Θεοί, βασιλείς και στρατηλάτες διηγούνται την ιστορία των τόπων τους δίπλα σε κουκουβάγιες, χελώνες, χταπόδια, σουπιές και καβούρια, αλλά και στάχυα, κλαδιά ελιάς, σταφύλια και σύκα. Πρόκειται για τις εξαιρετικής τέχνης παραστάσεις, υψηλής μικροτεχνίας και χαρακτικής, που καλλιτέχνες της αρχαιότητας είχαν χαράξει πάνω σε νομίσματα από ασήμι, χρυσό και χαλκό. “Παρατηρώντας τα νομίσματα, γνωρίζουμε την ιστορία της εποχής τους” δήλωνε χθες κατά την ξενάγηση στην έκθεση «Χρήμα. Σύμβολα απτά στην αρχαία Ελλάδα» ο Νίκος Σταμπολίδης, διευθυντής του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, που φιλοξενεί έως τις 15 Απριλίου νομίσματα από τη Νομισματική Συλλογή της Alpha Bank.
Μια έκθεση ευφυώς σχεδιασμένη σε οκτώ θεματικές ενότητες, στις οποίες περιλαμβάνονται 85 νομίσματα από τη συλλογή της τράπεζας, από κοινού με 159 αντικείμενα υψηλής τέχνης, που προέρχονται από 32 ελληνικά μουσεία και συλλογές καθώς επίσης και από τα μουσεία του Λούβρου, της Νάπολης, του Τάραντα και το Βρετανικό Μουσείο. Αντικείμενα σπάνιας καλλιτεχνικής αξίας, που δεν βγαίνουν ποτέ από τα μουσεία τους, όπως διευκρίνισε ο Ν. Σταμπολίδης, και που εκτίθενται για πρώτη φορά στο ελληνικό κοινό, όπως ο περίφημος αττικός ερυθρόμορφος αμφορέας του αγγειογράφου Μύσωνα, με τη μοναδική απεικόνιση της αυτοθυσίας του Κροίσου που, καθήμενος στον θρόνο του και πάνω στη φωτιά που είναι έτοιμος να ανάψει ο σκλάβος, διηγείται την ιστορία της ζωής του, η οποία και στέκεται η αφορμή της διάσωσής του από τον θάνατο. Μαζί με τα νομίσματα εκτίθενται επίσης πήλινα αγγεία και ειδώλια, μαρμάρινα και χάλκινα αγαλματίδια, ανάγλυφα, χρυσά κοσμήματα, σκεύη μέτρησης, επιγραφές κ.ά.
Η έκθεση αποτελεί μια εξαιρετική εισαγωγή σε ιστορικές περιόδους, ιδανική για μαθητές.
Για το φορτισμένο συναισθηματικά νόμισμα, που φέρει το δικό του μήνυμα για κάθε περίοδο και εποχή, έκανε λόγο η Δήμητρα Τσαγκάρη, επιμελήτρια Νομισματικής Συλλογής της Alpha Bank, μιλώντας για έναν σχεδιασμό που θυμίζει τραπεζικές θυρίδες μέσα από τις οποίες αναδεικνύονται τα νομίσματα, πλαισιωμένα κάθε φορά από αντικείμενα που προσδιορίζουν την εποχή.
Οι δύο συνεπιμελητές μάς ξενάγησαν στις οκτώ θεματικές ενότητες με τίτλο “Χρήμα και συναλλαγές”, “Χρήμα και εμπόριο”, “Χρήμα και τέχνη”, “Χρήμα και Ιστορία”, Χρήμα και διακίνηση ιδεών”, “Χρήμα και προπαγάνδα”, “Χρήμα και κοινωνία”, “Χρήμα και τράπεζες”.
Ανέφεραν ότι τα νομίσματα είναι γνωστά μέσα από ονομασίες που πηγάζουν άλλοτε από τους εικονογραφικούς τύπους και άλλοτε από την ίδια την εκδότρια αρχή.
Η πλειονότητα των προϊόντων και αγαθών που εικονίζονται σε αυτά αφορά βασικούς τομείς της πρωτογενούς οικονομίας μιας πόλης, ενός κράτους και της επικράτειάς του, όπως η γεωργία, η κτηνοτροφία και η αλιεία. Τα δημητριακά, η ελιά, το αμπέλι, τα βοοειδή, τα άλογα, το χταπόδι, η σουπιά, ακόμη και ο κροκόδειλος, γίνονται νομισματικά σύμβολα που προβάλλουν και διαφημίζουν ένα τοπικό εμπορεύσιμο προϊόν, το οποίο αποτελεί πηγή πλούτου. Επίσης, στα νομίσματα μπορεί να προβάλλονται η ναυτιλία και το ποντοπόρο εμπόριο με τις απεικονίσεις πλοίων, αλλά και η μεταλλουργία και οι τέχνες. Εικονίζονται επίσης δημιουργήματα πολιτισμού, όπως έργα πλαστικής και αρχιτεκτονικής.
Από τις παραστάσεις που αποτυπώνονται στη μικρή μεταλλική επιφάνειά τους διαπιστώνεται ακόμη ότι τα νομίσματα διαδίδουν πολιτικά μηνύματα σε μεγάλες ομάδες πληθυσμού, αποσκοπώντας σε στόχους προσωπικούς, πολιτικούς και στρατιωτικούς.
