Έκπληξη και σύγχυση δείχνουν οι πρώτες αντιδράσεις παραγόντων της αγοράς, εκπροσώπων φορέων και αναλυτών, που προσπαθούν να καταλάβουν τι επιφυλάσσει η επόμενη μέρα μετά την απόφαση των Βρετανών για έξοδο της χώρας τους από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύγχυση που αποτυπώθηκε στις διεθνείς χρηματαγορές που κατέγραψαν σημαντικές απώλειες, με το ελληνικό χρηματιστήριο να «κλείνει» με απώλειες 13,42% και τον γενικό δείκτη να υποχωρεί στις 534,78 μονάδες.
Πάντως οι αναλυτές ελπίζουν ότι, αφού περάσει το πρώτο "κύμα" πωλήσεων, θα διαμορφωθούν προϋποθέσεις σταθεροποίησης στις επόμενες συνεδριάσεις. Ελπίδα η οποία δεν προκύπτει από στελέχη της πραγματικής οικονομίας, τα οποία υποστηρίζουν ότι το πρόβλημα στην οικονομία από το Brexit θα έχει διάρκεια.
Ακριβότερος τουριστικός προορισμός
Σε σχόλια που ανάρτησε στον λογαριασμού του στο Twitter ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ Ανδρέας Ανδρεάδης έγραψε: «Σοκ και δέος: Παρά τα προγνωστικά η Μεγάλη Βρετανία ψήφισε Brexit! Καταλυτικές και απρόβλεπτες οι συνέπειες και για τον ελληνικό τουρισμό». Το σχόλιο αυτό συνδέεται με το γεγονός ότι η Ελλάδα πλέον θα είναι ακριβότερη για τους Βρετανούς λόγω πτώσης της στερλίνας και άρα λιγότερο επιθυμητός τουριστικός προορισμός. Και αυτό την ώρα που οι εγχώριοι τουριστικοί παράγοντες επένδυαν πολλά στις κρατήσεις τις τελευταίας στιγμής από αγορές όπως η Αγγλία ή η Ρωσία.
Σημειώνεται πως η Ελλάδα δέχεται κάθε καλοκαίρι περίπου 2 εκατομμύρια Άγγλους τουρίστες, με μέσο όρο 9 διανυκτερεύσεων για τον κάθε έναν, ενώ τα συνολικά έσοδα του τουριστικού κλάδου από τους Βρετανούς τουρίστες αγγίζουν το 1,5 δισ. ευρώ. Είναι επίσης ενδεικτικό πως σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΤτΕ για το τετράμηνο οι Βρετανοί ήταν οι μόνοι που σημείωναν αύξηση στην εισερχόμενη κίνηση (+9%), την ώρα που Γερμανία και Γαλλία κατέγραφαν πτώση.
Ακριβότερα τα ελληνικά προϊόντα, φθηνότερα τα βρετανικά
Η Βρετανία δεν είναι σημαντική μόνο για το ελληνικό τουριστικό προϊόν. Η βρετανική αγορά αποτελεί τον έβδομο κυριότερο προορισμό για τα ελληνικά προϊόντα, ενώ η Βρετανία αποτελεί τον 14ο μεγαλύτερο προμηθευτή της Ελλάδας. Σύμφωνα με ανάλυση του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), η συνολική αξία των ελληνικών εξαγωγών προς τη Μεγ. Βρετανία ανήλθε το 2015 στο 1,07 δισ. ευρώ, ακολουθώντας θετικούς ρυθμούς αύξησης της τάξης του 2,1% σε επίπεδο τελευταίας πενταετίας (2011-2015). Μάλιστα πέρυσι οι ελληνικές εξαγωγές κατέγραψαν αύξηση κατά 10,8% σε σχέση με το 2014. Στον αντίποδα, οι ελληνικές εισαγωγές από τη Βρετανία ακολουθούν πτωτικούς ρυθμούς (-2,3% σε μέσο όρο πενταετίας) και διαμορφώνονται στα επίπεδα του 1,19 δισ. ευρώ.
Μάλιστα το εξαγωγικό πρότυπο της Ελλάδας προς τη Βρετανία χαρακτηρίζεται ως εξελιγμένο καθώς αφορά σε ποσοστό 60,5% βιομηχανικά προϊόντα, ενώ ακολουθούν με 29,5% τα αγροτικά προϊόντα. Η Ελλάδα επίσης εισάγει κυρίως βιομηχανικά προϊόντα από τη Βρετανία (77,4% των εισαγωγών).
Όπως σχολίασε η πρόεδρος του ΠΣΕ Χριστίνα Σακελλαρίδη: «Οι ειδικοί εκτιμούν ότι επίκειται ακόμη μεγαλύτερη υποτίμηση της στερλίνας και τάση εξίσωσής της με το ευρώ μεσοπρόθεσμα, γεγονός που θα καταστήσει τα ευρωπαϊκά προϊόντα (άρα και τα ελληνικά) ακριβότερα και λιγότερο ελκυστικά στη βρετανική αγορά. Αντίθετα, θα καταστούν φθηνότερα τα βρετανικά προϊόντα με άμεση συνέπεια την πρόκληση νέας ανισορροπίας στο διμερές εμπορικό ισοζύγιο». Και συνεχίζει: «Σε διμερές επίπεδο η κατάσταση ασφαλώς θα γίνει ακόμη πιο δυσχερής, ειδικά αν επιβληθούν και δασμοί στο διασυνοριακό εμπόριο Ε.Ε. - Βρετανίας και δεν υπάρξει μία 'ενδιάμεση' λύση, τύπου ειδικού καθεστώτος, στα πρότυπα των σχέσεων με τη Νορβηγία ή το Λιχτενστάιν».
«Σε κάθε περίπτωση», αναφέρει η κ. Σακελλαρίδη, «οι αλλαγές δεν αναμένεται να είναι άμεσες, καθώς θα απαιτηθεί χρόνος για την εδραίωση της νέας σχέσης Ε.Ε. - Βρετανίας. Είναι όμως πιο αναγκαίος από ποτέ ο επαναπροσδιορισμός και η εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και η ενίσχυση του ίδιου του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, που αναμφισβήτητα δέχθηκε ισχυρό κλονισμό. Σε μία περίοδο αστάθειας της ευρωοικονομίας η υπόθεση του Brexit προσθέτει νέα βαρίδια και απειλεί τους ρυθμούς ανάπτυξης των χωρών - μελών, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας (δεδομένου ότι και το 65% των ελληνικών εξαγωγών απευθύνεται στην ευρωπαϊκή αγορά)».
Οι επιπτώσεις επεκτείνονται ακόμη και σε επίπεδο εισαγωγών και εξαγωγών «συναλλάγματος» από Έλληνες που ζουν, εργάζονται και σπουδάζουν στη Μεγάλη Βρετανία, με όρους ελεύθερης μετακίνησης στην Ε.Ε., οι οποίοι ενδέχεται να επαναπροσδιοριστούν στο προσεχές μέλλον.
Ευθύνες σε Ε.Ε. - Γερμανία από φορείς
Από την πλευρά του ο πρόεδρος της ΚΕΕ και του ΕΒΕΑ Κωνσταντίνος Μίχαλος ανέφερε πως «κάθε κρίση γεννά και ευκαιρίες και έτσι θα πρέπει να δούμε και την ψήφο των πολιτών του ισχυρού Ηνωμένου Βασιλείου, ώστε να προχωρήσει η Ευρώπη επιτέλους στην ολοκλήρωσή της, μακριά από τακτικισμούς που πληγώνουν ανεπανόρθωτα τις αξίες, τη συνοχή και την οικονομία της ευρωπαϊκής κοινότητας». Ο ίδιος τόνισε: «Τα μεγάλα λάθη που έχει κάνει τα τελευταία χρόνια η Ε.Ε. με την αδικαιολόγητη εμμονή της στις πολιτικές λιτότητας, με την αδιαφορία της για τον κοινωνικό ιστό και τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, πρέπει να διορθωθούν άμεσα. Ήρθε η ώρα όλοι μαζί να δώσουμε τη μάχη για να αλλάξουμε την Ευρώπη θωρακίζοντας τις ευρωπαϊκές αξίες επί τη βάσει των οποίων δημιουργήθηκε».
Ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ Βασίλης Κορκίδης δήλωσε: «Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στη Μεγάλη Βρετανία φανερώνει τη διάσταση που υπάρχει ανάμεσα στην κοινωνία και τους πολιτικούς. Οι ευρωπαϊκές πολιτικές δεν μπόρεσαν να πιάσουν τον σφυγμό των πολιτών, δεν μπόρεσαν να αφουγκραστούν τις ανάγκες τους. Το καμπανάκι χτύπησε από τη Μεγάλη Βρετανία αποκαλύπτοντας ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες των λαών της Ευρώπης, μια Ένωση που δεν υπηρετεί σε μεγάλο βαθμό τις αρχές, τις αξίες και το όραμα στο οποίο οικοδομήθηκε, με μεγάλη ευθύνη της Γερμανίας και των πολιτικών λιτότητας που επιβάλλει».
