Ο Μουσταφά Τσολάκ προέρχεται από τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης. Είναι δημοσιογράφος και ποιητής, μέλος της Κίνησης "Απελάστε τον Ρατσισμό" και της Αντιεθνικιστικής Κίνησης. Είναι μέλος της συντακτικής επιτροπής του λογοτεχνικού- καλλιτεχνικού περιοδικού "İnsanca" (Ανθρώπινα) και διαχειριστής του αντικαπιταλιστικού ιστότοπου της Θράκης Batiktrakya.gr. Αρθρογραφεί τακτικά στο περιοδικό "Απελάστε τον Ρατσισμό" και στον ιστότοπο Marksist.org του Επαναστατικού Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος (DSİP) της Τουρκίας. Πριν λίγες ημέρες, μίλησε στην "Αυγή" για την "τουρκική άνοιξη" περιγράφοντας άγνωστες, ιδιαίτερες και πολύ ενδιαφέρουσες πτυχές της εξέγερσης στην πλατεία Ταξίμ.
Συνέντευξη στον ΒΑΣΙΛΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΔΗ
* Η πλατεία Ταξίμ ήταν το έναυσμα για το πρόσφατο κύμα διαδηλώσεων στην Τουρκία. Πώς ξεκίνησε ο αγώνας των πολιτών, πώς κλιμακώθηκε και πώς απλώθηκε σε όλες τις πόλεις της χώρας;
Η αιτία της εξέγερσης δεν ήταν μόνο το γκρέμισμα του πάρκου Γκεζί, αν και ήταν απ' τα ελάχιστα πράσινα μέρη στη Πόλη. Ήταν ένα σωρό άλλα πράγματα: Απ' τον περιορισμό των ωραρίων πώλησης αλκοολούχων ποτών στα περίπτερα μέχρι και τις δηλώσεις του Ερντογάν ότι "η έκτρωση είναι δολοφονία"... Απ' την απαγόρευση των διαδηλώσεων της Πρωτομαγιάς στο Ταξίμ μέχρι και τη μετονομασία της τρίτης γέφυρας της Πόλης σε "γέφυρα Yavuz Sultan Selim" (ο οποίος σουλτάνος είναι ο σφαγέας των Αλεβιτών...) Απ' το σχέδιο για την ανέγερση του τζαμιού στην Çamlıca (το οποίο, κατά τον Ερντογάν, θα έχει ύψος 72,5 μέτρα - και θα συμβολίζει τους 72,5 λαούς της Τουρκίας, δηλαδή 72 + τους τσιγγάνους...) μέχρι και το πυρηνικό οπλοστάσιο που φιλοδοξεί να δημιουργήσει... Όλα αυτά, λοιπόν, έβγαλαν στον δρόμο δεκάδες χιλιάδες ανθρώπων, ηλικίας 19-32 ετών, για να αγωνιστούν "για έναν άλλο κόσμο". Και η απάντηση του Ερντογάν δεν άργησε: Πέρα από τη καταστολή, η κυβέρνηση ετοίμασε και ένα βιντεάκι 28 λεπτών το οποίο κυκλοφορεί ήδη στο Διαδίκτυο με τίτλο "Büyük Oyun" (Το Μεγάλο Παιχνίδι) και καταγγέλλει τους εξεγερμένους σαν "πιόνια του Διεθνούς Οικονομικού Λόμπι", το οποίο δεν θέλει να συνεχιστεί η ανάπτυξη της Τουρκίας. Στο ίδιο το βιντεάκι, κατηγορούνται οι εργατικές τάξεις της Ελλάδας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας που αντιστέκονται στα Μνημόνια, στην καταστολή, στην καταστροφή... Με λίγα λόγια, με την εξέγερση αυτή, η κυβέρνηση Ερντογάν γεύτηκε την πρώτη της ήττα στα 11 χρόνια εξουσίας. Και από 'δώ και πέρα τίποτα δεν θα είναι όπως παλιά! Ο Ερντογάν δεν μπορεί να το χωνέψει αυτό, γι' αυτό αρνήθηκε να ικανοποιήσει τα πέντε αιτήματα που του έθεσε η επιτροπή "Αλληλεγγύη στη Ταξίμ". 1. Το πάρκο "Γκεζί" να μείνει ως πάρκο, να μην γκρεμιστεί. 2. Να αφεθούν ελεύθεροι όσοι συνελήφθησαν. 3. Να απαγορευτεί η χρήση δακρυγόνων/χημικών. 4. Να γίνουν ελεύθερα διαδηλώσεις παντού. 5. Να απομακρυνθούν απ' τα καθήκοντα τους οι διευθυντές Αστυνομικών Τμημάτων και οι νομάρχες στις πόλεις όπου υπήρχαν νεκροί. Έτσι, ο αγώνας των εξεγερμένων συνεχίζεται...
* Οι Τούρκοι διαδηλωτές έδειξαν μια πρωτόγνωρη εξεγερσιακή διάθεση πραγματοποιώντας πολυπληθείς κινητοποιήσεις, αλλά και υιοθετώντας πρωτότυπους τρόπους έκφρασης και διεκδίκησης. Μπορούμε να σκιαγραφήσουμε αυτές τις εκδηλώσεις;
Το πιο σημαντικό απ' όλα που είδαμε στην εξέγερση αυτή ήταν το χιούμορ. Γράφτηκαν συνθήματα στους τοίχους όπως "Tayyip Bibier" (biber = πιπέρι) για να καταγγείλουν τη χρήση δακρυγόνων ή "Μας απαγόρευσες το αλκοόλ και σουρώσαμε, κλείσε και τους οίκους ανοχής, θα δοκιμάσουμε κάτι άλλο"... Ακούστηκαν ακόμα συνθήματα του τύπου "Είμαστε στρατιώτες του Mustafa Keser" (ο οποίος είναι ένας λαϊκός τραγουδιστής με μουστάκι, τσάκιση στο παντελόνι, άσπρη κάλτσα κ.λπ.) για να καταγγείλουν τους εθνικιστές που φώναζαν το σύνθημα "Είμαστε στρατιώτες του Mustafa Kemal". Και κάτι άλλο: Στη συνέντευξη που έκανα για το περιοδικό "Απελάστε τον Ρατσισμό" μ' έναν εξεγερμένο απ' τους "Μουσουλμάνους Αντικαπιταλιστές", του είπα ότι την εξέγερση αυτή στην Ελλάδα μάς την παρουσιάζουν σαν διαμάχη ανάμεσα σε κεμαλικούς και ισλαμιστές και τον ρώτησα αν ισχύει κάτι τέτοιο. Η απάντησή του ήταν: "Ο Ερντογάν χαίρεται πάρα πολύ όταν λανσάρουν έτσι την εξέγερση αυτή. Βεβαίως υπάρχουν και κεμαλικοί στην πλατεία, αλλά υπάρχουν και μαρξιστές, διεθνιστές σοσιαλιστές, Κούρδοι απ' το ΒDP και πολλοί ανένταχτοι. Αλλά ο Ερντογάν γουστάρει να αποκαλεί 'κεμαλικούς' όλους όσοι του εναντιώνονται."Όπως ανέφερα παραπάνω, οι εξεγερμένοι ήταν ηλικίας 19-32 ετών. Οι περισσότεροι απ' αυτούς, δεν θυμούνται την Τουρκία πριν τον Ερντογάν. Δεν τους ενδιαφέρει αν ήταν χειρότερα πριν. Αυτοί θέλουν κάτι καλύτερο, κάτι παραπάνω. Αλλά δυστυχώς ανάμεσά τους χώθηκαν και οι "στρατιώτες του Mustafa Kemal", οι οποίοι με τα συνθήματα που φωνάζουν απομακρύνουν τον κόσμο μεγαλύτερης ηλικίας, που έζησε τον κεμαλισμό πριν τον Ερντογάν. Ένα άλλο χαρακτηριστικό της εξέγερσης αφορούσε τις συζητήσεις-εκδηλώσεις που έγιναν στο πάρκο. Από διάβασμα και παρουσιάσεις βιβλίων/ντοκιμαντέρ μέχρι και συζητήσεις για τον σεξισμό, για τον μιλιταρισμό, τις μειονότητες, τον πόλεμο, τον καπιταλισμό κ.λπ. Ένα άλλο χαρακτηριστικό και πολύ σημαντικό ήταν η προστασία των Μουσουλμάνων την ώρα της προσευχής τους από μέλη της LGBT κοινότητας, άθεους ή αλλόθρησκους. Όπως επίσης η συμμετοχή των άθεων και αλλόθρησκων στα μεβλίτ (θρησκευτικές εκδηλώσεις) και στα ιφτάρ (το βραδινό γεύμα μετά την ολοήμερη νηστεία του Ραμαζανιού). Είναι σημαντικό διότι η Αριστερά στην Τουρκία ήταν πάντα ισλαμοφοβική. Ελπίζω μετά απ' όλα αυτά να αλλάξει κι αυτό...
* Ποια είναι τα πολιτικά, κοινωνικά, νεολαιίστικα κινήματα που πρωταγωνίστησαν στις διαδηλώσεις; Ποια είναι η προέλευσή τους, η προϊστορία και η ιστορία τους, και ο τρόπος με τον οποίο αγκαλιάστηκαν και εμπότισαν τον δημοκρατικό αγώνα του λαού της Τουρκίας;
Μετά την επίθεση των ΜΑΤ στο πάρκο, πήγε όλη η Αριστερά εκεί, χωρίς εξαίρεση. Από τα πιο οργανωμένα κόμματά της μέχρι και τις οργανώσεις των 10 ατόμων. Αλλά πρωταγωνιστικό ρόλο έπαιξαν, κατά την ταπεινή μου άποψη, η LGBT κοινότητα και οι Μουσουλμάνοι Αντικαπιταλιστές - που τον εκπρόσωπό τους, τον İhsan Eliaçık, τον μήνυσε ο Ερντογάν. Πήγαν επίσης αρκετοί διανοούμενοι και καλλιτέχνες, όπως ο Halit Ergenç, γνωστός ως "Σουλεϊμάν" στην Ελλάδα, αλλά και πολλοί εκπρόσωποι των συνδικάτων, καθώς και Κούρδοι, Αρμένιοι, Ρωμηοί, Εβραίοι. Αν και ήταν αρκετοί οι εργαζόμενοι, η πλειοψηφία των διαδηλωτών ανήκε στους φοιτητές, τους νέους επιστήμονες, τα μεσαία στρώματα, αυτούς που λέμε "μορφωμένους, και οι οποίοι συνήθως είναι απολιτίκ. Υπήρχαν άνθρωποι που στις τελευταίες εκλογές ψήφισαν τον Ερντογάν, το Κουρδικό BDP, το εθνικιστικό, με αριστερό προφίλ, Εργατικό Κόμμα-İP, τα κόμματα της Αριστεράς και κυρίως το ρεπουμπλικανικό-κεμαλικό CHP. Και αυτή τη στιγμή όλοι συζητούν για το αν μπορεί να προκύψει ένα νέο μαζικό κόμμα της αντιπολίτευσης απ' το πάρκο.
* Ποιος είναι ο αντίκτυπος της εξέγερσης αυτής στη Θράκη; Πώς τα αντιμετωπίζει η κοινότητα των μουσουλμάνων;
Αν εξαιρέσεις τη μια και μοναδική διαδήλωση συμπαράστασης των 50 ατόμων στην Κομοτηνή, οι μουσουλμάνοι της Θράκης δεν μιλάνε. Έχουν άποψη, αλλά δεν τη λένε δημόσια. Το συζητάνε στα καφενεία, στα ουζερί, αλλά όχι δημόσια. Σε τόσες διαδηλώσεις-απεργίες που έχουν γίνει στα τελευταία 10 χρόνια -αν εξαιρέσουμε την αντιφασιστική πορεία στη Ξάνθη ενάντια στις επιθέσεις της ναζιστικής συμμορίας της Χρυσής Αυγής, όπου με το κάλεσμα του βουλευτή ΣYΡIZΑ Χουσεϊν Ζεϊμπέκ κατέβηκαν 3.000 άτομα-, η παρουσία της μειονότητας ήταν ελάχιστη. Και όταν, σε μια εκδήλωση στην Ξάνθη, με ρώτησαν πώς εξηγείται αυτή η αποστασιοποίηση, τους απάντησα μ' ένα ανέκδοτο: Όταν ο Χρουστσόφ έγινε γενικός γραμματέας του ΚΚΣΕ και στο πρώτο συνέδριο μετά τον Στάλιν έβγαλε στη φόρα τα εγκλήματά του "Πατερούλη", ένας σύνεδρος του φώναξε από κάτω: "Γιατί δεν τα είπες αυτά όσο ζούσε ο Στάλιν;""Ποιος το είπε αυτό;" ρώτησε ο Χρουστσόφ. Για δύο λεπτά στην αίθουσα επικράτησε απόλυτη σιγή! Τη σιωπή έσπασε πάλι ο ίδιος: "Κατάλαβες τώρα γιατί δεν τα είπα τότε;" απάντησε ο Χρουστσόφ... Παρ' όλα αυτά, αν είναι να απαντήσω στο "Τι άποψη έχει η μειονότητα για την εξέγερση στη Τουρκία", θα' λεγα πως το μεγαλύτερο κομμάτι πιστεύει πως έχει δίκιο ο Ερντογάν, ότι δηλαδή οι εξεγερμένοι είναι "πιόνια των σιωνιστών", του "Διεθνούς Οικονομικού Λόμπι", και θέλουν μια Τουρκία αδύνατη οικονομικά και κοινωνικά...
