Live τώρα    
15°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
10.6°C16.5°C
1 BF 70%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
13 °C
11.1°C14.9°C
2 BF 67%
ΠΑΤΡΑ
Αραιές νεφώσεις
14 °C
8.0°C14.4°C
2 BF 65%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
13 °C
12.8°C14.1°C
2 BF 82%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
5 °C
4.9°C11.8°C
0 BF 100%
Βραζιλία / Βραζιλία: Η σύντομη προεδρία του Μισέλ Τεμέρ
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Βραζιλία / Βραζιλία: Η σύντομη προεδρία του Μισέλ Τεμέρ

Όταν αντικαθιστούσε την Ντίλμα Ρούσεφ στην προεδρία της Βραζιλίας πριν από έναν χρόνο, ο Μισέλ Τεμέρ έμοιαζε ανίκητος. Οι πολίτες έδειχναν διατεθειμένοι να τον δοκιμάσουν, η οικονομία φαινόταν να ανακάμπτει έπειτα από χρόνια ύφεσης, τα "ράλι" στα χρηματιστήρια ήταν απανωτά και ο διεθνής Τύπος έπλεκε το εγκώμιο του "θαρραλέου μεταρρυθμιστή" που δεν θα διστάζει να τα βάλει με τη διαφθορά.

Sic transit gloria mundi... Έναν χρόνο μετά, ο λαός διαδηλώνει σχεδόν καθημερινά εναντίον του, τα χρηματιστήρια βουλιάζουν, οι δικαστικές έρευνες για τη διαφθορά στρέφονται εναντίον του ίδιου και ο διεθνής Τύπος συμπεραίνει με μια κάποια μελαγχολία ότι το πρόβλημα της διαφθοράς στη Βραζιλία τελικά είναι "ενδημικό".

Μέχρι σήμερα, ο Τεμέρ αρνείται πεισματικά να παραιτηθεί. Ωστόσο, η πιο άμεση απειλή για την ολοκλήρωση της έτσι κι αλλιώς σύντομης θητείας του θα έρθει την επόμενη εβδομάδα. Την Τρίτη 6 Ιουνίου το Ανώτατο Εκλογικό Δικαστήριο (TSE) της χώρας αναμένεται να εκδώσει την απόφασή του για την προεκλογική καμπάνια του 2014, όταν ο σημερινός Πρόεδρος διεκδίκησε την ψήφο των Βραζιλιάνων ως αντιπρόεδρος της Ντίλμα Ρούσεφ.

Αν το δικαστήριο τελικά ακυρώσει το εκλογικό αποτέλεσμα επικαλούμενο την παράνομη χρηματοδότηση των υποψηφίων, ο Τεμέρ θα χάσει την προεδρία. Όμως, παρά το γεγονός ότι, σε αντίθεση με την περίπτωση της Ρούσεφ, δεν θα υπάρχει αντιπρόεδρος να τον διαδεχτεί, δεν πρόκειται να προκηρυχθούν πρόωρες εκλογές. Τα μέλη του Κογκρέσου θα έχουν διορία 30 ημερών να εκλέξουν νέο Πρόεδρο, ο οποίος θα παραμείνει, εκτός νέου απροόπτου, στην εξουσία μέχρι τις προγραμματισμένες εκλογές του Οκτωβρίου 2018.

"Directas ja"

Μια τέτοια εξέλιξη όμως δεν θα ικανοποιήσει το ογκούμενο κύμα διαμαρτυρίας κατά του Τεμέρ. Το κεντρικό σύνθημα των αντικυβερνητικών διαδηλωτών που πλημμυρίζουν τους τελευταίους μήνες τους δρόμους του Ρίο, του Σάο Πάολο και της Μπραζίλια είναι "Directas ja", κάτι που στα ελληνικά μεταφράζεται ως "άμεσες εκλογές τώρα".

Κανείς δεν ξεχνά ότι ο σημερινός Πρόεδρος της Βραζιλίας όχι μόνο δεν έχει εκλεγεί στην προεδρία, αλλά και κατάλαβε το αξίωμα υπό έκρυθμες συνθήκες, που χαρακτηρίστηκαν από την αντιπολίτευση του Κόμματος των Εργαζομένων (PT) ως "πραξικόπημα". Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι το σύνθημα "Directas ja" ακούστηκε για πρώτη φορά στους δρόμους της χώρας στη διάρκεια της δεκαετίας του '80, όταν οι Βραζιλιάνοι διαδήλωναν κατά της τριαντάχρονης δικτατορίας.

Παρά το γεγονός ότι ο Τεμέρ διακηρύττει σε όλους τους τόνους ότι είναι αποφασισμένος να εξαντλήσει τη θητεία του, οι πολιτικοί σύμμαχοί του τον εγκαταλείπουν σήμερα με τον ίδιο κυνισμό με τον οποίο ανέτρεψαν τη Ρούσεφ. "Τα κόμματα που συμμάχησαν με την κυβέρνηση Τεμέρ έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο Πρόεδρος έχει χάσει τη δυνατότητα να παραμείνει στην εξουσία" σημειώνει χαρακτηριστικά η εφημερίδα “Folha de Sao Paolo”.

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, το δεξιό PSDB (Βραζιλιάνικο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα) πρωτοστατεί σήμερα στις προσπάθειες για την αντικατάσταση του Προέδρου. Για να κατανοήσει κανείς το πόση έκταση έχει λάβει το φαινόμενο της διαφθοράς στη σημερινή Βραζιλία, ή τουλάχιστον για το πόσο "ορατή" είναι πλέον, αρκεί να αναφέρουμε ότι και ο Αέσιο Νέβες, πρώην ηγέτης του PSDB και αντίπαλος της Ρούσεφ στις εκλογές του 2014, αποπέμφθηκε φέτος από το Κογκρέσο και αντιμετωπίζει ποινή κάθειρξης για δωροδοκία.

Μουντιάλ και δικαιοσύνη

Η ειρωνεία είναι ότι όλες αυτές οι δικαστικές έρευνες αποτελούν κατά κάποιον τρόπο παρακαταθήκη του Παγκόσμιου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου του 2014. Οι μαζικές διαδηλώσεις διαμαρτυρίας για το εξωφρενικό κόστος της διοργάνωσης και την υπερτιμολόγηση πολλών έργων από τους εργολάβους είχαν αναγκάσει τότε την Πρόεδρο Ρούσεφ να υιοθετήσει τολμηρές μεταρρυθμίσεις για την πάταξη της διαφθοράς.

Οι δικαστές άρχισαν σύντομα να χρησιμοποιούν τις νέες εξουσίες τους και τα πρώτα αποτελέσματα δεν άργησαν να φανούν. Το πιο θεαματικό ήταν χωρίς αμφιβολία το διάσημο πια "Πλυντήριο Αυτοκινήτων", η δικαστική έρευνα για τις "μίζες" της πετρελαϊκής Petrobras, που πολύ σύντομα συμπεριέλαβε δεκάδες μέλη του Κογκρέσου από όλο το πολιτικό φάσμα.

Το βασικό νέο όπλο των δικαστικών ήταν η δυνατότητα να προσφέρουν ασυλία ή μειωμένες ποινές σε ορισμένους κατηγορούμενους με αντάλλαγμα τη συνεργασία τους για να "παγιδεύσουν" άλλους εμπλεκόμενους. Κάπως έτσι την πάτησε και ο σημερινός Πρόεδρος της Βραζιλίας.

Όπως αποκάλυψε πρόσφατα η εφημερίδα “O' Globo”, ο Τεμέρ συναντήθηκε τον Μάρτιο με τον Ζοέζλεϊ Μπατίστα, τον πρόεδρο της μεγαλύτερης εταιρείας εμπορίας κρέατος της Βραζιλίας, της JBS, και του ζήτησε περίπου 640.000 δολάρια για να εξασφαλίσει τη σιωπή τού πρώην προέδρου του Κογκρέσου Εδουάρντο Κούνια, επίσης κατηγορούμενου για υπόθεση διαφθοράς. Στις ηχογραφήσεις που έδωσε στη δημοσιότητα η “O' Globo”, ο Μπατίστα ακούγεται να λέει στον Τεμέρ ότι πληρώνει για να μένει σιωπηλός ο Κούνια και ο Πρόεδρος του απαντάει: "Πρέπει να το συνεχίσεις αυτό, εντάξει;".

Η αποκάλυψη έσπειρε τον πανικό στις χρηματαγορές που μέχρι εκείνη τη στιγμή προεξοφλούσαν την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων τις οποίες προωθούσε η κυβέρνηση, τις βαθιές δηλαδή περικοπές στο συνταξιοδοτικό σύστημα και την περαιτέρω απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων. Παρ’ ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις που στήριξαν τον Τεμέρ για να ανατρέψει τη Ρούσεφ εκτιμούν πια ότι η παραίτησή του αποτελεί "την καλύτερη δυνατή λύση για την οικονομία", μια σειρά ζητήματα παραμένουν ανοιχτά.

Ποιος ανάμεσα σε ένα τόσο απαξιωμένο πολιτικό σύστημα μπορεί να υλοποιήσει σήμερα τόσο σκληρές μεταρρυθμίσεις και μέτρα όπως η αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης στα 65 χρόνια, τη στιγμή που το προσδόκιμο ζωής σε πολλές εξαθλιωμένες επαρχίες της Βραζιλίας είναι κατά πολύ χαμηλότερο;

Πριν από λίγες ημέρες, οι Βραζιλιάνοι αντίκρισαν για πρώτη φορά ύστερα από πολλά χρόνια τον στρατό και πάλι στους δρόμους με αφορμή τις εκτεταμένες ταραχές στην Μπραζίλια. Η λαϊκή κατακραυγή και κυρίως η αντίθεση βασικών θεσμών ανάγκασαν τελικά τον Τεμέρ να ακυρώσει το διάταγμα με το οποίο εξουσιοδοτούσε τον στρατό για "να αποκαταστήσει την τάξη". Οι συνθήκες όμως είναι πια τόσο εκρηκτικές και η πολιτική τάξη τόσο αδίστακτη ώστε να μην μπορεί να αποκλειστεί το σενάριο όλα αυτά να ήταν μια πρόβα τζενεράλε για εκείνο που μέλλει να συμβεί.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL