Live τώρα    
21°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
18.2°C21.8°C
2 BF 49%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
19 °C
17.0°C20.3°C
2 BF 68%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
16.0°C16.6°C
4 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
19 °C
17.1°C19.1°C
5 BF 37%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
17.1°C17.1°C
2 BF 56%
Αφγανιστάν, το βασίλειο του οπίου
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Αφγανιστάν, το βασίλειο του οπίου

Δεκαέξι χρόνια μετά την αμερικανική εισβολή στο Αφγανιστάν στο όνομα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας και της Αλ Κάιντα, το μεγαλύτερο μέρος της χώρας παραμένει στον ελέγχο πολεμάρχων, φανατικών ισλαμιστών, φυλάρχων αλλά και των εμπόρων ναρκωτικών. Χιλιάδες στρατιώτες του ΝΑΤΟ πολεμούν επί χρόνια τους αντάρτες Ταλιμπάν και άλλες εξτρεμιστικές οργανώσεις, αλλά το εμπόριο του λευκού θανάτου ανθεί. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΟΗΕ η παραγωγή του οπίου ξεπέρασε φέτος κάθε ρεκόρ, ενώ τα έσοδα αυξήθηκαν περισσότερο από 50% σε σχέση με πέρυσι.

Τα προγράμματα και οι ελπίδες για μείωση των εκτάσεων όπου καλλιεργούνται παπαρούνες έμειναν στα χαρτιά. Αντίθετα η καλλιέργεια της παπαρούνας έφτασε τα 3 εκατομμύρια 280 χιλιάδες στρέμματα, δηλαδή ένα εκατομμύριο περισσότερα στρέμματα από το προηγούμενο ρεκόρ που είχε σημειωθεί το 2014. Στην ετήσια έκθεσή της η υπηρεσία του ΟΗΕ για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα (UNODC) επεσήμανε ότι η πάστα οπίου, που παρασκευάζεται από τις παπαρούνες στο Αφγανιστάν και αποτελεί τη βασική πηγή ηρωίνης παγκοσμίως (σε ποσοστό 90%), εκτιμάται φέτος στους 9.000 τόνους έναντι 4.800 το 2016, δηλαδή σημείωσε αύξηση 87% μέσα σε ένα χρόνο. Οι καιρικές συνθήκες ευνόησαν την αύξηση της παραγωγής, η οποία όχι μόνο θα καλύψει τη ζημιά των αγροτών από την υποχώρηση των τιμών του λευκού θανάτου στην παράνομη αγορά "χονδρικής", αλλά θα τους αποφέρει επιπλέον εισόδημα.

Η διεθνής υπηρεσία προειδοποίησε ότι, εκτός από την ενίσχυση της χρηματοδότησης τρομοκρατικών οργανώσεων στο Αφγανιστάν και την αναμενόμενη κλιμάκωση της δράσης τους, την ίδια ώρα "ηρωίνη καλύτερης ποιότητας και με χαμηλότερο κόστος θα φτάσει στις αγορές σε όλο τον κόσμο, γεγονός που θα οδηγήσει σε αύξηση της κατανάλωσης". Τα έσοδα από την πώληση του οπίου αυξήθηκαν κατά περισσότερο από 50% σε σχέση με το 2016, φτάνοντας το 1,4 δισεκατομμύρια δολάρια, ποσό που ισοδυναμεί με το 7% του εκτιμώμενου ΑΕΠ του Αφγανιστάν, τόνισε η UNODC.

Στην περσινή της έκθεση η υπηρεσία του ΟΗΕ προειδοποιούσε πως το γεγονός ότι η κυβέρνηση της Καμπούλ χάνει τον έλεγχο της ασφάλειας σε πολλές περιοχές συμβάλλει στην αποτυχία των προσπαθειών για την εξάλειψη της καλλιέργειας παπαρούνας. Η καταπολέμηση του λαθρεμπορίου ναρκωτικών στην "πηγή", μαζί με την "απελευθέρωση των γυναικών", ήταν από τους πρόσθετους λόγους που επικαλέσθηκαν οι ΗΠΑ για να δικαιολογήσουν την εισβολή στο Αφγανιστάν το 2001 μετά τις επιθέσεις της 11ης Δεκεμβρίου. Τότε η ετήσια παραγωγή οπίου στο Αφγανιστάν υπολογιζόταν σε 185 τόνους.

Όσο για το πρόγραμμα εκρίζωσης και καταστροφής καλλιεργειών, τα αποτελέσματα μοιάζουν με σταγόνα στον ωκεανό, παρότι φέτος οι τοπικές αρχές διάφορων επαρχιών κατέστρεψαν 7.500 στρέμματα παπαρούνας, διπλάσια σε σχέση με πέρυσι. Όμως η καλλιέργεια επεκτάθηκε σε επαρχίες που μέχρι πέρσι χαρακτηρίζονταν "καθαρές", ενώ η μεγαλύτερη αύξηση κατεγράφη στα νότια και στα βορειοανατολικά της χώρας, στις επαρχίες Χελμάντ, Μπακχ, Κανταχάρ, Νιμρόζ και Ουρουζγκάν. Σε 24 από τις 34 επαρχίες του Αφγανιστάν εντοπίστηκαν μεγάλες ή μικρότερες καλλιέργειας παπαρούνας. Η UNODC καταγράφει ως βασικές αιτίες για την επέκταση των καλλιεργειών αυτών την πολιτική αστάθεια, την έλλειψη κυβερνητικού ελέγχου, τη διαφθορά, την αδυναμία πρόσβασης των αγροτών σε αγορές για την πώληση άλλων προϊόντων και την απουσία βιώσιμων εναλλακτικών επιλογών.

Το "οξύμωρο" της επαρχίας Χελμάντ

Στη νότια επαρχία Χελμάντ το ένα τρίτο της καλλιεργήσιμης γης σπάρθηκε με παπαρούνα το 2017 σε σύγκριση με το 20% πέρσι, χρειάστηκαν μάλιστα περισσότερα εργατικά χέρια για τη φετινή σοδειά, οπότε έσπευσαν εκεί πολλοί άνθρωποι από γειτονικές επαρχίες.

Στη Χελμάντ εφαρμόστηκε επί τέσσερα χρόνια (2008 -2012) ένα πρόγραμμα που είχε ως διακηρυγμένο στόχο τη μείωση της καλλιέργειας παπαρούνας και τη στροφή των αγροτών στην παραγωγή περισσότερου σιταριού, καλαμποκιού, λαχανικών και φρούτων. Ο πληθυσμός ανέρχεται σε περίπου ένα εκατομμύριο κατοίκους, ενώ επτά στα δέκα νοικοκυριά ασχολούνται με τη γεωργία. Η ενίσχυση των δυνάμεων του ΝΑΤΟ κατά την παραπάνω τετραετία συνοδεύθηκε από την απευθείας χρηματοδότηση του παραπάνω προγράμματος με δεκάδες εκατομμύρια δολάρια από τις ΗΠΑ και τη Βρετανία για τη βελτίωση της άρδευσης, την εγκατάσταση ηλιακών συλλεκτών, τη διάθεση λιπασμάτων κ.λπ., ενώ στήθηκαν μπλόκα και πύκνωσαν οι περιπολίες. Η καλλιέργεια της παπαρούνας σταδιακά μειώθηκε σχεδόν κατά 50%, από ένα εκατομμύριο στρέμματα το 2008 σε περίπου 600.000 στρέμματα το 2011.

Μετά την αποχώρηση των περισσότερων νατοϊκών δυνάμεων από την επαρχία και την ανάληψη του ελέγχου της από τις αφγανικές δυνάμεις (που δέχθηκαν συντριπτικά πλήγματα από τους Ταλιμπάν), η λεγόμενη Ζώνη Τροφίμων της Χελμάντ, ίσως και με τη βοήθεια της νέας τεχνολογίας, μετατράπηκε σε "ζώνη της παπαρούνας". Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του ΟΗΕ φέτος καλλιεργήθηκαν στη Χελμάντ επιπλέον 637.000 στρέμματα παπαρούνας σε σχέση με πέρσι, αύξηση που αγγίζει το 80%! Άραγε θα οδηγούσε σε μείωση της παραγωγής οπίου μια δυναμική επιστροφή των νατοϊκών και πόσο θα έπρεπε να παραμείνουν εκεί για να αλλάξουν οι οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες, αλλά και να "ξεριζωθούν" τα παράνομα δίκτυα που έχουν τη δική τους δυναμική;

Όπως επισημαίνει εξάλλου ο Ντέιβιντ Μάνσφιλντ από το ινστιτούτο ερευνών της Καμπούλ AREU, η μείωση της καλλιέργειας παπαρούνας στη Ζώνη των Τροφίμων της Χελμάντ στις αρχές της δεκαετίας είχε συνοδευθεί από ανάλογη αύξηση σε περιοχές εκτός της ζώνης αυτής, που μέχρι τότε χαρακτηρίζονταν ερημικές. Επιπλέον κάτοικοι της Χελμάντ που ήταν έμπειροι στην καλλιέργεια της παπαρούνας αναζήτησαν την τύχη τους σε άλλες επαρχίες του Αφγανιστάν.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL