Τη δίμηνη παράταση του ισχύοντος καθεστώτος προστασίας της πρώτης κατοικίας, ήτοι του Νόμου Κατσέλη - Σταθάκη, μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου και την εντατικοποίηση των διεργασιών μέχρι τότε από ομάδα εργασίας τραπεζών και κυβέρνησης για το νέο θεσμικό πλαίσιο της προστασίας της πρώτης κατοικίας αποφάσισε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας κατά τη συνάντηση που είχε χθες με το προεδρείο της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το σχέδιο αυτό έχει ως βασικά εργαλεία την επιδότηση των δόσεων αποπληρωμής σε δανειολήπτες από την πλευρά της Πολιτείας και τις διευκολύνσεις από την πλευρά των πληρωμών μέσα από επιμηκύνσεις και "κούρεμα" των δανείων. Στη σύσκεψη από την πλευρά της κυβέρνησης μετείχαν, εκτός του πρωθυπουργού, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Οικονομίας Γιάννης Δραγασάκης, ο υπουργός Επικρατείας Αλέκος Φλαμπουράρης και ο υφυπουργός Παρά Τω Πρωθυπουργώ Δημήτρης Λιάκος.
Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση του γραφείου Τύπου του πρωθυπουργού, στη συνάντηση «διαπιστώθηκε η κοινή βούληση για εντατικοποίηση της συνεργασίας των δύο πλευρών προκειμένου να επιταχυνθούν η μείωση των κόκκινων δανείων, η χρηματοδότηση της οικονομίας και η προστασία της πρώτης κατοικίας».
Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός περιέγραψε το σχέδιο της κυβέρνησης για τη δραστική μείωση των κόκκινων δανείων με την ταυτόχρονη προστασία της πρώτης κατοικίας, που θα συμβάλει στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.
Η συμφωνία
Στο πλαίσιο αυτό, όπως τονίζεται στην ανακοίνωση του Μεγάρου Μαξίμου συμφωνήθηκε:
* Η δημιουργία κοινής ομάδας εργασίας για τον εκσυγχρονισμό του πτωχευτικού δικαίου και τη διαμόρφωση ενός νέου πλαισίου για την προστασία της πρώτης κατοικίας, που θα λαμβάνει υπόψη την ειλημμένη απόφαση της κυβέρνησης για την επιδότηση των επιλέξιμων δανειοληπτών αλλά και τα κεφαλαιακά και εποπτικά δεδομένα των τραπεζών.
* Η παράταση του ισχύοντος καθεστώτος προστασίας της πρώτης κατοικίας έως το τέλος Φεβρουαρίου προκειμένου σε αυτό το διάστημα να διαμορφωθεί από κοινού το νέο αναγκαίο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας και του πτωχευτικού δικαίου των ιδιωτών.
Ισχύει και μετά την 28η Φεβρουαρίου ο Νόμος Κατσέλη - Σταθάκη
Είναι πλέον ξεκάθαρο ότι το πλαίσιο του Νόμου Κατσέλη - Σταθάκη θα ισχύει και μετά την 28η Φεβρουαρίου και μάλιστα το πιθανότερο σενάριο αναφέρει ότι θα διατηρηθούν τα σημερινά εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια ένταξης. Αυτό το οποίο αλλάζει από την 1η Μαρτίου σχετίζεται με την πρώτη κατοικία. Ως εκ τούτου, όσοι και όσες κάνουν αίτηση από την 1η Μαρτίου για ένταξη στον νόμο ενδέχεται να αντιμετωπίσουν το εξής: όταν πραγματοποιηθεί η εκδίκαση της υπόθεσης του δανείου ενός νοικοκυριού (έπειτα από κάποια χρόνια) και ο δικαστής επιδικάσει ένα ποσό, επί παραδείγματι 100 ευρώ, ο δανειολήπτης θα πρέπει να ανταποκριθεί. Σε περίπτωση που ο δανειολήπτης δεν μπορεί να δώσει το συγκεκριμένο ποσό, τότε θα μπορεί να προχωρήσει πλειστηριασμός ακόμη και πρώτης κατοικίας. Για όσους και όσες ενταχθούν μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου η πρώτη κατοικία προστατεύεται βάσει των ορίων του νόμου και σε κάθε περίπτωση καθολικά!
Ίδια τα όρια ή ελαφρώς μικρότερα
Αξίζει να σημειωθεί ότι σήμερα προστατεύεται από πλειστηριασμούς η κύρια κατοικία εφόσον η αντικειμενική της αξία δεν υπερβαίνει τα 180.000 ευρώ για έναν ενήλικο, ποσό που προσαυξάνεται ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση του οφειλέτη σε 220.000 για ζευγάρι, 240.000 για οικογένεια με ένα τέκνο, 260.000 για οικογένεια με δύο τέκνα και 280.000 για οικογένεια με τρία τέκνα.
Επίσης, το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα του οφειλέτη δεν πρέπει να ξεπερνά τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης προσαυξημένες κατά 70%, δηλαδή κυμαίνεται μεταξύ 13.906 ευρώ και 40.800 ευρώ ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση (οικογενειακό εισόδημα για ενήλικο 13.906 ευρώ, για ζευγάρι 23.659 ευρώ και για κάθε παιδί 5.714 ευρώ).
Μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου, η προαναφερόμενη ομάδα εργασίας τραπεζών και κυβέρνησης θα αποφασίσει για το αν θα υπάρξουν αλλαγές σχετικά με τα σημερινά όρια ένταξης, τα οποία θα ισχύσουν από την 1η Μαρτίου. Η κυβέρνηση επιθυμεί τη διατήρηση των ορίων, ενώ οι τράπεζες "πιέζουν" για μεγάλη μείωσή τους (της τάξης των 80.000 ευρώ). Ωστόσο, η κυβέρνηση δεν δείχνει πως θα "ανεχτεί" μεγαλύτερη των 30.000 (κριτήρια περιουσίας) ανά κατηγορία, με τον προσανατολισμό της να αφορά τη διατήρηση των υπαρχόντων ορίων. Το ερώτημα που τίθεται είναι τι θα γίνει με την προστασία της πρώτης κατοικίας...
Στεγαστικό επίδομα και "κουρέματα"
Για να λύσει λοιπόν η κυβέρνηση το πρόβλημα από την 1η Μαρτίου, σκοπεύει να θεσπίσει ένα στεγαστικό επίδομα ούτως ώστε οι αδύναμοι οικονομικά δανειολήπτες να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στα ποσά που θα επιδικάσει το όποιο δικαστήριο. Ήδη, στον προϋπολογισμό του 2019 έχει συμπεριληφθεί ένα ποσό της τάξης των 50 εκατ., ενώ ο στόχος είναι να υπάρχει ένα ετήσιο κονδύλι της τάξης των 150-200 εκατ. ευρώ ούτως ώστε να ενισχύονται όσοι το έχουν ανάγκη.
Με βάση τα παραπάνω, το Δημόσιο θα μπορεί να έχει τη δυνατότητα καταβολής του 1/3, για παράδειγμα, της μηνιαίας δόσης των στεγαστικών δανείων των πιο αδύναμων οικονομικά νοικοκυριών. Παράλληλα, οι τράπεζες θα "υποχρεωθούν" σε επιμηκύνσεις του χρόνου αποπληρωμής των δανείων αλλά και "κουρέματα" είτε αφορούν τόκους, είτε ενδεχομένως και το κεφάλαιο. Με βάση όλα τα παραπάνω θα προστατεύεται εμμέσως η πρώτη κατοικία, ενώ τα πάντα σε σχέση με το νέο πλαίσιο θα έχουν αποφασιστεί μέσα στο επόμενο δίμηνο.
Ν. Καραμούζης: Προστασία πρώτης κατοικίας και κοινωνικού συνόλου
«Είχαμε μια ενδιαφέρουσα συνάντηση με τον πρωθυπουργό και τους συνεργάτες του” δήλωσε ο πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών Νίκος Καραμούζης εξερχόμενος της συνάντησης, σημειώνοντας ότι «και οι δύο πλευρές θέλουν να βρουν λύσεις που προστατεύουν το κοινωνικό σύνολο και την πρώτη κατοικία, αλλά κυρίως διασφαλίζουν την ευρωστία και την προοπτική του τραπεζικού συστήματος». Ακολούθως ζήτησε, με ανάρτησή του στο Τwitter, το νέο πλαίσιο να αφορά “να αφορά μόνο οικονομικά ευπαθείς ομάδες σε αδυναμία αποπληρωμής και να έχει αυστηρότερα κριτήρια επιλογής, με αποκλεισμό των στρατηγικών κακοπληρωτών”.
