Τα πολύχρωμα μπαλόνια που κρατούσαν οι διαδηλωτές έξω από το κακουργιοδικείο της Κωνσταντινούπολης συμβόλιζαν αυτό ακριβώς που φοβάται και επιχειρεί να καταπνίξει το σύστημα Ερντογάν έχοντας φυλακίσει περισσότερους από 160 δημοσιογράφους: την ελευθεροτυπία και τη διαφορετικότητα. Μέσα στη δικαστική αίθουσα ξεκίνησε χθες η δίκη της "Cumhuriyet", της ιστορικής εφημερίδας της οποίας 17 δημοσιογράφοι και συνεργάτες αντιμετωπίζουν βαρύτατες κατηγορίες για τρομοκρατία, "γκιουλενισμό" κ.λπ., που επισύρουν δεκαετίες κάθειρξης.
Η πολύκροτη δίκη έρχεται ως επιστέγασμα των συστηματικών παραβιάσεων ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων στο πλαίσιο των διώξεων για το αποτυχημένο πραξικόπημα, σε μια περίοδο όπου δοκιμάζονται οι αντοχές της συμφωνίας Ε.Ε. - Τουρκίας στο προσφυγικό ενω σημειώνεται πρωτοφανής όξυνση των γερμανοτουρκικών σχέσεων. Η κρίση που ξέσπασε πριν από το συνταγματικό δημοψήφισμα στην Τουρκία και οδηγεί στην αποχώρηση των γερμανικών - νατοϊκών δυνάμεων από τη βάση μιας χώρας - μέλους της συμμαχίας προκαλεί εύλογες ανησυχίες στις Βρυξέλλες και στην Ουάσιγκτον, καθώς συνδυάζεται με το φλερτ Άγκυρας - Μόσχας και τα σχέδια αγοράς ρωσικών πυραύλων S-400.
Οι σχέσεις Άγκυρας - Βερολίνου
Το βαρύ κλίμα αντικατοπτρίζεται και στις δηλώσεις του Γερμανού υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος επιχείρησε χθες να "νουθετήσει" τον Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν ρίχνοντας κι άλλο λάδι στη φωτιά, δύο μηνες πριν από τις γερμανικές εκλογές, με το ζήτημα της Τουρκίας, "πουλάει" και να φαίνεται πως φέρνει ψήφους στο στρατόπεδο της καγκελαρίου Μέρκελ. Ο Ερντογάν θέτει σε κίνδυνο μια εταιρική σχέση αιώνων, διαπίστωσε ο Σόιμπλε, προειδοποιώντας ότι υπάρχουν όρια στην εκβιαστική τακτική της Άγκυρας. "Είναι δραματικό, καθώς πραγματικά υπάρχουν πολλά που μας συνδέουν, όμως δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να μας εκβιάζουν" πρόσθεσε ο Γερμανός υπουργός.
Λίγο μετά τη δημοσίευση των δηλώσεων Σόιμπλε στην εφημερίδα "Bild", η Άγκυρα φανηκε να κάνει ένα βήμα πίσω, καθώς απέσυρε επίσημα την απαίτησή της για γερμανική βοήθεια στην έρευνα για 700 γερμανικές εταιρείες που θεωρούνται ύποπτες για υποστήριξη της τρομοκρατίας. Τη σχετική ανακοίνωση έκανε πάντως το γερμανικό υπουργείο Εσωτερικών, υποστηρίζοντας ότι οι τουρκικές αρχές κάνουν τώρα λόγιο για ένα "επικοινωνιακό πρόβλημα". Παράλληλα, το Βερολίνο καθησύχασε τους Γερμανούς επιχειρηματίες ότι "δεν διεξάγονται έρευνες εις βάρος γερμανικών εταιρειών από τις τουρκικές αρχές στην Τουρκία ή τη Γερμανία".
Δίκη - δοκιμασία για την Τουρκία
Συνολικά 17 δημοσιογράφοι, διευθυντικά στελέχη και νυν ή πρώην συνεργάτες της "Cumhuriyet" αντιμετωπίζουν βαρύτατες κατηγορίες για υποστηριξη ένοπλων τρομοκρατικών οργανώσεων, ανατρεπτική δράση κ.ά. Στο κατηγορητήριο αναφέρονται τρεις οργανώσεις: το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK), η ακροαριστερή ομάδα DHKP-C και το κίνημα του ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν, φερόμενου εγκέφαλου της απόπειρας πραξικοπήματος. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, η "Cumhuriyet" διεξάγει μια επιχείρηση "παραπλάνησης" και έναν "ασύμμετρο πόλεμο" στοχοποιώντας την Τουρκία και τον ίδιο τον Ερντογάν.
Μεταξύ των κατηγορουμένων -που έγιναν δεκτοί με χειροκροτήματα στη δικαστική αίθουσα από τους υποστηρικτές τους- είναι ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της εφημερίδας Ακίν Αταλάι, ο διευθυντής σύνταξης Μουράτ Σαμπουντσού, ο Καντρί Γκιουρσέλ, ο Αχμέτ Σικ και ο σκιτσογράφος Μούσα Κατρ. Ερήμην δικάζεται ο Τσαν Ντουντάρ (έχει βρει καταφυγιο στη Γερμανία), ο οποίος είχε αποκαλύψει το 2014 ότι η Άγκυρα εξόπλιζε τους ισλαμιστές στη Συρία. Η "Cumhuriyet" ("Δημοκρατία"), που ιδρύθηκε το 1924, καταγγέλλει ότι πρόκειται για πολιτική δίκη με στόχο ένα από τα τελευταία ανεξάρτητα ΜΜΕ της χώρας, ενώ αφήνει κενό το κομμάτι της σελίδας όπου θα έπρεπε να φιλοξενούνται τα άρθρα των υπό δίωξη δημοσιογράφων. Έντεκα από τους κατηγορούμενους βρίσκονται υπό προσωρινή κράτηση, οι περισσότεροι για διάστημα μεγαλύτερο των εννέα μηνών. Αν κριθούν ένοχοι, κινδυνεύουν με ποινές κάθειρξης έως 43 χρόνια.
«Αυτή η δίκη αποτελεί τεστ για την Τουρκία» δηλωσε ο Αϊντίν Ενγκίν, ένας από τους προφυλακισμένους αρθρογράφους που παρουσιάστηκε στο δικαστήριο. "Ο Ταγίπ Ερντογάν λέει ότι η Δικαιοσύνη είναι αμερόληπτη στην Τουρκία. Θα το δούμε" πρόσθεσε. Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Δ.Σ. Αταλάι κατήγγειλε ότι στόχος των κατηγόρων είναι να βάλουν φίμωτρο ή να αποκτήσουν τον έλεγχο της εφημερίδας με μια "νόμιμη δολοφονία".
«Η δίκη της 'Cumhuriyet' είναι η δίκη της δημοσιογραφίας στην Τουρκία» δήλωσε ο Κριστόφ Ντελουάρ, γενικός γραμματέας των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα (RSF). "Δημοσιογράφοι αντιμετωπίζονται σαν τρομοκράτες επειδή έκαναν τη δουλειά τους" κατήγγειλε το στελεχος των RSF που έχουν κατατάξει την Τουρκία στην 155η θέση σε σύνολο 180 χωρών αναφορικά με την ελευθερία του Τύπου το 2017. «Είναι μια καφκική δίκη» τόνισε από την πλευρά του ο εκπρόσωπος των RSF στην Τουρκία Ερόλ Οντέρογλου. «Η 'Cumhuriyet' είναι ένα σύμβολο, κληρονόμος μιας κριτικής, ερευνητικής δημοσιογραφίας. Η κυβέρνηση προσπαθεί να την καταστρέψει με κάθε τρόπο». Παρέμβαση υπέρ της απελευθέρωσης των δημοσιογράφων της "Cumhuriyet" έκανε και η Ομάδα Εργασίας του ΟΗΕ για τις Αυθαίρετες Κρατήσεις.
Ο Ταγίπ και η Λωζάννη
Με αφορμή την 94η επέτειο από την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης, ο Πρόεδρος Ερντογάν διακήρυξε χθες ότι η Τουρκία εξακολουθεί να δίνει μάχη για την επιβίωσή της, βάζοντας στο ίδιο κάδρο της εξωτερικής επιβουλής και την περσινή απόπειρα πραξικοπήματος. "Με τη Συνθήκη της Λωζάννης το τουρκικό έθνος έσκισε τη Συνθήκη των Σεβρών, που είχε στόχο να καταστρέψει τη χιλιόχρονη παρουσία μας σε αυτά τα εδάφη και ανάγκασε όλο τον κοσμο να παραδεχτεί ότι εμείς δεν κάνουμε συμβιβασμούς με την ανεξαρτησία μας" δήλωσε ο Ερντογάν.
Ο Τούρκος Πρόεδρος διεκδίκησε ρόλο μεσολαβητή στην κρίση του Κατάρ, καθώς επισκέφθηκε χθες την Ντόχα και είχε συνομιλίες με τον εμίρη Αλ Θάνι με βάση τη συμβιβαστική πρόταση του Κουβέιτ. Ο Ερντογάν δήλωσε ότι μόνο η διαπραγμάτευση και ο διάλογος μεταξύ των αραβικών κρατών μπορούν να οδηγήσουν σε εξομάλυνση των σχέσεων του Κατάρ με τη Σαουδική Αραβία, την Αίγυπτο, το Μπαχρέιν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που επιβάλλουν αποκλεισμό στο εμιράτο. Σημειώνεται ότι οι τέσσερις αραβικές χώρες κατηγορούν το Κατάρ για τρομοκρατία και απαιτούν, μεταξύ άλλων, το κλείσιμο της τουρκικής βάσης στην Ντόχα.
