για την ύπαρξη αρχαιοτήτων στον βυθό και οδήγησαν στον γρήγορο εντοπισμό τους. Άλλωστε η έρευνα υποστηρίχτηκε οικονομικά από τους τοπικούς φορείς, τον Δήμο Φούρνων/Κορσεών, το Καθίδρυμα Ιστορικών και Αρχαιολογικών Ερευνών “Κορσεαί” αλλά και επιχειρηματικούς φορείς από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Με τη φετινή έρευνα ολοκληρώθηκε ο πρώτος κύκλος (2015-2018) της αρχαιολογικής χαρτογράφησης του αρχιπελάγους των Φούρνων, ενώ στους επόμενους μήνες θα υποβληθεί νέο πρόγραμμα με τους στόχους της έρευνας για την πενταετία 2019-2023. Τη γενική διεύθυνση της έρευνας είχε ο αρχαιολόγος της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων δρ Γιώργος Κουτσουφλάκης, ενώ επικεφαλής του Ιδρύματος RPM Nautical Foundation ήταν ο αρχαιολόγος Δρ Peter Campbell.
