Μπορεί μια χώρα που στην αρχή της δεκαετίας κινδύνευσε με χρεοκοπία, απειλήθηκε με αποβολή από το ευρώ και βιώνει τις οδυνηρές συνέπειες του "brain drain", να φιλοδοξεί τη μετεξέλιξή της σε χώρα τεχνολογικής αιχμής;
Παρά τη μεμψιμοιρία τμήματος του μιντιακού και πολιτικού χώρου, ο κόσμος της έρευνας και της παραγωγής αισιοδοξεί ότι εάν το αξιόλογο ανθρώπινο δυναμικό της χώρας, το ικανοποιητικό επίπεδο επιστημονικής επάρκειας και η επιχειρηματικότητα, επενδύσουν συνδυασμένα στην καινοτομία, η Ελλάδα θα μπορέσει να παραγάγει προϊόντα και υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας διεθνώς.
Μια πρωτοβουλία συζήτησης, εξέτασης και εξαγωγής χρήσιμων συμπερασμάτων για το παρόν και το μέλλον της ελληνικής καινοτόμου επιχειρηματικότητας ήλθε από το Innovation Greece που διοργάνωσε την ημερίδα "Partnering for Growth" ("Συνέργειες για την ανάπτυξη").
Στην εκδήλωση παρουσιάστηκαν οι στόχοι, οι δράσεις και ο ρόλος του Innovation Greece στο οικοσύστημα καινοτομίας. Συζητήθηκε η ευρωπαϊκή στρατηγική ενίσχυσης της καινοτομίας στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) ώστε να εντοπισθούν οι ενδεδειγμένοι χειρισμοί, ενώ ακολούθησε διάλογος για το μέλλον της ελληνικής καινοτόμου επιχειρηματικότητας, τις δυνατότητες χρηματοδότησής της και την επίδρασή της στην κοινωνία. Διαπιστώθηκαν ενθαρρυντικά σημεία, όπως η για τρίτη συνεχόμενη χρονιά αύξηση των δαπανών για καινοτομίες ή η αύξηση των δεικτών καινοτομίας στην περίοδο 2010-2017 από 52% σε 57%.
Ανταγωνιστικό πλεονέκτημα το ανθρώπινο δυναμικό
"Ανταγωνιστικό πλεονέκτημα" της χώρας χαρακτήρισε το ανθρώπινο δυναμικό της, συνιστώντας για τον λόγο αυτόν τη στήριξή του, εκ μέρους του αναπληρωτή υπουργού Έρευνας και Καινοτομίας Κώστα Φωτάκη, ο διευθυντής του Γραφείου του Γεώργιος Χουρδάκης.
Όπως ανέφερε, ο σχεδιασμός για ενεργό δραστηριοποίηση και συμμετοχή των καινοτόμων ΜμΕ στην ανάπτυξη στηρίζεται σε τρεις πυλώνες:
* Την ενίσχυση του δυναμικού, είτε ανθρώπινου είτε υποδομών.
* Την ενίσχυση της καινοτόμου επιχειρηματικότητας.
* Τον σχεδιασμό και την υλοποίηση "εμβληματικών" πρωτοβουλιών που ξεκινούν "από πάνω" και σχετίζονται με αναδυόμενους τεχνολογικούς φορείς που δεν είναι τεχνολογικά κορεσμένοι, άρα μπορούν να προσφέρουν με υψηλή προστιθέμενη αξία και ταυτόχρονα με υψηλά κοινωνικά, τεχνολογικά και οικονομικά οφέλη.
Ευκαιρίες στην "Blue Skies Research"
Μοχλός για την ελεύθερη έρευνα, γνωστή διεθνώς ως "Blue Skies Resarch", θεωρείται στην Ελλάδα το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ). Ως "Blue Skies Resarch" νοείται η έρευνα που δεν υπακούει σε συγκεκριμένο σκοπό ή ζητούμενο, αλλά εξελίσσεται από επιστημονική περιέργεια. Σε αντίθεση με παλαιές και εν πολλοίς παρωχημένες αντιλήψεις, αυτού του είδους οι "ελεύθερες έρευνες" αποδεικνύονται συχνά χρησιμότερες από έρευνες διεξαγόμενες στο, ασφυκτικό για ένα ερευνητικό επιστημονικό μυαλό, πλαίσιο συγκεκριμένης ατζέντας. Τέτοιου είδους έρευνα, ήτοι "Blue Skies Resarch" ή "Blue Sky Science", έχει προσφέρει πολλά σε κλάδους όπως η Γενετική ή η Βιολογία Βλαστοκυττάρων, όπου θεωρητικά σχήματα και συλλήψεις μετουσιώθηκαν σε εφαρμογές.
Η ίδρυση του ΕΛΙΔΕΚ υπήρξε, όπως τονίστηκε, βασική παρέμβαση της κυβέρνησης. Λειτουργεί λιγότερο από δύο χρόνια και στηρίζει τέτοιου είδους έρευνες.
Διαρθρωτικά ταμεία
Όσον αφορά την καινοτόμο επιχειρηματικότητα, το υπουργείο Έρευνας και Καινοτομίας αξιολογεί ως "μεγάλο εργαλείο", από πλευράς στόχευσης, αλλά και προϋπολογισμού, τους πόρους των διαρθρωτικών ταμείων. Ενδεικτικά, η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας υποστηρίζει δράσεις άνω των 600 εκατ. ευρώ μέσω του ΕΣΠΑ.
Τα στοιχεία που παρουσίασε ο Γ. Χουρδάκης δείχνουν ότι σε έναν και μόνο κύκλο εμβληματικού χαρακτήρα δράσης ενισχύονται 225 νέες επιχειρήσεις και άνω των 400 μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων.
Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στον σχηματισμό συστάδων καινοτόμων επιχειρήσεων, τα "clusters". Σε αυτά, ομάδες εταιρειών που συστεγάζονται σε συγκεκριμένη περιοχή και συνδέονται αλληλοεξαρτώμενες με την παροχή ομάδων αγαθών ή υπηρεσιών συνεργάζονται για την πρόσβαση σε εξειδικευμένες αγορές εργασίας και προμηθευτών, μεταφορά γνώσεων ή συνεχή μάθηση, αλληλεπιδρώντας μοιραζόμενες κοινό στόχο (π.χ. στον τουρισμό).
Οι καινοτόμοι νεοφυείς επιχειρήσεις στην Ελλάδα χαρακτηρίζονται, όπως αναφέρθηκε, από μικρό αριθμό επιστημονικού προσωπικού (ένα τρίτο του μέσου ευρωπαϊκού όρου), οπότε υπάρχουν μεγάλα περιθώρια αύξησης της απασχόλησης.
Εθνική Τράπεζα: πολλαπλή η στήριξη
Στην εισήγησή του, ο Γεώργιος Καμέτας, επικεφαλής του τομέα Τραπεζικής Επιχειρήσεων Λιανικής της Εθνικής Τράπεζας, που ήταν και χορηγός της εκδήλωσης, αναφέρθηκε στις δράσεις της τράπεζας για τις καινοτομίες. "Τα τελευταία χρόνια έχουμε επενδύσει περισσότερα από 6 εκατομμύρια ευρώ σε καινοτόμου επιχειρήσεις" είπε και διευκρίνισε ότι η δραστηριοποίηση της τράπεζας στην καινοτομία δεν εξαντλείται στις χρηματοδοτήσεις. Περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, συνεργασίες με πανεπιστήμια, ερευνητικά ιδρύματα, επιμελητήρια και διασυνδέσεις ΜμΕ με εταιρείες του εξωτερικού.
Χώρα τεχνολογικής αιχμής
Αποστολή του Innovation Greece είναι η "μετεξέλιξη της Ελλάδας σε χώρα τεχνολογικής αιχμής και προϊόντων και υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο", τόνισε ο πρόεδρος της Ένωσης Ιάκωβος Γιακουμής. Το Innovation Greece, η πρώτη προσπάθεια συνένωσης ελληνικών, καινοτόμων και εξωστρεφών ΜμΕ από διαφορετικούς κλάδους δραστηριοποίησης, παρουσίασε την Τρίτη τον σκοπό ίδρυσης και λειτουργίας της σε ειδική εκδήλωση στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, παρουσία εκπροσώπων της πολιτικής ηγεσίας και του επιχειρηματικού κόσμου.
Με γνώμονα το ενδιαφέρον για καινοτόμο επιχειρηματικότητα και κοινά χαρακτηριστικά τον εξωστρεφή προσανατολισμό, την ύπαρξη ώριμων προϊόντων και την πανευρωπαϊκή διάκρισή τους μέσω ανταγωνιστικών χρηματοδοτικών προγραμμάτων της Ε.Ε., εννέα επιχειρήσεις και το Δίκτυο ΠΡΑΞΗ του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας δημιούργησαν την Ελληνική Ένωση Καινοτόμων Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων με την επωνυμία “Innovation Greece”. Επιδιώκει να προωθήσει την καινοτόμο επιχειρηματικότητα, να αναδείξει διεθνώς εξαιρετικές ελληνικές καινοτόμου επιχειρήσεις, να προσελκύσει ιδιωτικές επενδύσεις και κεφάλαια, να προωθήσει συνεργασίες και μεταφορά τεχνογνωσίας
Από τη μη επεμβατική διάγνωση εγκεφαλικών δυσλειτουργιών μέχρι την εκτύπωση φωτοβολταϊκών πάνελς και από την ανάπτυξη πλωτής πλατφόρμας για την κατασκευή θαλάσσιων αιολικών πάρκων μέχρι την ανάπτυξη συστημάτων υδρογόνου για παραγωγή ενέργειας και νανοϋλικών για καταλύτες αυτοκινήτων, το Innovation Greece αποτελείται από τις εταιρείες: Brite Solar Technologies, Draxis, Ετμε, Helbio, Monolithos, Proactina, Streamlined, Terracom και Think Silicon. Τα ιδρυτικά μέλη συμπληρώνει το Δίκτυο ΠΡΑΞΗ, φορέας που επί 30 χρόνια στηρίζει πανελλαδικά την καινοτομία και την εξωστρέφεια των ελληνικών ΜμΕ.
