Τρεις μήνες έμειναν ωσότου να “κάνει ταμείο” το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης για το δημοσιονομικό αποτέλεσμα του 2016. Τον Απρίλιο η Eurostat θα ανακοινώσει τα δημοσιονομικά μεγέθη της Ελλάδας για τη χρονιά που πέρασε και όλα τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι οι στόχοι θα επιτευχθούν, πιθανότατα δε “και με το παραπάνω”. Έτσι, θα αποφευχθεί η ενεργοποίηση του περιβόητου κόφτη. Ταυτόχρονα όμως, η κυβέρνηση σχεδιάζει τις κινήσεις εκείνες που θα αποτρέψουν την ενεργοποίησή του και για τη διετία 2018-2019.
Ο Απρίλιος του 2017, όπως άλλωστε και ο Απρίλιος του 2018 και του 2019, είναι ο μήνας κατά τον οποίο θα ανακοινωθούν από τη στατιστική υπηρεσία της Ε.Ε. τα στοιχεία της προηγούμενης χρονιάς. Όπως προβλέπει δε η τροπολογία που κατατέθηκε στις 18 Μαΐου 2016, μετά την κατάθεση του πολυνομοσχεδίου για τα 17 προαπαιτούμενα της αξιολόγησης, εάν υπάρχει απόκλιση από τον δημοσιονομικό στόχο έτους, θα συντάσσεται έκθεση του υπουργού Οικονομικών έως το τέλος του επόμενου μήνα (δηλαδή έως και τις 31 Μαΐου), όπου θα περιγράφεται η απόκλιση και θα προτείνονται οι δαπάνες που θα περικοπούν. Στη συνέχεια, με Προεδρικό Διάταγμα θα μειώνονται οι δαπάνες σε συγκεκριμένους κωδικούς. Εάν η Ελλάδα βρίσκεται εντός των στόχων της συμφωνίας, τότε κανένα μέτρο δεν θα λαμβάνεται. Το κρίσιμο όμως ερώτημα είναι αν θα μπορέσει η κυβέρνηση να αποφύγει έως τον Απρίλιο του 2019 την παγίδα του κόφτη.
Για το 2017 όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι ο κίνδυνος αποσοβήθηκε.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, τα φορολογικά έσοδα κατέγραψαν θετική πορεία πέρυσι, καθώς εμφάνισαν υπέρβαση των στόχων κατά 1.848 εκατ. ευρώ, κινούμενα έτσι υψηλότερα των στόχων. Παράλληλα, τα έσοδα προ επιστροφών φόρων διαμορφώθηκαν στα 53.112 εκατ. ευρώ και υπερέβησαν κατά 3,60% τον στόχο των 51.264 εκατ. ευρώ.
Στο μεταξύ, στα 7.416 εκατ. ευρώ ανήλθε το πρωτογενές πλεόνασμα που εμφάνισε ο κρατικός προϋπολογισμός το ενδεκάμηνο του 2016, έναντι 4.339 εκατ. ευρώ την ίδια περίοδο του 2015 και στόχου 3.553 εκατ. ευρώ.
Το ζητούμενο είναι να επαναληφθεί κάτι ανάλογο και φέτος. Ήδη ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης έδωσε ρητές οδηγίες σε όλα τα υπουργεία, καθιστώντας σαφές ότι οι υπουργοί δεν θα πρέπει να αναλαμβάνουν την παραμικρή υποχρέωση εάν προηγουμένως δεν έχουν διασφαλιστεί τα κονδύλια χρηματοδότησης και κάλυψης οποιασδήποτε ανάγκης. Ζήτησε επίσης από κάθε συνάδελφό του να δεσμευτεί ότι θα λάβει άμεσα μέτρα αποτροπής παρεκκλίσεων στην εκτέλεση του προϋπολογισμού.
Ειδικότερα, τα μέλη της κυβέρνησης κλήθηκαν να δεσμευτούν ότι:
* Θα εφαρμόζουν «διορθωτικές παρεμβάσεις σε περίπτωση εμφανούς απόκλισης από τους στόχους».
* Θα λειτουργούν εσωτερικά συστήματα και μηχανισμούς παρακολούθησης της εκτέλεσης του προϋπολογισμού για χρηστή δημοσιονομική διαχείριση.
* Δεν θα αναλάβουν κάποια υποχρέωση εάν δεν εξασφαλίζεται ότι υπάρχουν τα χρήματα για κάλυψή της.
* Θα λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για ρεαλιστικότερη εκτίμηση, πρόβλεψη και παρακολούθηση των εσόδων και εξόδων των εποπτευόμενων φορέων της Γενικής Κυβέρνησης.
Στόχος αυτών των οδηγιών, σε συνδυασμό και με τις φορολογικές παρεμβάσεις που ισχύουν ήδη από 1ης Ιανουαρίου (όπως, λ.χ., αύξηση Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στα τσιγάρα, επιβολή Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στον εισαγόμενο και εγχωρίως παραγόμενο καφέ, Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης στα υγρά που χρησιμοποιούνται στα ηλεκτρονικά τσιγάρα, ειδικό τέλος στη σταθερή τηλεφωνία, κ.λπ.) είναι να διασφαλιστεί ότι ούτε τον Απρίλιο του 2018 θα καταγραφούν αποκλίσεις που θα οδηγούν σε αυτόματη περικοπή δαπανών.
Στον δε απολογισμό του Απριλίου του 2019, τα μέτρα που υιοθετήθηκαν από φέτος (όπως, λ.χ., η καθιέρωση του “χτισίματος” του αφορολογήτου με πλαστικό χρήμα) αναμένεται να επηρεάσουν θετικά τα φορολογικά έσοδα που θα εισρεύσουν κατά το 2018 στα ταμεία του κράτους, ενώ και τα δεδομένα της ελληνικής οικονομίας αναμένονται βελτιωμένα τότε, καθώς αναμένεται να έχει προηγηθεί η έξοδος της Ελλάδας στις αγορές.
Με βάση αυτόν τον προγραμματισμό, αναμένεται να διαψευστούν τα κινδυνολογικά σενάρια που διατυπώθηκαν με τη θέσπιση του κόφτη.
