Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
18.2°C22.0°C
1 BF 47%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
18 °C
14.7°C21.2°C
2 BF 57%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
16.0°C19.4°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
18.8°C21.5°C
1 BF 61%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
14.9°C18.4°C
2 BF 63%
Μια "στοχαστική έκθεση" στο Μουσείο Μπενάκη
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Μια "στοχαστική έκθεση" στο Μουσείο Μπενάκη

Ίσως ποτέ σε μια έκθεση σαν αυτή να μην έχουν “συναντηθεί” τόσες Παναγίες μαζί! Από την Παναγία του Βλαντίμιρ και του Καζάν έως την Τριχερούσα, του Πάθους και την Παναγία που προσθέτει νου.

Μια μοναδικής σημασίας και σημειολογίας έκθεση με τίτλο “Θρησκευτική τέχνη από τη Ρωσία στην Ελλάδα” εγκαινιάστηκε χθες το βράδυ στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Κουμπάρη, παρουσιάζοντας για πρώτη φορά άγνωστα έργα, εικόνες και λατρευτικά αντικείμενα που προέρχονται από εκκλησίες και μοναστήρια της Ελλάδας, συλλογές και δωρεές και με κοινό χαρακτηριστικό τη ρωσική τέχνη.

Για μια “στοχαστική έκθεση”, που αναδεικνύει σχέσεις πολιτισμικές, εμπορικές και πολιτικές μεταξύ χωρών όπως η Ελλάδα και η Ρωσία και προβάλλει θησαυρούς και ιστορικά τεκμήρια μίλησε ο ο Χρήστος Χατζηιωσήφ, καθηγητής Ιστορίας Νεοτέρων Χρόνων στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, πρώην διευθυντής του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών, σε συνεργασία με το οποίο πραγματοποιείται η έκθεση. Τη χαρακτήρισε “απόσταγμα ενός ερευνητικού προγράμματος”, στόχος του οποίου είναι “οι πολιτισμικές ανταλλαγές και ωσμώσεις στην ευρύτερη Μεσόγειο”, ευχαριστώντας τον πρώην υπουργό πολιτισμού Αριστείδη Μπαλτά που την υποστήριξε, ενώ εξέφρασε την ίδια ώρα την απογοήτευσή του για τη μη συμμετοχή σε αυτή του Βυζαντινού Μουσείου της Αθήνας.

Η βάση της έκθεσης είναι το αποτέλεσμα της επιτόπιας έρευνας που έκανε η Γιουλιάνα Μπόιτσεβα, συνεργαζόμενη ερευνήτρια του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών, που μίλησε για “ετερόκλητα έργα από πλευράς ποιότητας και είδους”, τα οποία λειτουργούσαν στις τοπικές κοινότητες.

Η ίδια επισκέφθηκε για την έρευνά της την Πάτμο, την Κρήτη, την Κέρκυρα, την Κεφαλλονιά, την Ιθάκη, τη Λέσβο, τη Χίο, τα Μετέωρα, την Καστοριά και τη Θεσσαλονίκη.

Η επιμελήτρια Αναστασία Δρανδάκη σημείωσε την υποστήριξη που παρείχε στην έκθεση και τη μεταφορά των έργων ο αρχιεπίσκοπος, υποστηρίζοντας πως η έκθεση περιλαμβάνει αδημοσίευτα έργα και επιχειρεί να ανοίξει έναν ελληνορωσικό διάλογο.

Στην έκθεση, ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει φθηνές εικόνες ευρείας ζήτησης, τις επονομαζόμενες κόκκινες εικονίτσες, από το πορτοκαλοκόκκινο χρώμα του πλαισίου τους, που διακρίνονται για το απλοϊκό ύφος, τη λιτή σύνθεση και το περιορισμένο χρωματολόγιο και προορίζονταν για χαμηλά κοινωνικά στρώματα. Διακινούνταν σε μεγάλες ποσότητες στα μεγάλα αστικά κέντρα και στον αγροτικό πληθυσμό της ρωσικής επικράτειας, ενώ γίνονταν εξαγωγές στα Βαλκάνια και σε πόλεις της κεντρικής Ευρώπης.

Στην ίδια έκθεση μπορεί κάποιος να θαυμάσει και την Παναγία του Καζάν από την Αγία Πετρούπολη του 1897, μια πολυτελή εικόνα καλυμμένη από μαργαριτάρια και σμάλτο, δώρο στον στρατηγό Κωνσταντίνο Σμολένσκι από τους Έλληνες της Ρωσίας.

Η έκθεση περιλαμβάνει πάνω από εξήντα έργα, εστιάζοντας στους διαύλους μεταφοράς των θρησκευτικών έργων από τη Ρωσία στην Ελλάδα και στις διαδικασίες ενσωμάτωσής τους σε ένα καινούργιο εθνοθρησκευτικό και πολιτισμικό πλαίσιο. Διερευνά τις ιδιαίτερες διαδρομές τους και τις ποικίλες μορφές υποδοχής και υιοθέτησής τους στον ελληνικό χώρο, καθώς και θέματα χρονολόγησης των ρωσικών έργων και απόδοσής τους σε εργαστήρια.

Ιστορικά τεκμήρια, πολύτιμα αντικείμενα λατρείας και αφιερώματα προσέφεραν από τις συλλογές τους το Εκκλησιαστικό Βυζαντινό Mουσείο Μυτιλήνης, η μουσειακή συλλογή της Νέας Μονής Χίου, οι Μονές Αγίου Βησσαρίωνος Δουσίκου Τρικάλων και Υ.Θ. Πλατυτέρας στην πόλη της Κέρκυρας.

Μαζί τους εκτίθενται και εικόνες που παραμένουν σε χρήση στους ναούς όπου είχαν αρχικά αφιερωθεί, όπως μια εικόνα από το τέμπλο του μητροπολιτικού ναού των Ταξιαρχών στη Χώρα της Τήνου και μία από τις δεσποτικές εικόνες του Αγίου Γεωργίου Πολιτείας στην Καστοριά.

Την έκθεση, που θα διαρκέσει έως τις 11 Φεβρουαρίου, συνοδεύει έγχρωμη έκδοση 168 σελίδων, η οποία πραγματεύεται, εκτός από τα έργα και ορισμένα σπάνια αντικείμενα από μοναστηριακές συλλογές και ναούς, τα οποία δεν ήταν δυνατό να μετακινηθούν, αλλά φωτογραφήθηκαν και μελετώνται.

Στο πλαίσιο της έκθεσης θα πραγματοποιηθεί στο Αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη, την Παρασκευή και το Σάββατο 15 και 16 Δεκεμβρίου, διεθνές συμπόσιο με θέμα «Ρωσική εκκλησιαστική τέχνη στην ορθόδοξη Ανατολή: Πολιτική, τέχνη και τεχνολογία».

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL