“Φρένο” στις διαδοχικές επιτυχίες της Δεξιάς στη Λατινική Αμερική την τελευταία διετία βάζει η επικράτηση του Λένιν Μορένο στις προεδρικές εκλογές της Κυριακής στον Ισημερινό. Η αμφισβήτηση του εκλογικού αποτελέσματος από την αντιπολίτευση είναι ενδεικτική, πάντως, του εκρηκτικού πολιτικού κλίματος στην ήπειρο, με χαρακτηριστικά παραδείγματα τις τελευταίες εξελίξεις σε Παραγουάη και Βενεζουέλα.
Η νίκη του Μορένο στον δεύτερο γύρο των εκλογών έδωσε μια βαθιά “ανάσα” στη λατινοαμερικανική Αριστερά έπειτα από σημαντικές ήττες, όπως η ανάδειξη στην εξουσία του Μαουρίτσιο Μάκρι στην Αργεντινή, η αποπομπή της Ντίλμα Ρούσεφ από την προεδρία της Βραζιλίας και η καταψήφιση της προτεινόμενης συνταγματικής αναθεώρησης στο περσινό δημοψήφισμα της Βολιβίας.
Ο Λένιν Μορένο αναμένεται να συνεχίσει την κοινωνική πολιτική που ακολούθησε την τελευταία δεκαετία ο Ραφαέλ Κορέα, που μαζί με τον Ούγκο Τσάβες στη Βενεζουέλα και τον Έβο Μοράλες στη Βολιβία αποτέλεσαν τους βασικούς εκφραστές του αριστερού κύματος που σημάδεψε το πέρασμα στον 21ο αιώνα.
Ο Μορένο αποτελεί στενό συνεργάτη του Κορέα και διετέλεσε αντιπρόεδρος της χώρας από το 2007 έως το 2013 προτού οριστεί ειδικός απεσταλμένος του Ισημερινού στον ΟΗΕ. Παραμένει εδώ και 19 χρόνια καθηλωμένος σε αναπηρική καρέκλα έπειτα από πυρά που δέχτηκε σε ένοπλη επίθεση.
Με καταμετρημένο το 99% των ψηφοδελτίων, ο υποψήφιος του αριστερού Alianza Pais συγκεντρώνει το 51,1% ενώ ο δεξιός υποψήφιος και πρώην τραπεζίτης Γκιγιέρμο Λάσο λαμβάνει 48,9%. Επικαλούμενος έξιτ πολ που τον εμφάνιζαν να προηγείται, ο Λάσο έσπευσε να εμφανιστεί ως νικητής των εκλογών από το βράδυ της Κυριακής.
Η ανακοίνωση του αποτελέσματος οδήγησε σε απότομη προσγείωση και μια μάλλον αναμενόμενη καταγγελία περί “νοθείας”, παρά τις διαβεβαιώσεις των διεθνών παρατηρητών της UNASUR ότι οι εκλογές διεξήχθησαν υπό απόλυτα ομαλές συνθήκες.
Δύο μέτρα και δύο σταθμά
Ο ελεγχόμενος από την Ουάσιγκτον Οργανισμός Αμερικανικών Κρατών (OAS) κατακεραύνωνε την Παρασκευή τη Βενεζουέλα για την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου να αναλάβει τις νομοθετικές εξουσίες, ωστόσο μια πολύ σοβαρότερη θεσμική εκτροπή σημειωνόταν λίγες ώρες αργότερα στην Παραγουάη, δίχως σε αυτή την περίπτωση να “διαπιστωθεί” η παραμικρή παρατυπία.
Με μια πρωτόγνωρη διαδικασία η Γερουσία ψήφισε αιφνιδιαστικά αναθεώρηση του Συντάγματος, που επιτρέπει στον δεξιό πρόεδρο της χώρας Οράσιο Καρτές να διεκδικήσει την επανεκλογή του στο αξίωμα. Η αναθεώρηση αποφασίστηκε -με οριακή πλειοψηφία- στη διάρκεια μυστικής συνεδρίασης σε κλειστή αίθουσα από την οποία απουσίαζαν εκπρόσωποι της αντιπολίτευσης.
Η αντιπολίτευση χαρακτήρισε τη διαδικασία παράνομη, κατήγγειλε πραξικόπημα και κάλεσε τον λαό σε αντίσταση, υπενθυμίζοντας ότι το μεταπολιτευτικό Σύνταγμα επιτρέπει μόνο μία πενταετή θητεία για τον πρόεδρο της χώρας. Διαδηλωτές εισέβαλαν στο Κογκρέσο και έβαλαν φωτιά, ενώ η πρωτεύουσα Ασουνσιόν συγκλονίστηκε από ολονύκτιες οδομαχίες μεταξύ διαδηλωτών και αστυνομίας.
Δεκάδες διαδηλωτές τραυματίστηκαν στις συγκρούσεις, ενώ εκατοντάδες συνελήφθησαν “για λεηλασίες και βανδαλισμούς”. Ωστόσο ολόκληρη η υφήλιος έγινε μάρτυρας της βαναυσότητας των δυνάμεων ασφαλείας χάρη σε ένα βίντεο που δείχνει αστυνομικούς να πυροβολούν πισώπλατα με πλαστικές σφαίρες και να σκοτώνουν τον 25χρονο Ροντρίγκο Κουιντάνα σε έφοδό τους στα γραφεία του κόμματος PLRA.
Έπειτα από τη δημοσιοποίηση του βίντεο η αστυνομία ανακοίνωσε ότι συνέλαβε τέσσερα μέλη της για τον φόνο, ενώ ο πρόεδρος Καρτές έκανε δεκτές τις παραιτήσεις του υπουργού Εσωτερικών και του διευθυντή της αστυνομίας.
Την ίδια ώρα στη Βενεζουέλα το Ανώτατο Δικαστήριο ακύρωνε έπειτα από παραίνεση της κυβέρνησης τις δύο αποφάσεις του, με τις οποίες στερούσε τη δυνατότητα από την Εθνοσυνέλευση της χώρας να ασκεί τη νομοθετική εξουσία.
Είχαν προηγηθεί μαζικές διαδηλώσεις της δεξιάς αντιπολίτευσης, διαφοροποιήσεις αρκετών κυβερνητικών στελεχών, αλλά κυρίως η έντονη καταδίκη που εξέφρασαν οι περισσότερες νοτιοαμερικανικές χώρες. Μια τέτοια ομοθυμία θα ήταν αδιανόητη πριν από μερικά χρόνια, αλλά σήμερα μάλλον αποτυπώνει τους δυσμενείς συσχετισμούς και την απομόνωση του Καράκας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ χαιρετίζει τη νίκη του Μορένο
Συγχαρητήρια επιστολή απέστειλε ο ΣΥΡΙΖΑ στον νεοεκλεγέντα πρόεδρο του Ισημερινού Λένιν Μορένο. Όπως χαρακτηριστικά τονίζεται, η εκλογή του "αποτελεί εγγύηση για τη συνέχεια της 'Επανάστασης των Πολιτών' στον Ισημερινό, σε μια κρίσιμη περίοδο, που οι δυνάμεις του νεοφιλελεύθερου κατεστημένου και της Ακροδεξιάς επιχειρούν να αποδομήσουν τις κοινωνικές και εθνικές κατακτήσεις των λαών της Καραϊβικής και της Λατινικής Αμερικής. Στο πρόσωπο του σ. Λένιν Μορένο αναγνωρίζουμε έναν φίλο και συναγωνιστή, στον μεγάλο, κοινό μας αγώνα για την ειρήνη, τη λαϊκή κυριαρχία, την ισότητα, την κοινωνική δικαιοσύνη, τη βιώσιμη ανάπτυξη των χωρών και των λαών μας" σημειώνεται.
