Πριν από τρία χρόνια οι αποκαλύψεις του Έντουαρντ Σνόουντεν για το τεράστιο δίκτυο παρακολούθησης της NSA εξοικείωναν για πρώτη φορά την παγκόσμια κοινή γνώμη με την ιδέα ότι η περίφημη “ανωνυμία του Διαδικτύου” αποτελεί απλώς μια ψευδαίσθηση. Τα στοιχεία που έδωσε αυτή την εβδομάδα στη δημοσιότητα ο ιστότοπος WikiLeaks δείχνουν κάτι περισσότερο: Η CIA είναι πια σε θέση να ελέγχει κάθε ηλεκτρονική συσκευή μαζικής κατανάλωσης που έχει τη δυνατότητα να συνδέεται στο Ίντερνετ.
Πολλά έχουν ειπωθεί για τις λεγόμενες “έξυπνες” συσκευές, που εξοικονομούν χρόνο επιλύοντας από μόνες τους προβλήματα που κανονικά θα έπρεπε να επιβαρύνουν τους καταναλωτές. Τώρα αποκαλύπτεται ότι όσο πιο έξυπνη είναι μια συσκευή τόσο πιο ευάλωτη είναι σε εξωτερικές παρεμβάσεις και τελικά στη μετατροπή της σε μέσο παρακολούθησης.
Σύμφωνα με τις αποκαλύψεις των WikiLeaks, η CIA έχει αναπτύξει τα τελευταία χρόνια περισσότερα από 1.000 κακόβουλα λογισμικά προγράμματα που της επιτρέπουν να παραβιάζουν συσκευές τόσο διαδεδομένες, όπως τα iPhones της Αpple ή τα έξυπνα τηλέφωνα που λειτουργούν με το σύστημα Android - περισσότερο δηλαδή από το 80% όσων κυκλοφορούν στην αγορά.
Η ιδέα της τηλεφωνικής παρακολούθησης δεν είναι βέβαια κάτι καινούργιο. Η δυνατότητα μετατροπής οποιασδήποτε συσκευής σε μικρόφωνο ή κάμερα που παρακολουθεί τον χρήστη της όμως είναι. Το πρόγραμμα της CIA με την κωδική ονομασία “Άγγελος που κλαίει” κάνει πραγματικότητα το εφιαλτικό όραμα του Τζορτζ Όργουελ στο “1984”, δημιουργώντας την τηλεόραση που παρακολουθεί τον θεατή της.
Το πρόγραμμα διεισδύει σε μια σειρά τηλεοράσεων της εταιρείας Samsung -που, χάρη στην “ευφυΐα” τους, έχουν τη δυνατότητα να συνδέονται στο Δίκτυο- και παραπλανεί τον χρήστη κάνοντας τον να πιστεύει ότι η συσκευή του είναι κλειστή. Την ίδια στιγμή, καταγράφει κάθε συνομιλία στο δωμάτιο όπου βρίσκεται η τηλεόραση, αναμεταδίδοντάς τη σε ανώνυμο server της CIA.
Όσο κι αν φαίνεται περίεργο, αυτό δεν είναι το πιο ανησυχητικό από τα προγράμματα που περιγράφονται στα χιλιάδες έγγραφα που έδωσαν στη δημοσιότητα τα WikiLeaks. Από τον Οκτώβριο του 2014, όπως αναφέρεται σε ένα από αυτά, η CIA διερευνά τις δυνατότητες παραβίασης των λειτουργικών συστημάτων που τοποθετούνται στα όλο και πιο αυτοματοποιημένα σύγχρονα αυτοκίνητα. Αν και ο στόχος της επιχείρησης δεν περιγράφεται με σαφήνεια στα έγγραφα, τα WikiLeaks συμπεραίνουν, διόλου αυθαίρετα, ότι το συγκεκριμένο πρόγραμμα “θα επέτρεπε στη CIA να διαπράττει δολοφονίες που θα ήταν σχεδόν αδύνατο να εξιχνιαστούν”.
Δεν ακούγονται όλα αυτά κάπως υπερβολικά; Και όμως, από το 2014, δύο χάκερ που συμμετείχαν σε πείραμα του Wired “κατέλαβαν” μέσω του λάπτοπ τους ένα τζιπ Cherokee το οποίο οδηγούσε συντάκτης του περιοδικού σε αμερικανικό αυτοκινητόδρομο.
“Αν και δεν άγγιξα το ταμπλό, ο κλιματισμός άρχισε να βγάζει παγωμένο αέρα. Το ραδιόφωνο άρχισε ξαφνικά να παίζει και έμεινε ανοιχτό παρ' ότι προσπάθησα να το κλείσω από τον διακόπτη. Οι υαλοκαθαριστήρες άρχισαν να κουνιούνται πέρα-δώθε” περιγράφει εκείνος την εμπειρία του, νιώθοντας πιθανότατα ανακούφιση για το γεγονός ότι η επίδειξη τελικά δεν αφορούσε το σύστημα πλοήγησης ή φρεναρίσματος του οχήματος.
Περίπου 1,5 εκατομμύρια αυτοκίνητα του συγκεκριμένου τύπου αποσύρθηκαν από την κυκλοφορία έπειτα από το πείραμα. Και δεν ήταν κάποια μεμονωμένη περίπτωση. Τον προηγούμενο χρόνο, χάκερ είχαν “σπάσει” με παρόμοιο τρόπο το λειτουργικό “έξυπνων” αυτοκινήτων όπως το Ford Escape και το Toyota Prius.
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν όμως και οι αποκαλύψεις για το λεγόμενο πρόγραμμα “Umbrage”. Πρόκειται για ένα ολόκληρο οπλοστάσιο τεχνολογικών όπλων και κακόβουλων λογισμικών προγραμμάτων που έχουν αναπτυχθεί σε άλλες χώρες, μεταξύ των οποίων η Ρωσία. Με βάση το συγκεκριμένο πρόγραμμα, η CIA μπορεί να χρησιμοποιήσει τα “κλεμμένα” λογισμικά για να αποκρύψει δικές της κυβερνοεπιθέσεις, αποδίδοντάς τες στη συνέχεια στις χώρες όπου κατασκευάστηκαν.
Εδώ οι διάσπαρτες θεωρίες συνωμοσίας στις οποίες μπορεί να οδηγηθεί κανείς από τις παραπάνω πληροφορίες συναντούν τον υπόγειο, αλλά κάθε άλλο παρά φανταστικό πόλεμο που διεξάγεται ανάμεσα στις μυστικές υπηρεσίες μετά την εκλογή του Τραμπ στην αμερικανική προεδρία.
Αγνοώντας προκλητικά τα αντιδραστικά μέτρα που συνόδευσαν τις πρώτες 100 μέρες του Τραμπ στον Λευκό Οίκο, οι Δημοκρατικοί και τα μεγάλα ΜΜΕ της χώρας εστιάζουν τις επιθέσεις τους στην υπόθεση της ρωσικής ανάμειξης στις εκλογές του Νοεμβρίου, μια κατηγορία που απέκτησε νέο βάρος μετά τις αποκαλύψεις για τις διαδοχικές επαφές συνεργατών του Τραμπ με τον Ρώσο πρεσβευτή στην Ουάσιγκτον.
Αν ένα τέτοιο πρόγραμμα πράγματι υπάρχει, τότε η όλη υπόθεση θα μπορούσε να είναι μια κατασκευή της CIA με στόχο να υπονομεύσει τον Τραμπ και την προσπάθειά του να ομαλοποιήσει τις σχέσεις της Ουάσιγκτον με τη Μόσχα. Από την άλλη, βέβαια, η πληροφορία προσφέρει το τέλειο άλλοθι τόσο στις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες όσο και στον ίδιο τον Αμερικανό πρόεδρο.
Τα WikiLeaks δεν μπορούν άλλωστε να θεωρούνται πια και τόσο ουδέτερα. Όταν το 2010 έδιναν στα φως της διεθνούς δημοσιότητας πληροφορίες για αμερικανικά εγκλήματα πολέμου στο Ιράκ και το Αφγανιστάν, οι περισσότεροι έβλεπαν την προσπάθειά τους με συμπάθεια. Η παρέμβασή τους όμως στην πρόσφατη αμερικανική προεκλογική εκστρατεία με αποκαλύψεις που επικεντρώνονταν αποκλειστικά στη Χίλαρι Κλίντον μάλλον απέδειξαν ότι τα χρόνια της αθωότητας έχουν πια περάσει.
Όποιος και αν είναι τελικά ο ρόλος τους, τα WikiLeaks αποτελούν μονάχα μια ψηφίδα του μωσαϊκού και οι αποκαλύψεις αυτής της εβδομάδας σίγουρα δεν θα είναι οι τελευταίες. Η εξάπλωση και η γιγάντωση των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών μετά την 11η Σεπτεμβρίου γέννησαν κάτι σαν Λερναία Ύδρα. Ένα τέρας που πολύ δύσκολα μπορεί να ελεγχθεί από ένα και μόνο κέντρο, ακόμη κι αν αυτό είναι ο ίδιος ο Λευκός Οίκος. Και ο μόνος λόγος για τον οποίο μπορεί να αισθανθεί κανείς σήμερα συμπάθεια για τον Τραμπ είναι ότι -μέχρι στιγμής τουλάχιστον- το τέρας στρέφεται εναντίον του.
