Με το βλέμμα στην επόμενη μέρα της ολοκλήρωσης των Μνημονίων εισέρχεται η κυβέρνηση στην τελική ευθεία της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές. Το χρονοδιάγραμμα έχει συμφωνηθεί από όλες τις πλευρές και το μήνυμα που εκπέμπουν συγκλίνει στη φράση “να τελειώνουμε”.
Για να φτάσουμε όμως εκεί, το πρώτο βήμα θα γίνει με την ολοκλήρωση της τέταρτης αξιολόγησης, η οποία αριθμεί 88 προαπαιτούμενα. Βάσει του χρονοδιαγράμματος, στις 14 Μαΐου καταφτάνουν οι επικεφαλής των θεσμών στην Αθήνα, ενώ οι διαπραγματεύσεις σε επίπεδο υπουργών αναμένεται να ξεκινήσουν στις 16 Μαΐου. Στόχος είναι να υπάρξει τεχνική συμφωνία μέχρι τις 23 του ίδιου μήνα, την οποία θα επικυρώσει το Eurogroup της 24ης Μαΐου. Από εκεί και πέρα, το “πράσινο φως” για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης αναμένεται να δοθεί από το συμβούλιο των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης κατά την 21η Ιουνίου.
Σε εγρήγορση
Αξίζει να σημειωθεί πως η κυβέρνηση έχει καταλήξει με τους θεσμούς στο ότι υπάρχουν προαπαιτούμενα τα οποία εξαιτίας τεχνικών θεμάτων δεν μπορούν να ολοκληρωθούν πριν από τις 20 Αυγούστου. Την ίδια ώρα, οι δανειστές είναι διατεθειμένοι να προχωρήσουν σε πολιτική συμφωνία για την ολοκλήρωση της τέταρτης αξιολόγησης, της συμφωνίας για το χρέος και ως εκ τούτου την ολοκλήρωση του τρίτου Μνημονίου, αλλά και της μεταμνημονιακής περιόδου.
Για τις επόμενες είκοσι ημέρες τα αρμόδια υπουργεία θα πρέπει να «τρέξουν» τις εκκρεμείς προαπαιτούμενες δράσεις προκειμένου οι επικεφαλής των τεχνικών κλιμακίων των θεσμών κατά την κάθοδό τους στην Αθήνα να διαπιστώσουν πρόοδο στην πορεία υλοποίησης.
Από εκεί και πέρα, ζητήματα προς συμφωνία θα παραμείνουν τόσο ο τρόπος της επιπλέον ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους όσο και το πώς θα πορευτεί η χώρα μεταμνημονιακά.
Το αναπτυξιακό πρόγραμμα
Ξεκινώντας από το δεύτερο, οι θεσμοί φέρεται να έχουν θετική άποψη, σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, για το ολιστικό πρόγραμμα αναπτυξιακής στρατηγικής της κυβέρνησης, ωστόσο θα πρέπει να γίνουν κάποιες διορθώσεις εντός του προκειμένου να υπάρξει και η τελική συμφωνία στο ζήτημα αυτό. Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, το σχέδιο αυτό περιλαμβάνει αυξήσεις μισθών, νέα αναπτυξιακή τράπεζα και επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Επίσης, περιλαμβάνει σημαντικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που δεν έχουν προχωρήσει εδώ και χρόνια, συμπεριλαμβανομένου του Κτηματολογίου και της επιτάχυνσης των δικαστικών διαδικασιών, αλλά και μεταρρυθμίσεις για μείωση του διοικητικού κόστους και την ενθάρρυνση των ιδιωτικών επενδύσεων σε έρευνα και ανάπτυξη.
Τα σενάρια για το χρέος
Σε ό,τι αφορά τη συμφωνία για την ελάφρυνση του χρέους, οι εργασίες για τον μηχανισμό σύνδεσης του ρυθμού ανάπτυξης με την αποπληρωμή του χρέους συνεχίζονται, καθώς οι διαφωνίες μεταξύ ΔΝΤ και Γερμανίας παραμένουν. Το Ταμείο φέρεται να διατηρεί το αίτημά του ο μηχανισμός αυτός να είναι αυτόματος και να μην υπόκειται σε πολιτικές παρεμβάσεις. Ωστόσο, αυτό είναι κάτι που προσκρούει στις αντιδράσεις του Βερολίνου, καθώς οι Γερμανοί επιθυμούν τον τελευταίο λόγο για τη λειτουργία του να τον έχει πάντα το Eurogroup. Καλά πληροφορημένες πηγές από την ελληνική πλευρά εκτιμούσαν πως αυτό είναι το «κλειδί» από το οποίο θα εξαρτηθεί η πλήρης συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα
Αναφορικά με τα σενάρια για την ελάφρυνση, σύμφωνα με πληροφορίες, κάποια από τα δάνεια θα επιμηκυνθούν και τα επιτόκια θα σταθεροποιηθούν σε ένα επίπεδο χαμηλότερο του 2%. Στο «παιχνίδι» αναμένεται να μπουν και τα κέρδη από τα ANFAs και SMPs, δηλαδή τα ελληνικά ομόλογα που έχουν στα χέρια τους οι κεντρικές τράπεζες αγορασμένα σε πολύ χαμηλές τιμές, τα οποία αφήνουν μεγάλα κέρδη στις κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης. Επίσης, δεν αποκλείεται ο ESM να εξαγοράσει το χρέος της Ελλάδας προς το ΔΝΤ, το οποίο ξεπερνά τα 12 δισ. ευρώ.
Το πρώτο σκέλος είναι τεχνικής φύσης και αφορά ένα ποσό αρκετών δισεκατομμυρίων ευρώ που θα επιμηκυνθεί και ταυτόχρονα θα διασφαλιστεί η σχετική σταθερότητα του επιτοκιακού του κόστους μεσομακροπρόθεσμα. Με τον τρόπο αυτό, η μεταβλητότητά τους περιορίζεται σε πολύ χαμηλά όρια, αυτά των επιτοκίων με τα οποία θα δανείζεται στο μέλλον ο ESM.
Η πιθανότητα να αποδοθούν τα κέρδη από τα ομόλογα στην Ελλάδα είναι μεγάλη. Σε αυτό το σημείο, η Γερμανία φέρεται να ζητάει σύνδεση του μέτρου αυτού με κάποιου τύπου προαπαιτούμενα, όπως για παράδειγμα η υλοποίηση των δεσμεύσεων για τη Δημόσια Διοίκηση. Ωστόσο, το ΔΝΤ είναι κάθετα αντίθετο, καθώς δεν επιθυμεί να υπάρχουν "ρήτρες". Ωστόσο, δεν αποκλείεται να βρεθεί η χρυσή τομή σ' αυτό. Πάντως, η ελληνική κυβέρνηση επιθυμεί την όσο το δυνατόν πιο εμπροσθοβαρή λήψη των μεσοπρόθεσμων μέτρων ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους και προφανώς χωρίς προαπαιτούμενα.
Σημαντικό σημείο για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους είναι εφαρμογή της αποκαλούμενης "γαλλικής πρότασης”, ήτοι της σύνδεσης του ύψους των πληρωμών χρέους με την ετήσια ανάπτυξη της οικονομίας, κάτι το οποίο πρακτικά οδηγεί στο όταν υπάρχει καλύτερη αναπτυξιακή πορεία τόσο μεγαλύτερο να γίνεται και το ύψος των πληρωμών, όπως και το αντίστροφο. Έναντι αυτού του αυτοματισμού, όπως υποστηρίζεται από το ΔΝΤ και την Κομισιόν, το Βερολίνο φέρεται να θέτει και πάλι όρους που απαιτούν να εξετάζεται η αξιοπιστία των πραγματικών μεγεθών και να διασφαλίζεται η απρόσκοπτη πορεία της οικονομίας με συγκεκριμένες τεχνικές ενίσχυσης της ανάπτυξης.
Η μετάβαση
Σε γενικές γραμμές, η Ελλάδα αναμένεται να έχει την επιτήρηση που είχαν και οι υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης, οπότε ο μόνος "φόβος" θα είναι ένα "κακό" report από την Κομισιόν, το οποίο θα μπορούσε να δημιουργήσει προβλήματα στις εξόδους της χώρας μας στις αγορές. Στην ελληνική περίπτωση ενδέχεται να υπάρξει και "κάτι παραπάνω", το οποίο θα αφορά τη σύνδεση του χρέους με κάποιου τύπου προαπαιτούμενα. Το βασικό ζήτημα είναι να είναι χαμηλός ο βαθμός σύνδεσης, κάτι το οποίο επιδιώκουν η ελληνική κυβέρνηση, η Κομισιόν, αλλά και το ΔΝΤ.
