Ο βετεράνος πολεμικός ανταποκριτής Ρόμπερτ Φισκ ήταν ένας από τους πρώτους ξένους δημοσιογράφους που μπήκαν στη συριακή πόλη Ντούμα μετά την ανακατάληψή της από τον συριακό στρατό και τους Ρώσους συμμάχους του. Σφοδρός επικριτής των αμερικανοβρετανικών επεμβάσεων στη Μέση Ανατολή και της πολιτικής του Ισραήλ, ο Φισκ περιγράφει την κατάσταση που επικρατεί στην πόλη και παραθέτει τη μαρτυρία ενός Σύρου γιατρού ότι το δραματικό βίντεο της αμφιλεγόμενης οργάνωσης Λευκά Κράνη -που ήταν το βασικό επιχείρημα για τη δυτική πυραυλική επίθεση του περασμένου Σαββάτου- είναι μεν αυθεντικό, αλλά αυτό που βλέπουμε στις οθόνες είναι η παροχή πρώτων βοηθειών από γιατρούς και νοσοκόμους σε άτομα που υπέφεραν από έλλειψη οξυγόνου, όχι από δηλητηρίαση με χημικά όπλα. Ορισμένοι από εκείνους που έδωσαν τις πρώτες βοήθειες μεταφέρθηκαν στη Δαμασκό για να δώσουν καταθέσεις στους διεθνείς εμπειρογνώμονες του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων (οι οποίοι ούτε χθες κατάφεραν να αρχίσουν την έρευνα στην επίμαχη τοποθεσία), ενώ τα στελέχη της οργάνωσης Λευκά Κράνη έφυγαν από την Ντούμα μαζί με τους αντάρτες μετά την κατάπαυση του πυρός, όπως έγραψε ο Ρόμπερτ Φισκ στην ανταπόκρισή του στην εφημερίδα “The Independent”. Σημειώνεται ότι παρόμοιες μαρτυρίες δύο γιατρών από την Ντούμα για υποξία επικαλέστηκε το ρωσικό υπουργείο Άμυνας για να διαψεύσει τις καταγγελίες των Δυτικών.
Παραθέτουμε εκτενή χαρακτηριστικά αποσπάσματα από το άρθρο του Βρετανού δημοσιογράφου που προκάλεσε αίσθηση και αναδημοσιεύθηκε περισσότερες από 35.000 φορές στα κοινωνικά δίκτυα, γεγονός που φανερώνει τη δίψα της παγκόσμιας κοινής γνώμης για αληθινά, επιτόπια ρεπορτάζ και ενημέρωση.
«...Η ιστορία της Ντούμα δεν αφορά μόνο τη χρήση ή τη μη χρήση χημικών όπλων. Αφορά χιλιάδες ανθρώπους που προτίμησαν να μην αποχωρήσουν από την Ντούμα με τα λεωφορεία την περασμένη εβδομάδα μαζί με τους ένοπλους με τους οποίους είχαν αναγκαστεί να ζουν σαν τρωγλοδύτες επί μήνες προκειμένου να επιβιώσουν. Περπάτησα ελεύθερα στην πόλη, χωρίς να έχω στο κατόπι μου αστυνομικό, στρατιώτη ή λογοκριτή, αλλά μόνο δύο Σύρους φίλους, μια κάμερα και ένα σημειωματάριο. Μερικές φορές χρειάστηκε να περάσω πάνω από χαλάσματα ύψους επτά μέτρων και να κατεβώ σε απότομα χαντάκια. Χαρούμενοι που έβλεπαν ξένους, αλλά περισσότερο χαρούμενοι που όλα τελείωσαν, οι περισσότεροι άνθρωποι χαμογελούν - τουλάχιστον εκείνοι που φαίνονται τα πρόσωπά τους, γιατί ένας εντυπωσιακά μεγάλος αριθμός των γυναικών της Ντούμας φορούν μεγάλα μαύρα χιτζάμπ.
Ταξίδεψα στην Ντούμα με μια αυτοκινητοπομπή δημοσιογράφων, συνοδεία του στρατού. Αλλά όταν ένας στρατηγός μάς είπε με βαρετό ύφος ότι ‘δεν έχει πληροφορίες’, έφυγα περπατώντας από το κατεστραμμένο δημαρχείο. Το ίδιο έκαναν άλλοι δημοσιογράφοι, κυρίως Σύροι, ακόμα και μια ομάδα Ρώσων δημοσιογράφων με στρατιωτικές στολές.
Μετά από λίγο συνάντησα τον δρ Ραχαϊμπάνι. Από την πόρτα της ημιυπόγειας κλινικής του -το ‘σημείο 200’ όπως το ονομάζουν- με οδήγησε στην υπόγεια πόλη και μέσα από έναν διάδρομο στον θάλαμο με τα λιγοστά κρεβάτια, όπου ένα μικρό κορίτσι έκλαιγε καθώς οι νοσοκόμοι περιποιούνταν το κόψιμο που είχε πάνω από το μάτι.
«Βρισκόμουν με την οικογένειά μου στο υπόγειο του σπιτιού μου, τριακόσια μέτρα από εδώ, εκείνη τη νύχτα, αλλά όλοι οι γιατροί γνωρίζουν τι έγινε. Γινόταν σφοδρός βομβαρδισμός (από τις κυβερνητικές δυνάμεις), πετούσαν αεροπλάνα πάνω από την Ντούμα τη νύχτα, αλλά εκείνη τη νύχτα φυσούσε δυνατός αέρας και μεγάλα σύννεφα σκόνης έμπαιναν στα υπόγεια όπου ζούσαν οι άνθρωποι. Άρχισαν να φτάνουν εδώ άνθρωποι με συμπτώματα υποξίας, έλλειψης οξυγόνου. Τότε κάποιος που βρισκόταν στην πόρτα, ένα μέλος της οργάνωσης Λευκά Κράνη, φώναξε ‘αέριο’ και ξέσπασε πανικός. Οι άνθρωποι άρχισαν να ρίχνουν νερό ο ένας στον άλλο. Ναι, το βίντεο είναι από εδώ, είναι αυθεντικό, αλλά αυτό που βλέπετε είναι άνθρωποι με υποξία, όχι δηλητηριασμένοι από χημικά αέρια».
Παραδόξως, αφού μίλησα με περισσότερους από είκοσι ανθρώπους, δεν βρήκα ούτε έναν που να δείξει το παραμικρό ενδιαφέρον για τον ρόλο που έπαιξε η Ντούμα στις δυτικές αεροπορικές επιδρομές. Δύο μου είπαν μάλιστα ότι δεν γνώριζαν ότι υπήρξε αυτή η σύνδεση.
Είχα μπει σε έναν περίεργο κόσμο. Δύο άνθρωποι, ο Χουσάμ και ο Ναζίρ Αμπού Άισε, μου είπαν ότι δεν γνώριζαν πόσοι είχαν σκοτωθεί στην Ντούμα, αν και ο δεύτερος παραδέχθηκε στη συνέχεια ότι ένας ξάδερφός του είχε εκτελεστεί από την Τζαΐς Αλ Ισλάμ” (Στρατός του Θεού) γιατί είχε κατηγορηθεί πως ‘βρισκόταν κοντά στο καθεστώς’. Σήκωσαν τους ώμους όταν τους ρώτησα για τους φερόμενους 43 νεκρούς της διαβόητης επίθεσης στην Ντούμα.
Τα Λευκά Κράνη -οι διασώστες που έχουν γίνει θρύλος στη Δύση, αλλά έχουν ορισμένα ενδιαφέροντα ‘τυφλά’ σημεία στην ιστορία τους- έπαιξαν τον γνωστό ρόλο στη διάρκεια των μαχών. Χρηματοδοτούνται εν μέρει από το υπουργείο Εξωτερικών της Βρετανίας και τα περισσότερα από τα τοπικά γραφεία τους στελεχώνονταν από άνδρες της Ντούμα. Βρήκα τα κατεστραμμένα γραφεία τους όχι πολύ μακριά από την κλινική του δρ Ραχαϊμπάνι. Μια αντιασφυξιογόνα μάσκα πάνω σε ένα δοχείο φαγητού με το ένα μάτι σπασμένο και μια στοίβα βρόμικες στολές παραλλαγής βρίσκονταν σε ένα δωμάτιο. Αναρωτήθηκα αν τα ‘φύτεψαν’, αλλά αμφιβάλω. Στον χώρο διάσπαρτες κάψουλες, κατεστραμμένος ιατρικός εξοπλισμός, φάκελοι, κρεβάτια και στρώματα.
Φυσικά, πρέπει να ακούσουμε και τη δική τους εκδοχή, αλλά αυτό δεν θα γίνει εδώ. Μια γυναίκα μας είπε ότι όλα τα Λευκά Κράνη της Ντούμα εγκατέλειψαν το αρχηγείο τους και επέλεξαν να φύγουν με τα λεωφορεία, μαζί με τους αντάρτες, μετά τη συμφωνία με την κυβέρνηση για κατάπαυση του πυρός, και κατευθύνθηκαν με ρωσική προστασία στην ανταρτοκρατούμενη επαρχία Ιντλίμπ (...).
Πώς είναι δυνατόν πρόσφυγες από την Ντούμα που φτάνουν στα στρατόπεδα στην Τουρκία να περιγράφουν μια επίθεση με χημικά όπλα την οποία κανένας στην Ντούμα δεν φαίνεται να θυμάται σήμερα; Καθώς περπατούσα για πάνω από ένα μίλι ανάμεσα στα χαλάσματα και στα τούνελ, σκέφτηκα ότι οι κάτοικοι της Ντούμα ζούσαν τόσο απομονωμένοι μεταξύ τους και για τόσο καιρό, που τα ‘νέα’ όπως τα αντιλαμβανόμαστε εμείς δεν είχαν κανένα νόημα για εκείνους.
Η Συρία δεν αποτελεί υπόδειγμα δημοκρατίας και είναι όντως μια αδίστακτη δικτατορία, αλλά αυτό δεν θα εμπόδιζε αυτούς τους ανθρώπους, που έβλεπαν επιτέλους κάποιους ξένους, να αντιδράσουν ξεστομίζοντας λίγα λόγια αλήθειας...»
Επιμέλεια-μετάφραση: Στρατής Αγγελής
