Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
19.2°C21.2°C
3 BF 71%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ασθενής ομίχλη
17 °C
13.6°C19.4°C
2 BF 78%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
17.7°C19.4°C
3 BF 67%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
25 °C
22.7°C24.8°C
6 BF 33%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
17 °C
16.8°C18.5°C
0 BF 82%
Διαφάνεια και έλεγχος από τους δημιουργούς
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Διαφάνεια και έλεγχος από τους δημιουργούς

Στη Βουλή προς ψήφιση οδεύει το νομοσχέδιο του υπουργείου Πολιτισμού για τα πνευματικά και συγγενικά δικαιώματα, τα βασικά σημεία του οποίου δημοσιεύει η "Αυγή". Το νομοσχέδιο ενσωματώνει την Οδηγία 2014/26 της Ευρωπαϊκής Ένωσης και επιχειρεί αφενός να επιλύσει τα μεγάλα θέματα της διαχείρισης των πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων, αλλά και να αποκαταστήσει τις σχέσεις εμπιστοσύνης ανάμεσα στους δημιουργούς, τους χρήστες και τους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης. Θέτει αναλυτικές υποχρεώσεις για τη διασφάλιση της διαφάνειας και λογοδοσίας στη λειτουργία των οργανισμών  καθώς και τη δυνατότητα άσκησης ελέγχου εκ μέρους των δημιουργών στη διαχείριση των  δικαιωμάτων και της διανομής των αμοιβών τους με τη θέσπιση Γενικής Συνέλευσης και Εποπτικού Συμβουλίου σε κάθε οργανισμό συλλογικής διαχείρισης και στην ΑΕΠΙ -τη μοναδική αυτή τη στιγμή ανεξάρτητη οντότητα διαχείρισης με δεσπόζουσα θέση που δραστηριοποιείται στη χώρα.

Πολυτάραχη υπήρξε η διαδρομή του νομοσχεδίου από την κατάθεσή του πέρσι το καλοκαίρι, επί υπουργίας Αριστείδη Μπαλτά, και την απόσυρσή του στη συνέχεια, μέχρι τη σημερινή μορφή του. Στο μεταξύ μεσολάβησε η δημοσίευση του πορίσματος του διαχειριστικού ελέγχου που διεξήγαγε η Ernst & Young αποκαλύπτοντας τη σκανδαλώδη διαχείριση της ΑΕΠΙ και προκαλώντας την εισαγγελική έρευνα για τη διερεύνηση κακουργηματικών πράξεων των μελών του διοικητικού συμβουλίου της. Υπ' αυτά τα δεδομένα άλλωστε υπήρξε η  παρέμβαση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα μετά την ανοιχτή επιστολή που του απηύθυναν πάνω από 450 δημιουργοί, διά της οποίας διορίστικε η προσωρινή επίτροπος που αυτή τη στιγμή διερευνά τα αμαρτωλά πεπραγμένα της ΑΕΠΙ και ελέγχει τη διοίκηση ώστε να διασφαλιστεί η είσπραξη και η διανομή των δικαιωμάτων στους δημιουργούς.

Το υπό κατάθεση νομοσχέδιο ορίζει την ύπαρξη Γενικής Συνέλευσης των μελών (άρθρο 9) και Εποπτικού Συμβουλίου (άρθρο 10) τόσο στους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης όσο και στις ανεξάρτητες οντότητες διαχείρισης με δεσπόζουσα θέση, όπως είναι η ΑΕΠΙ. Μέσω των δύο οργάνων, τα μέλη παρακολουθούν αλλά και επεμβαίνουν αποφασιστικά ώστε οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης να ενεργούν με γνώμονα το συλλογικό συμφέρον.

Στο πλαίσιο της διαφανούς λειτουργίας οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης οφείλουν να επικοινωνούν με τα μέλη τους, να ενημερώνουν τους χρήστες και να παρέχουν δημόσια στοιχεία που αφορούν τον τρόπο διαχείρισης των δικαιωμάτων. Από την έναρξη της λειτουργίας τους οι οργανισμοί, μεταξύ άλλων, δημοσιοποιούν το καταστατικό τους, τους όρους εισόδου μελών, τα αμοιβολόγια, τα έξοδα διαχείρισης και τον τρόπο υπολογισμού τους, το ρεπερτόριο που εκπροσωπούν, τους όρους χορήγησης αδειών μη εμπορικής χρήσης και τη χρήση των μη διανεμητέων ποσών. Στο πλαίσιο αυτό είναι υποχρεωτική και η κατάρτιση και δημοσιοποίηση ετήσιας έκθεσης διαφάνειας εκ μέρους των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης, όπου αναφέρονται όλες οι οικονομικές πληροφορίες του οργανισμού.

Σχετικά με τα ποσά που οφείλονται στους δημιουργούς οι οργανισμοί τα διανέμουν και τα καταβάλλουν "επιμελώς, με ακρίβεια και σύμφωνα με τον κανονισμό διανομής" (άρ. 19). Προβλέπεται επίσης ότι "οι δικαιούχοι πρέπει να λαμβάνουν κατάλληλη αμοιβή για τη χρήση των έργων τους", ενώ "οι χρεώσεις πρέπει να είναι εύλογες σε σχέση, μεταξύ άλλων, με την οικονομική αξία της χρήσης των δικαιωμάτων στο εμπόριο, αφου ληφθούν υπόψη η φύση και η έκταση της χρήσης των έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας, καθώς και σε σχέση με την οικονομική αξία των υπηρεσιών που παρέχει ο οργανισμός συλλογικής διαχείρισης στον χρήστη".

Σε ό,τι αφορά τα διαχειριστικά έξοδα των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης για τις υπηρεσίες τους, το νομοσχέδιο (άρθρο 18) προβλέπει ως ανώτατο όριο κρατήσεων το 20% των ακαθάριστων εσόδων του οργανισμού  από τις αμοιβές των δημιουργών. Εύλογη αύξηση μπορεί να ζητήσει το διοικητικό συμβούλιο του οργανισμού συλλογικής διαχείρισης, εφόσον διαθέτει σχετική οικονομοτεχνική μελέτη, μετά από πρόταση του εποπτικού συμβουλίου.

Προβλέπεται επίσης ότι οι συναλλαγές των χρηστών με τους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης γίνονται υποχρεωτικά μέσω τραπεζικού συστήματος, είτε με κατάθεση σε τραπεζικό λογαριασμό με δικαιούχο τον οργανισμό συλλογικής διαχείρισης και ρητή αναφορά στην περίοδο χρήσης που αντιστοιχεί το καταβαλόμενο ποσό είτε με τη χρήση χρεωστικών ή πιστωτικών καρτών.

Για τα αμοιβολόγια των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης, ειδικά για τη δημόσια εκτέλεση μουσικής στα εμπορικά καταστήματα και στα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, θέμα που κατά το παρελθόν είχε δημιουργήσει προστριβές, το νομοσχέδιο  προβλέπει (άρθρο 45)  μια διαδικασία διαμόρφωσης αμοιβολογίων μετά από διαπραγματεύσεις μεταξύ οργανισμών συλλογικής διαχείρισης και ενώσεων χρηστών. Η διαδικασία αυτή δεν είναι υποχρεωτική, αλλά θα ακολουθείται μόνον εφόσον συμφωνούν και οι δύο πλευρές, προκειμένου να επιτυχθεί μια λύση σεβαστή από όλους και να αποφεύγονται οι δικαστικές διαμάχες. Στην περίπτωση που δεν επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ των μερών, "εάν τα δύο μέρη το επιθυμούν, η διαφορά επιλύεται αποκλειστικά από το Εφετείο Αθηνών", το οποίο "καθορίζει με απόφασή του τα κριτήρια και το ύψος των αμοιβών για τη συγκεκριμένη κατηγορία χρηστών".

Σε ό,τι αφορά τον επίτροπο, για τον οποίο μεγάλη συζήτηση έχει γίνει το προηγούμενο διάστημα, το νομοσχέδιο προβλέπει στην παράγραφο 1 του άρθρου 52 για "σύνδικο εξυγίανσης". Στην περίπτωση αδυναμίας εκπλήρωσης υποχρεώσεων ενός οργανισμού προς τους δικαιούχους και τους πιστωτές του "κατά τρόπο γενικό και μόνιμο (παύση πληρωμών" προβλέπεται ότι "το αρμόδιο δικαστήριο, ύστερα από αίτηση της συνέλευσης των πιστωτών, ή του εποπτικού συμβουλίου, ή του υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, κατόπιν εισήγησης του ΟΠΙ δύναται να αναθέσει στον σύνδικο την αποκλειστική αρμοδιότητα εξυγίανσης του οργανισμού συλλογικής διαχείρισης ή της ανεξάρτητης οντότητας διαχείρισης ή της ανεξάρτητης οντότητας με δεσπόζουσα θέση. Κατά τα λοιπά, εφαρμόζονται οι διατάξεις της πτωχευτικής νομοθεσίας".

Στην παράγραφο 2α γίνεται λόγος για επίτροπο εξυγίανσης, ο οποίος "έχει ιδίως την εξουσία της εξυγίανσης του οργανισμού ή της οντότητας".  Συγκεκριμένα προβλέπεται ότι "σε περίπτωση παρούσας ή επαπειλούμενης αδυναμίας εκπλήρωσης των ληξιπρόθεσμων χρηματικών υποχρεώσεων των νομικών προσώπων ή σε περίπτωση σοβαρού οικονομικού διαχειρστικού προβλήματος, που θέτει σε διακινδύνευση τα δικαιώματα των δικαιούχων, ο υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού δύναται να υποβάλει αίτηση στο μονομελές Πρωτοδικείο της περιφέρειας, που έχει την έδρα του ο οργανισμός ή η οντότητα για τον ορισμό επιτρόπου εξυγίανσης και ενός αναπληρωτή του προτείνοντας, ύστερα από εισήγηση του ΟΠΙ ή του εποπτικού συμβουλίου, κατάλογο πέντε προσώπων εγνωσμένου κύρους και επαγγελματικής εμπειρίας σε ζητήματα διοίκησης επιχειρήσεων ή οικονομικών".

Η θητεία του διαρκεί τουλάχιστον έναν χρόνο ενώ "το δικαστήριο αποφασίζει για τη δυνατότητα του υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού να παρατείνει τη διάρκεια του ορισμού του μέχρι δύο έτη καθώς και για την ευχέρεια του υπουργού να παύει τον επίτροπο εάν συντρέχουν σοβαροί λόγοι με ειδική αιτιολογία πριν από τη λήξη του χρόνου για τον οποίο ορίστηκε".

Στην παράγραφο 3 προβλέπεται ότι "ο επίτροπος αναλαμβάνει τη διοίκηση του νομικού προσώπου υποκαθιστώντας τα καταστατικά όργανα διοίκησης και διαχείρισης στην άσκηση των εξουσιών τους" καθώς και ότι "ο διορισμός του επιτρόπου δεν συνεπάγεται την ακύρωση, καταγγελία ή τροποποίηση συμφωνιών, το ληξιπρόθεσμο οποιουδήποτε χρέους του νομικού προσώπου ούτε την αναστολή των ατομικών διώξεων κατά μελών της διοίκησης".

Σε ό,τι αφορά τον προσωρινό επίτροπο, στο άρθρο 55 παρ. 14 προβλέπεται ο διορισμός του από τον Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού μετά από γνωμοδότηση του ΟΠΙ. "Αναλαμβάνει την οικονομική διαχείριση του οργανισμού συλλογικής διαχείρισης και διασφαλίζει την είσπραξη από τους χρήστες και την απόδοση προς τους δικαιούχους των ποσών που οι τελευταίοι εισπράτουν...", προασπίζει τα συμφέροντα των δικαιούχων, εκπροσωπεί τον οργανισμό δικαστικά και εξωδικαστικά και "για την επίτευξη των σκοπών αυτών υποκαθιστά τη διοίκηση".

Στο νομοσχέδιο ωστόσο δεν περιλαμβάνονται ειδικές ρυθμίσεις για την περίπτωση πτώχευσης ενός οργανισμού συλλογικής διαχείρισης, μιας αυτόνομης οντότητας διαχείρισης ή μιας αυτόνομης οντότητας με δεσπόζουσα θέση όπως η ΑΕΠΙ, ώστε να διασφαλιστεί η συνέχιση της είσπραξης και διανομής των δικαιωμάτων των δημιουργών αν πτωχεύσει.

Επιπλέον για το θέμα της "εύλογης αμοιβής" στο άρθρο 55 παρ. 3α προβλέπεται  ότι "η αμοιβή για τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται και οι δικτυωμένες φορητές συσκευές (tablets) και τα έξυπνα κινητά τηλέφωνα (smartphones) με μέγεθος εσωτερικής μνήμης τυχαίας προσπέλασης (RAM) άνω των 4 GB ορίζεται σε 1% της αξίας τους".

Το διαδίκτυο

Σε ό,τι αφορά το Διαδίκτυο (αρ. 33) οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης καλούνται να προσαρμοστούν στα νέα δοδομένα παγκόσμιας εκτέλεσης των πνευματικών έργων μέσω επιγραμμικών εργαλείων και να αποκτήσουν επαρκή ικανότητα να επεξεργάζονται ηλεκτρονικά, κατά τρόπο αποτελεσματικό και διαφανή, τα στοιχεία που απαιτούνται για τη χορήγηση των αδειών αυτών, ιδίως για τον προσδιορισμό του ρεπερτορίου και την παρακολούθηση της χρήσης του, την τιμολόγηση των χρηστών, την είσπραξη εσόδων από τα δικαιώματα και τη διανομή των ποσών που οφείλονται στους δικαιούχους.

Παράλληλα προβλέπεται επιτροπή που θα εξετάζει καταγγελίες για προσβολή δικαιωμάτων στο Διαδίκτυο, η οποία, αν τις πιθανολογεί, θα υποχρεώνει τους παρόχους να διακόπτουν την πρόσβαση (αρ. 53).

Το νομοσχέδιο αυτή τη στιγμή έχει φύγει από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, η έκθεση του οποίου  έχει  μεταβιβαστεί στο υπουργείο Οικονομικών και έχει υπογραφεί από τον υπουργό Ευκλείδη Τσακαλώτο. Αναμένεται να υπογρφεί από τα υπόλοιπα συναρμόδια υπουργεία προκειμένου να κατατεθεί στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής προς συζήτηση. Δεν θα υπάρξει περαιτέρω διαβούλευση. Το υπουργείο Πολιτισμού θεωρεί ότι το νομοσχέδιο πρέπει να ψηφιστεί με τη διαδικασία του επείγοντος γιατί ενσωματώνει κοινοτική οδηγία και έχει καθυστερήσει ήδη η ψήφισή του.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL