Η επιστροφή στην ανάπτυξη με βιώσιμα χαρακτηριστικά απαιτεί την απόρριψη του παλαιού παραγωγικού μοντέλου και τις κατεστημένες νοοτροπίες που καλλιέργησε, εκτιμά ο Δημήτρης Λιάκος θέτοντας ως προαπαιτούμενο - κατά την μνημονιακή ορολογία- μια “καθαρή” λύση μακρόπνοου χαρακτήρα για το χρέος. Ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργό θεωρεί απαραίτητη την απενοχοποίηση των μεταρρυθμίσεων στην αντίληψη της κοινωνίας και την υιοθέτηση ενός προοδευτικού σχεδίου μετασχηματισμών και αλλαγών που θα συμβάλουν στον εκμοντερνισμό της οικονομίας.
* Αυτές τις μέρες εντείνονται οι παρασκηνιακές διεργασίες για τον προσδιορισμό των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος και το ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων σε επίπεδο δεκαετίας. Σκιαγραφήστε μας τον πήχη που θέτει η κυβέρνηση για τη συνολική λύση.
Διεκδικούμε μια όσο το δυνατόν πιο «καθαρή» λύση, μακρόπνοου χαρακτήρα. Μόνο έτσι θα επιτραπεί η συμμετοχή της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ και θα δημιουργηθούν οι συνθήκες της σταδιακής επανόδου μας στις διεθνείς αγορές μέσα στο 2017.
Ταυτόχρονα επιδιώκουμε έναν σαφή δημοσιονομικό ορίζοντα με βιώσιμα πλεονάσματα, που θα στηρίζονται στην ικανότητα της ελληνικής οικονομίας να τα επιτυγχάνει μέσω του ρυθμού ανάπτυξης. Υπάρχουν οι τεχνικές λύσεις που συμφιλιώνουν την αποπληρωμή του χρέους με την ανάπτυξη, αλλά πρέπει να βρεθεί ο κοινός τόπος στις μέχρι σήμερα αποκλίνουσες απόψεις των δανειστών.
* Ήδη το επιτόκιο των δεκαετών ομολόγων έχει πέσει κάτω από 5,5%. Δώστε μας ένα περίγραμμα της εξόδου στις αγορές που προετοιμάζει η κυβέρνηση μετά το κλείσιμο της συνολικής συμφωνίας.
Όπως ανέφερα ήδη, η έξοδος στις αγορές θα εξαρτηθεί σε αποφασιστικό βαθμό από τις τελικές αποφάσεις για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους και την αποκατάσταση του αισθήματος εμπιστοσύνης προς τη χώρα μας. Η αποκλιμάκωση των επιτοκίων σίγουρα αντανακλά τις θετικές ειδήσεις που αφορούν την πορεία της δεύτερης αξιολόγησης όσο και τις επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας ως προς τα πλεονάσματα και την πορεία των μεταρρυθμίσεων, αλλά δείχνει επίσης και τη σταδιακή επιστροφή της εμπιστοσύνης της διεθνούς επενδυτικής κοινότητας στην Ελλάδα και την προοπτική της.
Μια καλή λύση επομένως συνεπάγεται άμεση είσοδο στο QE και δοκιμαστικές εξόδους στις αγορές και περαιτέρω αποκλιμάκωση των επιτοκίων δανεισμού, πάντα υπό την προϋπόθεση ότι εμείς κάνουμε τάχιστα και αποτελεσματικά όσα πρέπει να κάνουμε και η οικονομία συνεχίζει να παράγει θετικά αποτελέσματα.
* Η κυβέρνηση θέτει ως κεντρικότερο στόχο της επόμενης μέρας του κλεισίματος της αξιολόγησης την επιτάχυνση της ανάπτυξης. Ποιες είναι οι κυβερνητικές δράσεις που μπορούν να λειτουργήσουν ουσιαστικά σε αυτή την κατεύθυνση;
Οι άμεσες κυβερνητικές δράσεις αφορούν την υλοποίηση των δεσμεύσεων χωρίς περιττές καθυστερήσεις, ώστε να τελειώσει το καθεστώς της επιτροπείας και των Μνημονίων το συντομότερο δυνατόν. Η επιστροφή όμως στην ανάπτυξη, και μάλιστα με βιώσιμα χαρακτηριστικά, απαιτεί την απόρριψη του παλαιού παραγωγικού μοντέλου και τις κατεστημένες νοοτροπίες που καλλιέργησε.
Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η απενοχοποίηση των μεταρρυθμίσεων στην αντίληψη της κοινωνίας και η ριζική μεταβολή του πλαισίου παρακολούθησης της δημοσιονομικής προσαρμογής, της χαρακτηριζόμενης ως εποπτείας, με την υιοθέτηση ενός προοδευτικού σχεδίου μετασχηματισμών και αλλαγών που θα συμβάλουν στον εκμοντερνισμό της οικονομίας.
Ένα αυθεντικά προοδευτικό μεταρρυθμιστικό πρόταγμα απαιτεί βαθιές τομές στη διοίκηση και τις δομές του κράτους, στο δικαστικό σύστημα και στην απονομή δικαιοσύνης, στα συστήματα προμηθειών του Δημοσίου, στη δημιουργία ενός φιλικού προς την επιχειρηματικότητα περιβάλλοντος, στην αντιμετώπιση της διαφθοράς, στην εδραίωση του αισθήματος δικαίου, ισονομίας, αξιοκρατίας και δίκαιου ανταγωνισμού κόντρα στα αντιδραστικά παγιωμένα συμφέροντα.
* Ποιοι είναι οι ποσοτικοί στόχοι που βάζει η κυβέρνηση για την ανάπτυξη και την ανεργία το 2017 και 2018;
Οι ποσοτικοί στόχοι της κυβέρνησης για την ανάπτυξη και την ανεργία τα επόμενα δυο έτη είναι για ρυθμούς μεγέθυνσης πάνω από 2% και για ποσοστό ανεργίας που θα υποχωρήσει τουλάχιστον κατά 2% - 3%. Ωστόσο θεωρώ ότι μπορούμε ακόμη μια φορά να υπερκεράσουμε τους στόχους, αρκεί να κινηθούμε πιο δυναμικά και οργανωμένα τόσο στο επίπεδο της προσέλκυσης επενδύσεων όσο και στην επίλυση και την άρση διάφορων, κυρίως γραφειοκρατικού χαρακτήρα, εμποδίων.
* Προέρχεστε από τον χώρο της αγοράς. Σας ανησυχεί το ότι ορισμένοι προσπαθούν να καλλιεργήσουν την εικόνα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι εχθρικός προς την ελεύθερη οικονομία;
Παρατηρείται μια συστηματική προσπάθεια να εμφανιστεί ο ΣΥΡΙΖΑ ως ο εχθρός της επιχειρηματικότητας, αλλά η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική. Ενδεικτικά αναφέρω μερικές πολύ σημαντικές μεταρρυθμίσεις που διευκολύνουν την επενδυτική και επιχειρηματική δραστηριότητα, όπως ο εξωδικαστικός συμβιβασμός και το νομοθετικό πλαίσιο για τη διαχείριση των κόκκινων δανείων, η επιτάχυνση των αδειοδοτήσεων, ο νέος αναπτυξιακός νόμος και ο μετασχηματισμός του ΕΤΕΑΝ σε αναπτυξιακή τράπεζα.
Τολμηρές αλλαγές είναι επίσης η εισαγωγή των ηλεκτρονικών συναλλαγών και, σε σύντομο διάστημα η ηλεκτρονική τιμολόγηση, η εθελοντική αποκάλυψη εισοδημάτων που αντιμετωπίζουν καίρια τη φοροδιαφυγή και δημιουργούν δίκαιους όρους ανταγωνισμού και αυτό αν μη τι άλλο είναι ο πυρήνας της ελεύθερης οικονομίας. Την ίδια στιγμή ξεμπλοκάρουν επενδυτικά σχέδια που ήταν «παγωμένα» για πολλά χρόνια, ενώ και το συμφωνημένο πρόγραμμα αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας έχει ιδιαίτερα ικανοποιητικά αποτελέσματα.
* Ποια είναι η διαφορά της ανάπτυξης που σχεδιάζει ο ΣΥΡΙΖΑ από αυτήν που υπήρχε τα χρόνια που προηγήθηκαν της κρίσης;
Προωθούμε τον παραγωγικό αναπροσανατολισμό της ελληνικής οικονομίας. Από ένα μοντέλο κατανάλωσης εισαγωγών με δανεικά μεταβαίνουμε σε ένα σύγχρονο παραγωγικό υπόδειγμα που βασίζεται στην καινοτομία, την εξωστρέφεια και την αξιοποίηση του υψηλά καταρτισμένου ανθρώπινου δυναμικού της χώρας, που αναζητεί διέξοδο στο εξωτερικό -και αυτή είναι μια τάση που πρέπει να αντιστρέψουμε με αίσθημα επείγοντος.
Θέλουμε ο κόσμος της εργασίας με ασφάλεια, δικαιώματα και αξιοπρέπεια να συμβάλει στην ανάταξη της χώρας και στη δημιουργία εθνικού πλούτου. Η συντηρητική αντίληψη προτάσσει την αναζωογόνηση της επιχειρηματικής κερδοφορίας μέσω της απαξίωσης της εργασίας με το πρόσχημα της δημιουργίας νέων θέσεων απασχόλησης. Για μας η εργασία δεν είναι απλώς ένας συντελεστής στην παραγωγική διαδικασία, αλλά το προνομιακό πεδίο για να αναδειχθούν τα ταλέντα και οι δεξιότητες των εργαζομένων, και ειδικά των νέων.
Χρειαζόμαστε μια νέα εκπαιδευτική πολιτική που επενδύει στο ανθρώπινο κεφάλαιο και την καινοτομία, παρακολουθεί τις διεθνείς τάσεις και δημιουργεί μορφωμένους ανθρώπους που μένουν στη χώρα τους και έχουν σχέδια ζωής με προοπτική. Μόνο έτσι θα καμφθούν οι κλειστές ιεραρχίες, οι ευκαιρίες πρόσβασης θα γίνουν δικαιότερες και θα μειωθούν οι διαλυτικές κοινωνικές ανισότητες.
Αυτή την ανάπτυξη επιθυμούμε και εκ των πραγμάτων εδώ μπαίνουν οι διαχωριστικές τομές.
* Επτά χρόνια σε Μνημόνια ο ελληνικός λαός ένιωθε ότι ζούσε την “ημέρα της μαρμότας”. Υπήρχαν τελικά περιθώρια για διαφορετικούς χειρισμούς;
Από ιστορική σκοπιά είμαστε όλοι οι εμπλεκόμενοι πολύ κοντά στα γεγονότα για να αποτιμήσουμε με την απαραίτητη απόσταση την εμπειρία των Μνημονίων. Θεωρώ ωστόσο ότι η εκδήλωση της κρίσης βρήκε την Ευρώπη ανέτοιμη, αποκάλυψε τις «κατασκευαστικές» ατέλειες της Ευρωζώνης και τα χρόνια διαρθρωτικά προβλήματα της Ελλάδας.
Τα απλοϊκά στερεότυπα περί «τεμπέληδων του Νότου» νομιμοποίησαν ένα ακατάλληλο μείγμα προσαρμογής, που εμπεριείχε στοιχεία τιμωρίας, και μάλιστα ιδιαίτερα αυστηρής. Στηρίχθηκε σε ανεδαφικές παραδοχές και έδωσε έμφαση στην απότομη δημοσιονομική προσαρμογή παρά στις μεταρρυθμίσεις.
Αυτό σήμερα δείχνει να μεταβάλλεται προς μια θετική κατεύθυνση, όπως δείχνουν και οι πρόσφατες εξελίξεις σχετικά με τη δεύτερη αξιολόγηση και την επικείμενη συγκεκριμενοποίηση των μέτρων για το χρέος.
Επτά χρόνια κρίσης όμως, ως βιωμένη πραγματικότητα κι όχι ως αφηρημένος ιστορικός αναστοχασμός, ενέχουν τον κίνδυνο να πέσουμε ως κοινωνία στην παγίδα της ηττοπάθειας και της ματαιοπονίας.
Τώρα είναι που πρέπει να πιστέψουμε στις δυνάμεις μας και να σχεδιάσουμε την επομένη μέρα. Οι βάσεις αυτή τη φορά έχουν τεθεί και θα καταφέρουμε να βγούμε οριστικά από την περιπέτεια της επιτροπείας και της εξάρτησης. Αυτή είναι η ιστορική μας αποστολή.
