Μπορεί να είναι ημερολόγιο αλλά η αξία, ο μόχθος και η προσωπική φροντίδα, έγνοια, αναζήτηση και παράθεση αρχείων και πηγών που δημοσιεύονται για πρώτη φορά σε αυτό, το χαρακτηρίζουν όχι απλώς θεματικό αλλά και συλλεκτικό, ως προς τη μοναδικότητα του θέματος και της ανάδειξής του. Πρόκειται για το ημερολόγιο του 2017 που εξέδωσε και κυκλοφορεί ο δραστήριος «Άλλος τόπος επικοινωνίας και πολιτισμού», σύλλογος πολιτών του Ηρακλείου Αττικής, και το οποίο είναι αφιερωμένο στην ιστορία του κτηρίου του υποσταθμού «εν Ηρακλείω» της «Ηλεκτρικής Εταιρείας Αθηνών - Πειραιώς», δηλαδή της σημερινής ΔΕΗ Α.Ε. Η ιστορία του βιομηχανικού μνημείου στο Ηράκλειο Αττικής, που παρουσιάζεται τεκμηριωμένα για πρώτη φορά, θέτει και τις βάσεις όχι μόνο προστασίας αλλά και προβολής του κτηρίου ως μουσείου, πολιτιστικού και εκπαιδευτικού κέντρου της περιοχής.
Στις 160 σελίδες του ημερολογίου, που κυκλοφορεί σε χρώματα γκρι και άσπρο, με ωραίες ασπρόμαυρες φωτογραφίες, αφίσες εποχής, αποκόμματα εφημερίδων και άλλα τεκμήρια, ξετυλίγεται ένα χρονικό από τις αρχές του 1900 έως τις ημέρες μας. Συνοδεύεται από την πρώτη δημοσίευση φωτογραφικών ντοκουμέντων από το εσωτερικό του υποσταθμού και το ιστορικό αρχείο της ΔΕΗ και την έκθεση δημοσιευμάτων που χρονολογούνται από το 1902 έως το 1957 για την ιστορία του υποσταθμού και του εξηλεκτρισμού της χώρας.
Στις σελίδες του «Ημερολογίου 2017» διατυπώνεται από τη συντακτική ομάδα το αίτημα για τη διάσωση και ανάδειξη του άγνωστου βιομηχανικού μνημείου του Ηρακλείου Αττικής και τεκμηριώνεται η λειτουργία του από τα τέλη της δεκαετίας του 1920. Στο συνοδευτικό φωτογραφικό υλικό παρουσιάζεται όλος ο εξοπλισμός εκείνης της εποχής, που διασώζεται ακέραιος έως σήμερα.
Ταυτόχρονα μέσα από την τεκμηρίωση της ιστορίας του υποσταθμού της Ηλεκτρικής Εταιρείας Αθηνών - Πειραιώς και μετέπειτα της ΔΕΗ, ξετυλίγεται η ιστορία του εξηλεκτρισμού της χώρας και της διαβόητης Power, στην οποία εκχωρήθηκαν από την κυβέρνηση Πάγκαλου «σκανδαλώδη προνόμια», όχι μόνο στην παραγωγή και στη διανομή ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και στα μέσα μαζικής μεταφοράς στην Αθήνα, τον Πειραιά και τα περίχωρα.
Το «Ημερολόγιο 2017» του «Άλλου Τόπου» (τιμή διάθεσης 5 ευρώ) διανθίζεται από μαρτυρίες κατοίκων, αρχειακά αλλά και φωτογραφικά ντοκουμέντα από οικογενειακά άλμπουμ. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει δημοσίευμα - ντοκουμέντο για την ανάρτηση φωτεινής επιγραφής το 1947 στον ιερό βράχο με σύνθημα: «Να φύγουν οι Άγγλοι». Με εξώδικη δήλωσή του προς την Πάουερ, ο Μανώλης Γλέζος αναλαμβάνει την ευθύνη και αναφέρει πως θα καταβάλει το αντίτιμο της κατανάλωσης ρεύματος των περίπου 120 χρησιμοποιηθέντων λαμπτήρων, προκειμένου να αφεθούν ελεύθεροι οι συλληφθέντες από την Αστυνομία «αναρχικοί πράκτορες», κατηγορούμενοι, μεταξύ άλλων, «διά κλοπήν ηλεκτρικού ρεύματος»!
“Η ιστορία του υποσταθμού “εν Ηρακλείω” είναι παράλληλη με την ιστορία του κηρυγμένου ως διατηρητέου μνημείου, υποσταθμού στρεφομένων μηχανών, γνωστού ως “κτήριο Τ”, στον περίβολο του εργοστασίου ηλεκτρισμού (ΑΗΣ) του Νέου Φαλήρου”, σημειώνεται μεταξύ άλλων. “Αν παρατηρήσει κανείς τα δύο κτήρια, θα διακρίνει πολλές ομοιότητες στην αρχιτεκτονική τους μορφή, που παραπέμπει σε βιομηχανικά αγγλικά κτήρια. Και τα δύο κτήρια κατασκευάστηκαν από την αγγλική Ηλεκτρική Εταιρεία Παραγωγής Power & Traction”. Η διαφορά των δύο “αδελφών” υποσταθμών που άντεξαν στον χρόνο, βρίσκεται στο ότι ο ένας επισκίασε τον άλλον. Ο “δευτερότοκος” υποσταθμός στο Ηράκλειο Αττικής παρέμεινε αναξιοποίητος, αφανής, εγκαταλειμμένος, στο έλεος του χρόνου. Χρόνος που αποδείχθηκε πιο σπλαχνικός από τον άνθρωπο, με αποτέλεσμα όλος, ή σχεδόν όλος, ο εξοπλισμός του να παραμείνει αλώβητος, αποκαλύπτοντάς μας ένα εξαιρετικό βιομηχανικό διαμάντι των αρχών του 20ού αιώνα, που χρήζει όχι μόνο προστασίας αλλά και προβολής ως μουσείο, πολιτιστικό και εκπαιδευτικό κέντρο.
Ο “εν Ηρακλείω” υποσταθμός δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς κατασκευάστηκε. Πιθανότατα την ίδια χρονιά με τον υποσταθμό του Φαλήρου, το 1927. Πάντως το 1928-1929, σύμφωνα με μαρτυρίες κατοίκων και φωτογραφίες τους με φόντο τον καινούργιο υποσταθμό, ήταν σε λειτουργία. Μαρτυρίες που επιβεβαιώνονται από γραπτές πηγές”.
