Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
18.2°C22.0°C
1 BF 47%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
18 °C
14.7°C21.2°C
2 BF 57%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
16.0°C19.4°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
18.8°C21.5°C
1 BF 61%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
14.9°C18.4°C
2 BF 63%
Το Facebook προσπαθεί να «καθαρίσει»
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Το Facebook προσπαθεί να «καθαρίσει»

Το σίριαλ δεν έχει τέλος. Ό,τι και να θελήσει να πει κανείς για τα social media, η συζήτηση δεν μπορεί παρά να γυρίζει στις ΗΠΑ και στη φερόμενη επιρροή τής Ρωσίας στις προεδρικές εκλογές. Και τον ρόλο των εταιρειών σ’ αυτή…

Τις προηγούμενες ημέρες εκπρόσωποι του Facebook, του Twitter και της Google κατέθεσαν ενώπιον των ειδικών επιτροπών του Κογκρέσου των ΗΠΑ.

Το Facebook είχε ανακοινώσει στις αρχές Οκτωβρίου ότι περίπου «10 εκατομμύρια άνθρωποι στις ΗΠΑ» έχουν δει διαφημίσεις με περιεχόμενο από σχεδόν 500 λογαριασμούς που ενεργοποιήθηκαν από τη Ρωσία και το οποίο ίσως χρησιμοποιήθηκε για να χειραγωγήσει την αμερικανική κοινή γνώμη. Το σύνολο των διαφημίσεων είχε εκτιμηθεί πως έφτανε τις 3.000. Η εκτίμηση, όμως, αυτή άλλαξε τώρα προς το χειρότερο: περίπου 80.000 αναρτήσεις δημοσιεύτηκαν από τον Ιούνιο του 2015 ώς τον Αύγουστο του 2016, τις οποίες είδαν άμεσα περίπου 29 εκατομμύρια Αμερικανοί. Ο αριθμός αυτός φτάνει τα 126 εκατομμύρια αν προστεθούν και όσοι είδαν τις αναρτήσεις μέσω αναδημοσιεύσεων και σχολίων. Και να μην ξεχνάμε ότι το Facebook είναι ο ιδιοκτήτης και του Instagram, στο οποίο επίσης ανέβηκαν 120.000 αναρτήσεις με περιεχόμενο «που σχετίζεται με τη Ρωσία». Η εταιρεία αναγκάστηκε να «κατεβάσει» 170 λογαριασμούς.

Το Twitter βρήκε και κατέβασε 2.700 αντίστοιχους λογαριασμούς, από τους οποίους αναρτήθηκαν περίπου 131.000 tweets το δίμηνο Σεπτεμβρίου - Ιουνίου 2016. Βρήκε επίσης 36.000 bots (λογαριασμοί πίσω από τους οποίους δεν είναι άνθρωποι, αλλά αλγόριθμοι μηχανών) που ανήρτησαν 1,4 εκατομμύρια μηνύματα την ίδια περίοδο, φτάνοντας «αναγνωσιμότητα» 288 εκατομμυρίων. Παρ’ όλα αυτά, η εταιρεία προσδιόρισε ότι ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί σε λιγότερο του 1% των αναρτήσεων με εκλογικό περιεχόμενο που δημοσιεύτηκε εκείνη την περίοδο.

Και η Google, όμως, παραδέχθηκε για πρώτη φορά ότι βρήκε ανάλογο περιεχόμενο. Εντόπισε και «κατέβασε» 18 κανάλια που φιλοξενούσαν 1.100, με χαμηλή θέαση, όπως προσδιόρισε η εταιρεία. Η δε Internet Research Agency έδωσε 4.700 δολάρια σε διαφημίσεις. Ποια είναι αυτή η Internet Research Agency; Γνωστή και με το όνομα «τα τρολ του Ολγκίνο», είναι μια ρωσική εταιρεία με έδρα την Αγία Πετρούπολη, η οποία φέρεται να κάνει ακριβώς αυτή τη δουλειά, να «τρολάρει» για τη ρωσική κυβέρνηση και χρησιμοποιεί κοινωνικά δίκτυα, φόρουμ, διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης, υπηρεσίες βίντεο για να επηρεάσει όχι μόνο την πολιτική ζωή στις ΗΠΑ αλλά και στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή.

Για πρώτη φορά αναφορά στην Internet Research Agency έγινε σε άρθρο του διαδικτυακού περιοδικού «Buzzfeed» με τίτλο «Αποδείξεις για το πώς ο ρωσικός στρατός από τρολ χτυπά την Αμερική» και με γλαφυρό υπότιτλο «Οι περιπέτειες ρωσικών πρακτόρων όπως ο The Ghost of Marius the Giraffe, ο Gay Turtle και ο Ass αποκαλύπτονται για πρώτη φορά». Το άρθρο (https://goo.gl/vVvzBH) δημοσιεύτηκε στις 2 Ιουνίου 2014 και αξίζει κανείς να το διαβάσει. «Προσπαθούμε να αλλάξουμε την πραγματικότητα. Η πραγματικότητα όντως έχει αρχίσει να αλλάζει ως αποτέλεσμα της εμφάνισής μας στη δημόσια ενημέρωση» δηλώνει ένας από τους «πράκτορες» ονόματι Shaltai Boltai, στα ρωσικά το αντίστοιχο του βρετανικού Humpty Dumpty.

Άλλες πηγές ανεβάζουν το ποσό που εισέπραξε η Google σε εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια, αλλά το πρόβλημα δεν είναι εκεί. Δεν έχει σημασία αν όντως είναι Ρώσοι ή αν όντως προσπάθησαν να επηρεάσουν το εκλογικό αποτέλεσμα. Σημασία έχει το πώς προστατεύουν τους χρήστες τους τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Ποτέ δεν θα αφήσουμε να ξαναγίνει κάτι τέτοιο» δήλωσε στέλεχος του Facebook. Έπρεπε να φτάσουν εδώ τα πράγματα για να ευαισθητοποιηθούν; Απ’ ό,τι φαίνεται, ναι.

Ας γυρίσουμε στο καλοκαίρι του 2015. Ένας μηχανικός του Facebook ψάχνει τα εσωτερικά δεδομένα της εταιρείας και παρατηρεί κάτι περίεργο. Αναζητά τις ιστοσελίδες στις οποίες ανακατευθύνονται οι χρήστες του Facebook, σε ποια links από αυτά που βλέπουν κλικάρουν. Ανάμεσα στις πρώτες 25 ιστοσελίδες υπάρχουν οι «συνήθεις ύποπτοι», όπως το YouTube και η «Huffington Post». Υπάρχουν όμως και κάποιες άλλες, με ονόματα όπως «Conservative Tribune», «Western Journalism» και «Breitbart». Σελίδες που βρίσκονταν ψηλότερα από τους «New York Times» και το CNN.

Παραξενεμένος από το γεγονός ότι οι χρήστες κλικάρουν σε μέσα ενημέρωσης που δεν έχει ξανακούσει ποτέ του, ο μηχανικός ανεβάζει ένα ποστ σε ένα εσωτερικό φόρουμ για τους εργαζόμενους του Facebook. Κανείς δεν συγκινείται ιδιαίτερα, όπως διηγείται ο ίδιος στην ιστοσελίδα Buzzfeed. Το κλίμα ήταν «ναι, είναι παλαβό, αλλά τι θες να κάνουμε εμείς;».

Με δυο λόγια, το Facebook θα μπορούσε να ξέρει ότι το κοινό προσανατολίζεται σε «σκοτεινές» σελίδες γεμάτες από fake news πριν καν ακούσουμε τον όρο. Το Facebook ήξερε, παρόλο που για καιρό το αρνιόταν. Ο ασκός του Αιόλου άνοιξε όταν ο Ζούγκερμπεργκ αναγκάστηκε να παραδεχτεί τη ρωσική προπαγάνδα μέσω διαφημίσεων κατά τη διάρκεια της αμερικανικής προεκλογικής εκστρατείας. Κι εμείς ξέρουμε πια ότι διάφοροι περίεργοι τύποι δεν εκλέγονται τυχαία. Η εκστρατεία τους είναι οργανωμένη χρόνια πριν, χρησιμοποιώντας κάθε αθέμιτο μέσο προπαγάνδας. Προς γνώση και συμμόρφωση του τι διαβάζουμε και τι μοιραζόμαστε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Από τότε το Facebook πολλαπλασιάζει τις δράσεις «εξιλέωσης» και σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να τοποθετήσουμε και τη μεγάλη συμφωνία με δέκα ειδησεογραφικούς οργανισμούς στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ που ανακοινώθηκε την περασμένη εβδομάδα. Το πιλοτικό κατ’ αρχάς πρόγραμμα θα επιτρέπει στους χρήστες Facebook να έχουν πρόσβαση από την κινητή συσκευή τους (μόνο Android προς το παρόν) σε έναν περιορισμένο αριθμό δέκα online άρθρων τον μήνα από κάθε μέσο ενημέρωσης ή σε μια επιλογή άρθρων που θα αποφασίζουν οι εκδότες.

Στη συνέχεια, οι χρήστες, αν επιθυμούν πλήρη πρόσβαση στο ειδησεογραφικό περιεχόμενο, θα έχουν την επιλογή να γίνουν κανονικοί συνδρομητές μέσω των ιστοτόπων των εφημερίδων. Το Facebook δεν θα παίρνει ποσοστό για κάθε πληρωμένη συνδρομή στο μέσο ενημέρωσης. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Apple δεν συμμετέχει στη συμφωνία επειδή διεκδικεί μερίδιο 30% από κάθε συνδρομή σε μέσο ενημέρωσης, η οποία θα κλείνεται μέσω δικής της συσκευής με εφαρμογές iOS.

Στη συμφωνία συμμετέχουν γνωστά ονόματα του Τύπου: “Washington Post”, “The Economist”, “Boston Globe”, “Bild”, “Spiegel”, “La Repubblica”, “The Telegraph”, “Le Parisien”, “The Houston Chronicle”, “The San Francisco Chronicle”, “The Baltimore Sun”, “The Los Angeles Times”, “The San Diego Union Tribune”. Κάποια άλλα μέσα όμως, όπως η «Wall Street Journal» και οι «Financial Times», αρνήθηκαν τη συμμετοχή τους, ενώ οι «New York Τimes» ακόμη το συζητούν. Οι εκδότες που δεν θα συμμετάσχουν στη συμφωνία έχουν δυσαρεστηθεί επειδή το Facebook αρνείται να τους δώσει στοιχεία για το ποιοι χρήστες του διαβάζουν δωρεάν τα άρθρα τους. Εκπρόσωπος της εταιρείας Dow Jones, θυγατρικής της News Corp, που εκδίδει την αμερικανική εφημερίδα «Wall Street Journal», δήλωσε ότι το νέο πιλοτικό πρόγραμμα αποτελεί πισωγύρισμα σε σχέση με τη στρατηγική για την online πρόσβαση στο περιεχόμενό της που έχει υιοθετήσει η εφημερίδα. «Δέκα δωρεάν άρθρα είναι πάρα πολλά» δήλωσε. Οι βρετανικοί «Financial Times», που -όπως και η «WSJ»- χρεώνουν για την πρόσβαση των χρηστών τους στα online άρθρα τους, δεν είναι επίσης πρόθυμοι να αλλάξουν την έως τώρα στάση τους.

Η συμφωνία αναμένεται να αλλάξει το προφίλ του Facebook, το οποίο ελπίζει πλέον να διακινείται σοβαρότερο περιεχόμενο μέσα από αυτό. Ωστόσο, θα είναι δύσκολο να αλλάξουν πρακτικές που καθιερώθηκαν. Ο μέσος χρήστης δεν θέλει να διαβάζει. Θέλει να βλέπει έναν «πιασάρικο» τίτλο.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL