Χαμηλότερα από τις εκτιμήσεις της ελληνικής αλλά και της ευρωπαϊκής πλευράς κρατά τον πήχη των πλεονασμάτων για φέτος και του χρόνου το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δίνοντας τροφή ένθεν κακείθεν για συζήτηση περί απαίτησης από πλευράς του για τα νέα μέτρα για το 2018. Ωστόσο η κυβέρνηση δεν φαίνεται να ανησυχεί επί του παρόντος για το συγκεκριμένο ζήτημα, καθώς, όπως ανέφερε υψηλόβαθμος κυβερνητικός αξιωματούχος στην “Α”, “Αναμέναμε αυτές τις εκτιμήσεις, οι οποίες δεν άλλαξαν”.
Ποιοι είναι όμως οι αριθμοί; Ειδικότερα, στην έκθεση Fiscal Monitor, η οποία δόθηκε χθες στη δημοσιότητα από το Ταμείο, ο πήχης του πλεονάσματος μένει “παγωμένος” στο 2,2% του ΑΕΠ, όπως εκτιμούσε ήδη από τον περασμένο Ιούλιο το Ταμείο. Ακόμη για το 2017 η εικόνα της υπέρβασης των στόχων που προκύπτει από το προσχέδιο του προϋπολογισμού (2,21% του ΑΕΠ για φέτος προβλέπει το υπουργείο Οικονομικών) δεν υιοθετείται από το Ταμείο, το οποίο βάζει τον πήχη οριακά χαμηλότερα από το 1,75% του ΑΕΠ, που απαιτεί το πρόγραμμα, και συγκεκριμένα στο 1,7% του ΑΕΠ.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι δεν υπάρχει κάποια πλευρά αυτή τη στιγμή που να αναμένει ότι το Ταμείο θα θέσει ζήτημα έστω και μικρών παρεμβάσεων για το 2017 (άλλωστε πότε επιβεβαιώθηκαν οι προβλέψεις του ΔΝΤ; ), αλλά ερωτήματα μπορεί να τεθούν για το τι μέλλει γενέσθαι για το 2018. Και μάλιστα όταν το ΔΝΤ έχει διαμηνύσει σε παλαιότερη έκθεσή του ότι ενδεχομένως θα χρειαστεί ταχύτερη εφαρμογή των ήδη ψηφισμένων περικοπών σε συντάξεις (κανονικά το 2019) και μειώσεων στο αφορολόγητο (κανονικά το 2020), ενώ έχει συστήσει την αναβολή της εφαρμογής των αντιμέτρων για το 2023.
Τίποτα το καινούργιο
Ανώτατη κυβερνητική πηγή ανέφερε στην “Α” ότι “δεν θεωρεί πως θα απαιτηθούν νέα μέτρα”, προσθέτοντας ότι “οι συγκεκριμένες εκτιμήσεις του Ταμείου έχουν κατατεθεί από τη δεύτερη αξιολόγηση” και ότι δεν υπάρχει κάποια επί της ουσίας νέα εξέλιξη. Επίσης στο συνολικότερο “πλάνο” θα μπορούσε να χωρέσει στην τακτική του Ταμείου το ότι υποεκτιμά τα πλεονάσματα και για λόγους διαπραγμάτευσης με τους Ευρωπαίους για το θέμα του χρέους. Ακόμη η ίδια πηγή υπενθύμισε ότι, σε περίπτωση ανάγκης, έχει θεσμοθετηθεί ο δημοσιονομικός “κόφτης”, προσθέτοντας ότι, ενώ το Ταμείο διατηρούσε την ίδια εκτίμηση, δεν έθεσε θέμα νέων μέτρων για το 2018, κατά τη διάρκεια της δεύτερης αξιολόγησης, ενώ δεν ανέφερε τίποτα για νέα μέτρα στο report που συνέταξε.
Αλλαγές επί τα βελτίω
Πάντως, το Ταμείο, στη βάση των νεότερων στοιχείων για την εκτέλεση του προϋπολογισμού, δεν αποκλείεται κατά την άφιξη των θεσμών στην Αθήνα στις 23 Οκτωβρίου να μεταβάλει επί τα βελτίω τις προβλέψεις του. Σε κάθε περίπτωση η ελληνική πλευρά θα πάρει μια πρώτη γεύση κατά τη διάρκεια των συναντήσεων που θα έχουν το προσεχές Σάββατο ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης με τη διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ.
Την ίδια ώρα η ενεργοποίηση των ήδη ψηφισμένων μέτρων και των προβλεπόμενων αντιμέτρων θέτει τον πήχη των προβλέψεων πρωτογενών πλεονασμάτων για την τετραετία 2019-22 στο 3,5% του ΑΕΠ, κάτι στο οποίο συμφωνούν όλες οι πλευρές.
Επιχειρήματα για ελάφρυνση χρέους
Ακόμη το Ταμείο κρούει τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με το χρέος, κάτι αναμενόμενο, καθώς δεν έχει εγκαταλείψει τη θέση του για γενναία ελάφρυνση του ελληνικού χρέους. Δώδεκα χρόνια μετά το πρώτο Μνημόνιο, ήτοι το 2022, κατά τις προβλέψεις του Ταμείου, το δημόσιο χρέος θα διαμορφώνεται στο πολύ υψηλό 161,2% του ΑΕΠ, όταν το 2010 ήταν στο 146,2% του ΑΕΠ. Και φυσικά αυτό θα μπορούσε να στηριχτεί και σε άλλες δημοσιονομικές προβλέψεις του.
Το Ταμείο προβλέπει επιστροφή στα δημοσιονομικά ελλείμματα ακόμα και σε κυκλικά προσαρμοσμένους όρους (λαμβάνοντας υπόψη την ανάπτυξη). Το δημοσιονομικό αποτέλεσμα γενικής κυβέρνησης εμφανίζει ουσιαστική βελτίωση το 2017 και το 2018. Προβλέπεται έλλειμμα 1,7% του ΑΕΠ φέτος και 1,1% το 2018. Το 2019 προβλέπεται ισοσκελισμένο αποτέλεσμα και στη συνέχεια πάλι ελλείμματα, έστω και οριακά. Το 2021 η γενική κυβέρνηση γυρνά σε έλλειμμα 0,1% του ΑΕΠ και το 2022 σε 0,4% του ΑΕΠ. Υπενθυμίζεται ότι, με βάση τις προβλέψεις του Ταμείου, η ελληνική οικονομία δεν έχει τη δυναμική να πετύχει ρυθμό ανάπτυξης πάνω από 1% σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Γι' αυτό και το προηγούμενο διάστημα ζητούσε μεταρρυθμίσεις αλλά και ελάφρυνση χρέους.
Ληξιπρόθεσμα μεν, αλλά καμία ανησυχία
Την ίδια ώρα, το πρώτο οκτάμηνο του έτους, οι πληρωμές για ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις γενικής κυβέρνησης, επιστροφές φόρων και εκκρεμείς αιτήσεις συνταξιοδότησης προσέγγισαν τα 900 εκατ. ευρώ, όταν η απόφαση του ESM για την εκταμίευση της δόσης θέτει ως προαπαιτούμενο καθαρές πληρωμές 1,2 δισ. ευρώ μόνο για την περίοδο μετά τον Απρίλιο του 2017. Ωστόσο στην κυβέρνηση εκτιμούν ότι η κατάσταση αλλάζει πλήρως τον Σεπτέμβριο (η ΑΑΔΕ ενεργοποίησε επιστροφές φόρων 1,6 δισ., ενώ και ο ΕΦΚΑ έχει επιδοθεί σε έναν αγώνα δρόμου) και δεν θα τεθεί θέμα μη λήψης της υποδόσης των 800 εκατ. ευρώ έως τις 31 Οκτωβρίου.
Από εκεί και πέρα τα στοιχεία δείχνουν ότι στο οκτάμηνο έχουν πληρωθεί 513 εκατ. ευρώ για ληξιπρόθεσμα χρέη της γενικής κυβέρνησης, 108,3 εκατ. ευρώ για εκκρεμείς επιστροφές φόρων και 272,9 εκατ. ευρώ για εκκρεμείς αιτήσεις συνταξιοδότησης. Συνολικά 894,2 εκατ. ευρώ.
