Live τώρα    
15°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
15 °C
12.0°C16.5°C
1 BF 69%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
14 °C
11.5°C16.0°C
0 BF 65%
ΠΑΤΡΑ
Αραιές νεφώσεις
14 °C
7.0°C15.5°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
12.8°C15.8°C
2 BF 80%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
5 °C
4.9°C12.9°C
0 BF 100%
Πέρα από τα όρια τέχνης και επιστήμης
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Πέρα από τα όρια τέχνης και επιστήμης

Συνέντευξη του Γιάννη Κρανιδιώτη στον Δημήτρη Πετάκο

Ο Γιάννης Κρανιδιώτης έχει σπουδάσει Φυσική στο Πανεπιστήμιο Πάτρας, Οπτική στο Πανεπιστήμιο του Essex, είναι καλλιτέχνης νέων μέσων και μουσικός. Η δουλειά του διερευνά τη σχέση μεταξύ επιστημών και τέχνης, δημιουργώντας χώρους και εμπειρίες όπου και τα δύο συνυπάρχουν και αλληλεπιδρούν. Αυτό απαιτεί τη χρήση διαφορετικών πεδίων όπως μουσική, sound art, εικαστικά, ηλεκτρονικά, Φυσική και προγραμματισμό.

Γιάννη, είσαι φυσικός και μουσικός. Τι ήταν αυτό που σε παρακίνησε να συνδυάσεις τις επιστήμες και την τέχνη;

Για αρκετά χρόνια ασχολούμουν χωριστά με διάφορα είδη τέχνης, όπως η μουσική και η ζωγραφική, και παράλληλα με την τεχνολογία. Ήταν πολλές οι φορές που αντλούσα μεγάλη ευχαρίστηση δουλεύοντας με τα χεριά μου. Με τον καιρό, άρχισα να συνδυάζω πολλά από αυτά σε μόνο ένα έργο και το γεγονός αυτό πυροδότησε μια έκρηξη δημιουργικότητας και μου έδωσε μια πληρέστερη καλλιτεχνική φωνή. Πλέον, όταν δουλεύω σε ένα έργο, θα χρειαστεί να γράψω κώδικα για ένα Arduino ή Raspberry Pi, να φτιάξω ένα ηλεκτρονικό κύκλωμα, να δημιουργήσω μια κατασκευή ή ένα γλυπτό και να επεξεργαστώ ή να δημιουργήσω ήχους.

Πώς προσεγγίζεις τη σχέση επιστημών και τέχνης μέσα από το έργο σου; Θεωρείς ότι, μέσω της σύζευξής τους, συγκροτείται ένας νέος χώρος που έχει τη δική του ταυτότητα;

Ο συνδυασμός των επιστημών και τέχνης δεν είναι κάτι καινούργιο, αφού στο παρελθόν το έχουν κάνει πολλοί καλλιτέχνες, όπως, για παράδειγμα, ο Ξενάκης, που χρησιμοποιούσε στοιχεία από τα Μαθηματικά, την Αρχιτεκτονική και την τεχνολογία. Σήμερα, όμως, υπάρχουν δύο σημαντικές διαφορές. Η πρώτη είναι η εύκολη και οικονομικά προσιτή πρόσβαση στην τεχνολογία και η δεύτερη, και πιο σημαντική, είναι η πληθώρα πληροφοριών από το Διαδίκτυο και τις ανοιχτές διαδικτυακές κοινότητες. Οι διάφορες αυτές κοινότητες, που προσφέρουν ανοιχτό λογισμικό, και η μεγάλη ανάπτυξη του DIY (φτιάξ’ το μόνος σου) μπορούν να είναι πηγή γνώσης αλλά και έμπνευσης για τον καθένα. Συγχρόνως, αυτό έχει φέρει κοντά και έχει ωθήσει προγραμματιστές, ζωγράφους, σχεδιαστές, μουσικούς, makers, ηλεκτρονικούς κ.ά. να δουλεύουν σε πρότζεκτ μέσω του Διαδικτύου. Τα όρια και τα σύνορα της επιστήμης και της τέχνης είναι πλέον ανοιχτά ή τέμνονται.

Ας μιλήσουμε για κάποια από τα έργα σου. Το «Pentatono» είναι ένα έργο που παντρεύει τα Μαθηματικά, τη Φυσική, τη μουσική και την τεχνολογία. Πώς ακριβώς γίνεται αυτό;

Το «Pentatono» (http://kranidiotis.gr/pentatono/) είναι μία κινητική εγκατάσταση ήχου και φωτός, όπου η αρμονική κίνηση και η περιοδικότητα κυριαρχούν. Κίνηση, ήχος και φως, όλα υπακούουν στους νόμους της αρμονικής ταλάντωσης. Αποτελείται από πέντε ακρυλικές μπάλες, που κρέμονται από οπτικές ίνες και σχηματίζουν πέντε εκκρεμή που κινούνται στον χώρο με την ώθηση μικρών μοτέρ με έλικες. Όταν ένα εκκρεμές περάσει από τη θέση ισορροπίας, εκπέμπει ένα φως και έναν ηχητικό τόνο που σχηματίζει μία φυσική (πυθαγόρεια) πεντατονική κλίμακα. Τα μήκη και, επομένως, οι περίοδοι των εκκρεμών ρυθμίζονται με ακρίβεια ώστε να σχηματίζουν διαμήκη ή στάσιμα κύματα και σε κάποια στιγμή χαοτική κίνηση.

Η περιοδική κίνηση μεταξύ δύο σημείων, γνωστή ως αρμονική ταλάντωση, χρησιμοποιείται για να μοντελοποιήσει και να εξηγήσει πολλά φαινόμενα, τόσο στην κλασική Φυσική όσο και στην Κβαντομηχανική. Ακόμη όμως και απλά καθημερινά φαινόμενα, όπως η μετάβαση από το καλοκαίρι στον χειμώνα, από τη μέρα στη νύχτα, από την πανσέληνο στη νέα σελήνη, είναι ουσιαστικά ταλαντώσεις από ένα σημείο σε άλλο. Αυτή την απλή, αλλά θεμελιώδη και αρχέγονη αίσθηση της περιοδικότητας προσπάθησα να εισάγω σε κάθε στοιχείο του έργου, από την κίνηση, την εναλλαγή του φωτός μέχρι και τον ήχο.

Ας πούμε λίγα λόγια και για τα έργα «Ichographs Ι» και «Ichographs MdelP». Αν έπρεπε να το περιγράψω εν συντομία, θα έλεγα ότι ακούμε έναν πίνακα και βλέπουμε την ηχητική του αναπαράσταση. Ίσως θα μπορούσε να ονομαστεί και «συναισθησία». Τι ακριβώς βλέπουμε και ακούμε σε αυτό το έργο;

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι ένα είδος «τεχνητής συναισθησίας». Για την ακρίβεια, θα έλεγα ότι ακούμε έναν πίνακα, όπως εγώ φαντάζομαι πως ηχεί. Και αυτό γιατί σε όλη τη διαδικασία που ακολούθησα για να μετασχηματίσω τα χρώματα σε ηχητικές συχνότητες, υπήρχαν πολλές αποφάσεις που πήρα με καθαρά καλλιτεχνικά και αισθητικά κριτήρια, όπως, για παράδειγμα, η επιλογή του εύρους των συχνοτήτων και η απόφαση να τις κατανείμω εκθετικά και όχι γραμμικά. Έτσι, σε καμία περίπτωση αυτό δεν σημαίνει ότι αυτή είναι η μοναδική ηχητική αναπαράσταση του πίνακα. Αυτός ο μετασχηματισμός δεν είναι ντετερμινιστικός και η εικόνα είναι περισσότερο η έμπνευση και το σημείο εκκίνησης για να δημιουργηθεί ένα νέο ηχοτοπίο. Η ιδέα από την οποία ξεκίνησε η σειρά έργων «Ichographs» (http://kranidiotis.gr/ichographs/) είναι ότι ο ήχος και το χρώμα (φως) έχουν πολλά κοινά χαρακτηριστικά και ιδιότητες. Για παράδειγμα, μπορούμε να περιγράψουμε και τα δύο ως κύματα. Υπάρχουν περιοχές ήχου και του φωτός όπου οι άνθρωποι μπορούν να αντιληφθούν με τις αισθήσεις τους και περιοχές όπου χρειάζονται ειδικό εξοπλισμό (όπως οι υπόηχοι - υπέρηχοι και το υπέρυθρο - υπεριώδες φως). Το τελικό έργο είναι μια σύγχρονη συγχώνευση της παλιάς ζωγραφικής και των σύγχρονων αφαιρετικών μεθόδων, ένας αρμονικός διάλογος μεταξύ του παλιού και του νέου, του αναλογικού και του ψηφιακού.

Τα έργα σου συμμετείχαν σε φεστιβάλ και εκθέσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, ενώ έχεις κερδίσει και βραβεία. Λένε ότι ένα έργο ξαναδημιουργείται όταν εκτίθεται. Ποια είναι η ανταπόκριση του κόσμου αλλά και συναδέλφων σου;

Τόσο ο χώρος όσο και το κοινό μπορούν να επηρεάσουν το τελικό αποτέλεσμα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το έργο μου «Pentatono», που στο παρελθόν είχε παρουσιαστεί στο Mannheim και στη Ρώμη σε μία διάταξη όπου τα εκκρεμή σχεδόν ακουμπούσαν στο πάτωμα. Φέτος, στο φεστιβάλ SPECTRA στο Aberdeen της Σκωτίας, το παρουσίασα μέσα στην εκκλησία του St Nicholas’ Kirk και κατά μήκος του κεντρικού διαδρόμου. Εκεί, τα εκκρεμή κρεμόντουσαν από ύψος πέντε μέτρων και κινούνταν πάνω από τα κεφάλια των επισκεπτών που περπατούσαν από κάτω. Τόσο η διαφορετική προοπτική τού θεατή σε σχέση με το έργο όσο και ο περιβάλλων χώρος και η ακουστική του επηρέασαν και ουσιαστικά «ξαναδημιούργησαν» το έργο. Είναι πολύ θετική η ανταπόκριση του κόσμου και των συναδέλφων μου. Αυτό που περισσότερο λαμβάνω ως σχόλιο είναι η ισορροπία που υπάρχει στα έργα μου μεταξύ της επιστημονικής, τεχνολογικής και της εικαστικής πλευράς.

Ποια είναι τα μελλοντικά σου σχέδια;

Όσον αφορά τις εκθέσεις, αυτό τον καιρό εκτίθεται στο αεροδρόμιο της Αθήνας η εγκατάστασή μου «Light Catcher» (http://kranidiotis.gr/lightcatcher/) στο πλαίσιο της έκθεσης #PostFuture Journey που οργάνωσε το Athens Digital Arts Festival και τον Οκτώβριο θα παρουσιάσω στο Φεστιβάλ Maintenant στη Γαλλία την εγκατάσταση «Pentatono». Παράλληλα, δουλεύω πάνω στο τρίτο έργο της σειράς «Ichographs», καθώς και σε μία κινητική εγκατάσταση βασισμένη στη μετάδοση των κυμάτων.

Έργα του Γιάννη Κρανιδιώτη έχουν παρουσιαστεί σε φεστιβάλ και εκθέσεις, όπως SPECTRA 2017 (Αμπερντίν, Σκωτία), B-Seite Festival (Γερμανία), Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών (Αθήνα), Rome Media Festival 2016 (Ρώμη), ISEA 2015-2016 (Βανκούβερ-Χονγκ Κονγκ), MADATAC 08-06 (Μαδρίτη), Lumen Prize Global Tour, Aesthetica Art Prize 2015 Longlist, MNY Media Center (Νέα Υόρκη).

Περισσότερες πληροφορίες στη σελίδα του: http://kranidiotis.gr/

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL