Ο Masterchef πνίγεται στα χρέη! Το καμπανάκι έκρουσε προ ημερών η Moody’s υποβαθμίζοντας στα επίπεδα των σκουπιδιών την Endemol Shine Groupe, τον παγκοσμιοποιημένο όμιλο παραγωγής τηλεοπτικών αυτή τη φορά... σκουπιδιών.
Τα «χαρτιά» της Endemol Shine υποβαθμίστηκαν στην κατηγορία των σκουπιδιών CAA1. Με άλλα λόγια η Moody’s δεν υποβάθμισε μόνο τον νεόκοπο Masterchef, αλλά και τους λοιπούς συγγενείς του, από τον Μεγάλο Αδελφό, το Deal or No Deal, που προβλήθηκε σε 75 χώρες, το The Money Drop, που προβλήθηκε σε πάνω από 50, και το Fear Factor με το Wipeout, που προβλήθηκαν σε 30, γιατί είναι πνιγμένοι στα χρέη, αφού τα έσοδα δεν φθάνουν για να στηρίξουν το βάρος τους.
Ακόμη χειρότερα, η κακή οικονομική κατάσταση του ομίλου επεκτείνεται και στην αλυσίδα των ελεγχόμενων εταιρειών της ανά τον κόσμο.
Το... κουβάρι της διαπλοκής
Για να καταλάβουμε όμως τι ακριβώς συμβαίνει, θα πρέπει να ξετυλίξουμε το... κουβάρι των οικονομικών σχέσεων της εταιρείας με τους μεγαλομετόχους.
Στην Ελλάδα θα μπορούσαμε να χρησιμοποιούμε τη λέξη διαπλοκή, γιατί είναι προφανές ότι η εταιρεία που ελέγχεται σήμερα από τον Ρούπερτ Μέρντοχ και την Apollo δεν “ζει” από τις παραγωγές της, αλλά από... παράπλευρα κέρδη που προσφέρει στους ιδιοκτήτες, ενώ είναι πολύ δύσκολο να καταφερθεί κανείς εναντίον τους, αφού ελέγχουν στην πράξη τα κυκλώματα των τηλεοπτικών σταθμών και των «θυγατρικών» τους στον όμορφο και αγγελικά πλασμένο κόσμο των μέσων ενημέρωσης και ψυχαγωγίας.
Το χρέος της EndemolShine το ελέγχει η MediArena Bv, μια άλλη εταιρεία με βάση την Ολλανδία, η οποία όμως ελέγχεται και αυτή με τη σειρά της κατά 50% από τον κολοσσό 21 Century Fox και κατά 50% από το γνωστό «κοράκι» των επενδυτικών και κερδοσκοπικών αγορών Apollo. Για τη Moody’s η Endemol Shine δεν μπορεί να αντιμετωπίσει το τεράστιο χρέος της.
Στα τέλη του 2016 η εταιρεία είχε παρουσιάσει έσοδα 1,86 δισ. ευρώ από τις ανά τον κόσμο δραστηριότητές της, αλλά τα μεικτά προ φόρων, τόκων και άλλων εκτάκτων εξόδων κέρδη της διαμορφώθηκαν μόλις στα 209 εκατ. ευρώ. Τα μεικτά κέρδη της εταιρείας δεν μπορούν να ικανοποιήσουν το χρέος που συσσωρεύτηκε πριν από την κρίση και διευρύνθηκε μετά το πέρασμα της εταιρείας από τον έναν όμιλο στον άλλο.
Εικονική πραγματικότητα
Είναι ξεκάθαρο ότι, παρ’ όλο που η Endemol Shine κατάφερε να δημιουργήσει με τα τηλεοπτικά της σκουπίδια σε όλο τον πλανήτη μια εικονική πραγματικότητα για εκατοντάδες εκατομμύρια -εάν όχι δισεκατομμύρια- άτομα, δεν κατάφερε να ξεφύγει από τη σκληρή πραγματικότητα των εφαρμοσμένης λογιστικής των χρηματοοικονομικών αγορών.
Η καμπάνα του κινδύνου για την Endemol Shine είχε χτυπήσει για τα καλά το 2012, όταν η περιώνυμη Goldman Sachs και η Mediaset, του Ιταλού «Μεγάλου Αδελφού» Σίλβιο Μπερλουσκόνι, αποφάσισαν να εγκαταλείψουν τον έλεγχο της εταιρείας για να αποφύγουν τα επωμιστούν περαιτέρω... χρέη. Ας μην μας διαφεύγει ότι η Goldman Sachs δεν φημίζεται για τις φιλανθρωπίες της και ότι ο Μπερλουσκόνι ξέρει ότι «χτίζει» τη φαντασία των άλλων, αλλά μόνο για το δικό του συμφέρον.
Οι «εθνικές» εταιρείες του ομίλου πνίγονται και αυτές από τα χρέη της «μητρικής» ακόμη και εάν στη χώρα τους τα πάνε αρκετά καλά ή ακόμη και πολύ καλά, γιατί είναι υποχρεωμένες να δανείζονται από τη μητρική και να αποπληρώνουν τα χρέη τους και μάλιστα με σχετικά υψηλό... τόκο. Είναι ο κεφαλικός φόρος που πρέπει να πληρώνουν στη μητρική εταιρεία, η οποία ελέγχει τη φάμπρικα που προετοιμάζει το «όπιο του λαού». Ένα «όπιο» πολύ διαφορετικό, γιατί προσφέρεται δωρεάν, χωρίς κανένα κόστος για τους χρήστες του από το μαγικό κουτί.
Την περίοδο της μεγάλης φούσκας
H Endemol δημιουργήθηκε στο Άμστερνταμ το 1994 από τον Τζον Ντε Μολ και τον θεατρικό παραγωγό Τζόοπ Βαν Ντεν Έντε και πήρε το όνομα της από τα επίθετά τους.
Την περίοδο της μεγάλης οικονομικής φούσκας και των παχέων αγελάδων των χρηματιστηρίων και των εταιρειών τηλεπικοινωνιών εξαγοράστηκε για 5,5 δισ. ευρώ από την ισπανική Telefonica. Μια «σίγουρη» επένδυση, αφού η εταιρεία είχε τις άδειες για την παραγωγή πολύ γνωστών τηλεοπτικών παιχνιδιών, τοκ σόου, σίριαλ, ψυχαγωγικών και άλλων «σκουπιδιών», που μπορούσαν και μπορούν να προβάλλονται σε κάθε χώρα ακόμη και στα ανταγωνιστικά μεταξύ τους κανάλια.
Η Telefonica προσπάθησε από το 2005 να ξεφορτωθεί την Endemol και τα κατάφερε δύο χρόνια αργότερα δίνοντάς την για μόλις 2,63 δισ. ευρώ στην Edam Acquisition, που ελεγχόταν από τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι, την Goldman Sachs και την επενδυτική Cyrte, συμφερόντων του ιδρυτή Ντε Μολ και εξειδικευμένη στον τομέα των τηλεπικοινωνιών. Η Telefonica μάλιστα είχε προτιμήσει το Μπερλουσκόνι εξαιτίας της ισχυρής παρουσίας του στην ισπανική τηλεόραση αφήνοντας «απέξω» έναν άλλο μάγο της κοινωνίας του θεάματος, τον Ρούπερτ Μέρντοχ, που στοιχημάτιζε να περιλάβει την Endemol στην ελεγχόμενη από αυτόν Walt Disney.
Η Edam δεν πήρε μόνο το 100% της Endelmol, αλλά την έβγαλε και από το χρηματιστήριο, γεγονός που επέτρεψε στην εταιρεία να δίνει μικρότερο... στόχο εξαιτίας της σχεδόν μονοπωλιακής παρουσίας της στην παραγωγή «σκουπιδιών» σε δύο μεγάλες ευρωπαϊκές αγορές, την ιταλική και την ισπανική. Για να αποφύγει μάλιστα τις κριτικές μετέτρεψε το μετοχικό της σχήμα σε ένα είδος μωσαϊκού από ρώσικες κούκλες, όπου δυσκολευόταν κανείς να καταλάβει σε ποιον ανήκαν πολλές μετοχές.
Στα πρόθυρα της κατάρρευσης
Το 2010 η εταιρεία βρίσκεται ήδη στα πρόθυρα της κατάρρευσης με χρέη 3 δισ. ευρώ, που υπερβαίνουν κατά 10 φορές τα προ φόρων, τόκων και άλλων αποσβέσεων κέρδη (Ebitda). Όπως όμως συμβαίνει και στα καλύτερα σενάρια των ταινιών έφθασε την τελευταία στιγμή το «ιππικό» για να σώσει την κατάσταση. Αυτή την φορά η Endemol πέρασε διαμέσου της 21st Century Fox κατά 50% στον Ρούπερτ Μέρντοχ και κατά 50% το γνωστό κερδοσκοπικό κεφάλαιο της Apollo Management.
Σήμερα η εταιρεία διατηρεί την παρουσία της σε τουλάχιστον 30 χώρες στον κόσμο και παράγει -μεταξύ σίριαλ, talk show, παιχνιδιών και ψυχαγωγικών εκπομπών- 15.000 ώρες τηλεοπτικών προγραμμάτων τον χρόνο, σχεδόν μιάμιση φορά τις ώρες που έχει ένα έτος!
Με την αλλαγή φρουράς μεταξύ Μπερλουσκόνι και Μέρντοχ υπήρξε μια δεύτερη αλλαγή φρουράς στους «συμπρωταγωνιστές» του σίριαλ της Endemol, γιατί αποχώρησαν η Barclays, η Royal Bank of Scotland, η Centerbridge, η Lehman Brothers και η Goldman Sachs και εμφανίστηκαν στο προσκήνιο η Credit Suisse, η Deutsche Bank, η JP Morgan και η ιαπωνική Nomura.
Πρόκειται για «Συμπρωταγωνιστές» που έγιναν ευρέως γνωστοί στο πλατύ κοινό διότι αποτέλεσαν πραγματικούς πρωταγωνιστές στην έκρηξη της τραπεζικής και χρηματοοικονομικής φούσκας και την έκρηξη της κρίσης στην Ευρώπη. Ας μην μας διαφεύγει κάνοντας ζάπινγκ μεταξύ Survivor και Masterchef ότι μιλάμε πάντα για τα χρέη του ίδιου σίριαλ, ή μάλλον καλύτερα θρίλερ, που ταλανίζει εδώ και επτά χρόνια τις ζωές μας.
