Γιατί σήμερα να επενδύει κανείς ένα τεράστιο ποσό σε μια επιχείρηση που δεν πρόκειται ποτέ να αποδώσει κέρδη; Οι αδελφοί Κοχ, δύο από τους πλουσιότερους Αμερικανούς και αφεντικά της δεύτερης μεγαλύτερης εταιρείας της χώρας, ξόδεψαν την προηγούμενη εβδομάδα 650 εκατομμύρια δολάρια για να αγοράσουν το ιστορικό, αλλά όχι και τόσο δημοφιλές τα τελευταία χρόνια, περιοδικό "Τime". Για ποιο λόγο άραγε;
"Κανείς, μα κανείς, δεν αγοράζει μιντιακά συγκροτήματα παρά μόνο για να ασκήσει επιρροή μέσα από αυτά" υπενθυμίζει το αυτονόητο η Έμιλι Μπελ, καθηγήτρια Δημοσιογραφίας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια. Το να επενδύει κανείς σήμερα σε έναν οικονομικά προβληματικό κλάδο δεν έχει κανένα νόημα από επιχειρηματική άποψη. Και πώς θα μπορούσε να είναι διαφορετικά; Μεταπολεμικά κάθε 100 νοικοκυριά στις ΗΠΑ αγόραζαν καθημερινά 140 εφημερίδες. Σήμερα αγοράζουν λιγότερες από 50 και η πορεία είναι σταθερά πτωτική τα τελευταία χρόνια.
Κι όμως οι δισεκατομμυριούχοι αδελφοί Κοχ έκριναν ότι αξίζει τον κόπο να επενδύσουν στον Τύπο ακόμα και στα χρόνια της κυριαρχίας του Ίντερνετ. Η εταιρεία Time, Inc. την οποία αγόρασαν δεν εκδίδει μόνο το ομώνυμο περιοδικό άλλα και μια σειρά άλλα έντυπα σε όλο το φάσμα της ειδησεογραφίας και ψυχαγωγίας. Ανάμεσά τους θα βρει κανείς το αθλητικό "Sports Illustrated", το ταξιδιωτικό "Trav + Leisure", το "γκουρμέ" "Food & Wine", το επιχειρηματικό "Fortune" και το ειδικευμένο στο λάιφσταιλ "People". Όλα αυτά διαβάζονται σήμερα από 60 εκατομμύρια ανθρώπους. Αν μάλιστα συνυπολογίσει κανείς και τους δεκάδες ιστότοπους της εταιρίας, το αναγνωστικό κοινό εκτοξεύεται στα 150 εκατομμύρια.
Έπειτα από την εξαγορά της Time, Ιnc από τη μιντιακή Meredith των Κοχ, οι νέοι ιδιοκτήτες έκριναν απαραίτητο να διευκρινίσουν ότι δεν πρόκειται "να ασκήσουν καμία επιρροή στο συντακτικό ή διευθυντικό τμήμα της επιχείρησης". Είναι δύσκολο να τους πιστέψει κανείς. Όχι μόνο επειδή την ίδια ανεκπλήρωτη υπόσχεση δίνει κάθε αγοραστής μιντιακών επιχειρήσεων αλλά και επειδή οι αδελφοί Κοχ έχουν ιδιαίτερα βεβαρημένο παρελθόν.
"Ο Τσάρλς και ο Ντέιβιντ Κοχ επιδιώκουν εδώ και καιρό να διαμορφώσουν τον πολιτικό διάλογο με την υποστήριξή τους σε μια σειρά μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, πανεπιστήμια και think tanks" υπενθυμίζει η εφημερίδα "New York Times". Think tanks, θα προσθέταμε εμείς, που σκέφτονται με πολύ συγκεκριμένο τρόπο.
Η έμφαση βρίσκεται πάντοτε στην προβολή έως την αποθέωση της ελεύθερης αγοράς, την ανάγκη ακόμη μεγαλύτερης συρρίκνωσης των δημόσιων υπηρεσιών και τον δραστικό περιορισμό της φορολόγησης. Μια ματιά στις ανακοινώσεις οργανισμών όπως οι Πολίτες για μια Υγιή Οικονομία (Citizens for a Sound Economy), οι Αμερικανοί για την Ευημερία (Americans for Prosperity) και το γνωστότερο Cato Institute θα πείσουν και τον πιο δύσπιστο.
Δεν είναι μόνο η νεοφιλελεύθερη ατζέντα, καθώς οι δύο επιχειρηματίες έχουν αποδειχτεί εξαιρετικά γενναιόδωροι στη χρηματοδότηση ερευνών για την κλιματική αλλαγή. Η προεκλογική στήριξή τους στον Πρόεδρο Τραμπ εξασφάλισε, άλλωστε, ως αντάλλαγμα τον διορισμό ενός δικού τους ανθρώπου, του Σκοτ Προύιτ, στη θέση του διευθυντή της Υπηρεσίας Προστασίας του Περιβάλλοντος, της υπηρεσίας δηλαδή που τα προηγούμενα χρόνια τούς είχε επιβάλει εκατοντάδες πρόστιμα για διαρροές πετρελαίου. Περιττό να επισημάνουμε ότι ο Προύιτ -όπως οι Κοχ και ο Τραμπ- θεωρούν την κλιματική αλλαγή "μύθο".
Ποια σχέση θα μπορούσαν, όμως, να έχουν όλα αυτά με την εξαγορά του περιοδικού "Time"; Πιθανόν ο ανεξέλεγκτος πληθωρισμός που δημιούργησε στην παραπληροφόρηση το Ίντερνετ να δημιουργεί σήμερα κάποια ζήτηση για πηγές που ακόμη διαθέτουν κάποιο ίχνος αξιοπιστίας, έστω και λόγω ονόματος. Ο Τσαρλς Αλεξάντερ, περιβαλλοντικός συντάκτης του "Time" για 13 χρόνια, έχει τον λόγο.
Το πρόβλημα δεν είναι ότι οι Κοχ είναι "συντηρητικοί", γράφει στο περιοδικό "Nation". Συντηρητικό ήταν από την ίδρυση του και το "Time". "Το μεγαλύτερο πρόβλημα με το σύγχρονο συντηρητικό κίνημα είναι ότι έχει πουλήσει την ψυχή του στους Κοχ, την Exxon Mobil και άλλους μεγιστάνες των ορυκτών καυσίμων. Εδώ και δεκαετίες, το ‘μαύρο χρήμα’ των αδελφών Κοχ χρηματοδότησε μια καμπάνια παραπληροφόρησης με στόχο η κοινή γνώμη να πειστεί ότι η κλιματική αλλαγή δεν αποτελεί σοβαρό λόγο ανησυχίας" σημειώνει.
Σε όργανο της καμπάνιας αυτής θα μπορούσε να μετατραπεί πολύ σύντομα και ένα "βαρύ" όνομα του αμερικανικού Τύπου προσδίδοντας έτσι σε κάθε ανυπόληπτη μελέτη την αναγκαία σοβαρότητα και αξιοπιστία. Και το πρόβλημα δεν σταματά εδώ. Την τελευταία Black Friday (ημέρα μεγάλων εκπτώσεων για τις επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου), το αφεντικό της διαδικτυακής Amazon αύξησε την περιουσία του κατά 10 δισεκατομμύρια δολάρια ρίχνοντας έτσι τον Μπιλ Γκέιτς της Microsoft στη δεύτερη θέση του καταλόγου με τους πλουσιότερους ανθρώπους του πλανήτη.
Ο Μπέζος αγόρασε πριν από τέσσερα χρόνια την ιστορική εφημερίδα "Washington Post" μετατρέποντάς την από τότε σε ενεργούμενο των επιχειρηματικών του συμφερόντων. Πάντοτε με το πρόσημο της αξιοπιστίας. Η εξαγορά τού περιοδικού "Time" από τους Κοχ καθιστά τον έλεγχο του αμερικανικού Τύπου από το διαβόητο 1% της οικονομικής ολιγαρχίας σχεδόν ολοκληρωτικό.
Ας ρίξουμε μια ματιά. Η "Wall Street Journal" εξαγοράστηκε τα τελευταία χρόνια από τον μεγιστάνα των ΜΜΕ Ρούπερτ Μέρντοκ, που διευθύνει πλέον 120 εφημερίδες σε πέντε χώρες. Ο δισεκατομμυριούχος Κάρλος Σλιμ -επίσης μέσα στην πρώτη δεκάδα των πλουσιότερων του πλανήτη με βάση τη λίστα Forbes- διπλασίασε πριν από δύο χρόνια το μερίδιό του στη "New York Times". Ο δισεκατομμυριούχος "φιλάνθρωπος" Γουόρεν Μπάφετ ελέγχει πια περισσότερες από 70 εκδοτικούς τίτλους και η πολυεθνική Berkshire Hathaway (που μεταξύ άλλων κατέχει μερίδια της Coca Cola, της IBM και της Apple) άλλους 60.
Ολα αυτά αφήνουν αναπόφευκτα το αποτύπωμά τους όχι μόνο στον Τύπο αλλά και στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης. Περισσότερο και από τα κείμενά του, το "Time" είναι γνωστό για τα εξώφυλλά του, όπως εκείνα που αναμεταδίδονται κάθε Ιανουάριο από τον διεθνή Τύπο για το πρόσωπο της χρονιάς.
Όταν, το 2001, ο Τζορτζ Μπους ο νεότερος αρνήθηκε να επικυρώσει το Πρωτόκολλο του Κυότο, το περιοδικό κυκλοφόρησε με τον τίτλο "Πλανητική υπερθέρμανση" και ένα μάλλον τρομακτικό σκίτσο που έδειχνε τον πλανήτη να τηγανίζεται σαν αυγό. Αναμένουμε με ενδιαφέρον το επόμενο πρωτοσέλιδο αν τελικά ο Ντόναλντ Τραμπ κάνει πράξη την απειλή του να αποσύρει τη χώρα του από τη συμφωνία του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή.
