Σημαντικές διεθνείς ανακατατάξεις πυροδοτεί η διαφαινόμενη αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα. Ο αμερικανικός απομονωτισμός φέρνει πιο κοντά την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Κίνα, ενώ η τελευταία βγαίνει πλέον δυναμικά στο προσκήνιο, διεκδικώντας πρωταγωνιστικό ρόλο στις προσπάθειες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Από τη Γερμανία, ο Κινέζος πρωθυπουργός Λι Κετσιάνγκ προσπάθησε χθες να δείξει στην ομιλία του πόσο διαφορετικά αντιμετωπίζει πια η κυβέρνησή του τη συγκεκριμένη περιβαλλοντική απειλή. Ακούγοντάς τον, θα συμπέραινε κανείς ότι δεν εκπροσωπεί τη χώρα με τις μεγαλύτερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, αλλά μια ανερχόμενη υπερδύναμη της "πράσινης ενέργειας".
"Η Κίνα θα συνεχίσει να εφαρμόζει τους όρους που τέθηκαν στη Συμφωνία του Παρισιού. Όμως, φυσικά, ελπίζουμε ότι θα το κάνουμε σε συνεργασία με άλλους" τόνισε ο Κετσιάνγκ απευθυνόμενος στη Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ. Και, "καρφώνοντας" διακριτικά τον Τραμπ, πρόσθεσε ότι η Κίνα "έχει το χρέος απέναντι στη διεθνή κοινότητα" να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να αποτρέψει την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Τη νέα εποχή στις σινοευρωπαϊκές σχέσεις επισφραγίζει και η κοινή ανακοίνωση που εξέδωσαν χθες από τις Βρυξέλλες η Κίνα και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Σχέδιο του κειμένου που περιήλθε στην κατοχή ειδησεογραφικών πρακτορείων ανέφερε ότι "η δράση κατά της κλιματικής αλλαγής και η μετάβαση σε λύσεις καθαρής ενέργειας είναι πιο επιτακτικές από ποτέ" και πως "οι εντεινόμενες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής απαιτούν αποφασιστική αντίδραση".
Επισημαίνεται επίσης ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη έχει σοβαρές επιπτώσεις στην εθνική ασφάλεια των κρατών και αυξάνει "την κοινωνική και πολιτική αστάθεια", ενώ η μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας θα μπορούσε να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας και να εξασφαλίσει την οικονομική ανάπτυξη.
Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ που υπέγραψε την κοινή δήλωση με τον Λι, είχε συμπεράνει με θλίψη από το βράδυ της Τρίτης ότι μελλοντικά η Ε.Ε. θα "κάνει περισσότερα" με την Κίνα από ό,τι με τις Ηνωμένες Πολιτείες. "Είναι μια λάθος εξέλιξη πιστεύω. Αλλά δεν μπορώ να το εμποδίσω από το να συμβεί" σημείωσε.
"Φάρσα των Κινέζων"
Ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος, κόντρα σε κάθε λογική και επιστημονική γνώση, επιμένει ότι η απειλή της κλιματικής αλλαγής δεν αποτελεί τίποτε περισσότερο από μια "φάρσα των Κινέζων" επρόκειτο να ανακοινώσει αργά χθες το βράδυ την απόφασή του σχετικά με την παραμονή ή όχι των ΗΠΑ στη διεθνή συνθήκη.
Τα αμερικανικά ΜΜΕ ήταν, από την πλευρά τους, απολύτως βέβαια από το βράδυ της Τρίτης ότι ο Τραμπ θα ανακοίνωνε την απόσυρση από τη Συμφωνία του Παρισιού. Η νέα αναφορά μάλιστα του Αμερικανού Προέδρου περί "ανάκτησης του αμερικανικού μεγαλείου" προϊδέαζε, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, μια καταγγελία της συνθήκης ως επιζήμια για τα εθνικά συμφέροντα των ΗΠΑ και ως εμπόδιο για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στη βιομηχανία υδρογονανθράκων.
Η προδιαγεγραμμένη κίνηση είχε προκαλέσει από το πρωί της Τετάρτης έντονες αντιδράσεις, με διεθνείς ηγέτες, μεγάλες επιχειρήσεις, επενδυτές και επιστήμονες να ζητούν από τον Τραμπ να διατηρήσει στη συνθήκη τη μεγαλύτερη διεθνή οικονομία και δεύτερο μεγαλύτερο ρυπαντή παγκοσμίως.
Για να αντιληφθεί κανείς το μέγεθος των πιέσεων, αρκεί να αναφερθεί ότι 25 επιχειρηματικοί κολοσσοί των ΗΠΑ -μεταξύ των οποίων οι Apple, Facebook, Google, Levi Strauss και Unilever- "υπέγραφαν" διαφήμιση που προβαλλόταν από νωρίς το πρωί στα αμερικανικά τηλεοπτικά δίκτυα. Το μήνυμα καλούσε τον Αμερικανό Πρόεδρο να μην εγκαταλείψει το "σταθερό και πρακτικό πλαίσιο" της συνθήκης, που, όπως επισήμαναν οι εταιρείες, δημιουργεί δουλειές και κάνει "καλό στις επιχειρήσεις".
Περισσότερες από 1.000 άλλες αμερικανικές επιχειρήσεις και επενδυτές, όπως η DuPont, το eBay και η Nike, εξέφρασαν επίσης την υποστήριξή τους για τη Συμφωνία του Παρισιού σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι "η αποτυχία δημιουργίας μιας οικονομίας χαμηλών εκπομπών άνθρακα θέτει σε κίνδυνο την αμερικανική ευημερία".
Το περίεργο είναι ότι οι πιέσεις δεν προήλθαν μόνο από εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα των νέων τεχνολογιών αλλά και από παραδοσιακές δυνάμεις της αμερικανικής βιομηχανίας όπως η ExxonMobil. Ο πρώην διευθυντής της και επικεφαλής σήμερα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Ρεξ Τίλερσον τάχθηκε υπέρ της παραμονής στη συνθήκη, ενώ το ίδιο έκανε και το σημερινό αφεντικό της πετρελαιοβιομηχανίας.
Η χαμένη μάχη
Η ανησυχία του επιχειρηματικού κόσμου έχει προφανώς να κάνει με το ενδεχόμενο περαιτέρω διεύρυνσης του "ατλαντικού ρήγματος" που έχει ανοίξει ανάμεσα σε ΗΠΑ και Ευρώπη μετά την εκλογή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Δεν θα μπορούσε άλλωστε το ρήγμα να μετατραπεί πολύ σύντομα σε έναν εμπορικό πόλεμο με βασικό μέτωπο τη διαρκώς αναπτυσσόμενη αγορά ενέργειας; Η απόσυρση των ΗΠΑ από τη Συνθήκη του Παρισιού θα καθιστούσε πολύ εύκολη, αν όχι κάποια στιγμή αναπόφευκτη την επιβολή "πράσινων" δασμών στις αμερικανικές εισαγωγές.
Είναι κάτι που το υπαινίχθηκαν χθες οι Γερμανοί διά στόματος του υποψηφίου του SPD για την καγκελαρία Μάρτιν Σουλτς. "Εάν ο κ. Τραμπ θέλει να αποχωρήσει από τη συμφωνία για το κλίμα, τότε πρέπει να μιλήσουμε ανοιχτά για εμπορικές σχέσεις και στρεβλώσεις της αγοράς" τόνισε με νόημα, υποστηρίζοντας ότι η υπαναχώρηση σε περιβαλλοντικές προδιαγραφές ενδέχεται να βλάψει την πρόσβαση των ΗΠΑ στη μεγαλύτερη αγορά του κόσμου.
Οι κομπασμοί και υποσχέσεις του Τραμπ για την αποκατάσταση της αμερικανικής "ισχύος" και του "μεγαλείου" δεν είναι άλλωστε ικανοί να αποκρύψουν μια βασική παράμετρο της σημερινής πραγματικότητας: Οι ΗΠΑ χάνουν τη μάχη της "πράσινης ενέργειας" και η απόσυρση από τη Συνθήκη του Παρισιού θα μπορούσε να δημιουργήσει μακροπρόθεσμα ένα σημαντικό ανταγωνιστικό μειονέκτημα για τις επιχειρήσεις της χώρας.
Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους: Πέρσι η Κίνα επένδυσε 103 δισεκατομμύρια δολάρια σε μορφές καθαρής ενέργειας, ενώ το αντίστοιχο ποσό στις ΗΠΑ -επί προεδρίας Ομπάμα- δεν ξεπερνούσε τα 39 δισεκατομμύρια δολάρια.
