Συνέντευξη στον Μιχάλη Τρίκκα
Δέκα μόλις ημέρες απομένουν μέχρι την πρώτη από τις κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις που διεξάγονται φέτος στην Ευρώπη. Οι κάλπες που θα στηθούν στην Ολλανδία στις 15 Μαρτίου θα δοκιμάσουν όχι μόνο την αντοχή της συγκυβέρνησης Εργατικού και Λαϊκού Κόμματος αλλά και τη δυναμική της ευρωπαϊκής Ακροδεξιάς που έχει βρει έναν από τους γνησιότερους εκφραστές της στο πρόσωπο του Γκερτ Βίλντερς. Υπάρχει όμως και η ολλανδική Αριστερά. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα (SP) μπήκε δυναμικά στην κεντρική πολιτική σκηνή της χώρας πριν από δέκα χρόνια, καταλαμβάνοντας την τρίτη θέση στις τότε εκλογές. Σήμερα αποτελεί την αριστερή αντιπολίτευση στον Μεγάλο Συνασπισμό του Μαρκ Ρούτε και μετέχει στην ευρωομάδα GUE/NGL.
Ο Ντένις ντε Γιονγκ, επικεφαλής της κοινοβουλευτικής του ομάδας στο Ευρωκοινοβούλιο μιλά στην "Αυγή” της Κυριακής για τις εκλογές, τις ευρωπαϊκές πολιτικές λιτότητας και την άνοδο της Ακροδεξιάς.
* Πρόσφατα, ο δικηγορικός σύλλογος στη χώρα σας παρατήρησε ότι προτάσεις που περιλαμβάνονται στο προεκλογικό πρόγραμμα πολλών κομμάτων αντιβαίνουν στο κράτος δικαίου. Έχει η άνοδος του ξενοφοβικού Κόμματος της Ελευθερίας (PVV) παρασύρει το πολιτικό φάσμα τόσο πολύ προς τα δεξιά;
Θα έλεγα ότι δεν είναι μόνο η άνοδος του PVV. To γενικότερο κοινωνικό κλίμα έχει προκαλέσει αυτή την ατυχή εξέλιξη. Παραδείγματος χάριν, είναι πλέον κοινή πρακτική για τους πολιτικούς να σχολιάζουν δικαστικές υποθέσεις και αποφάσεις, ενώ στο παρελθόν υπήρχε πολύ περισσότερη προσοχή από σεβασμό στην ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης. Παράλληλα, πολλοί πολίτες αισθάνονται αποξενωμένοι εξαιτίας της παγκοσμιοποίησης και στρέφονται εναντίον συγκεκριμένων ομάδων που υποτίθεται ότι υπονομεύουν την “εθνική ταυτότητα”. Μέτρα που άλλοτε κρίνονταν ότι παραβίαζαν τα ανθρώπινα δικαιώματα σήμερα γίνονται περισσότερο αποδεκτά. Τέλος, η πρόσβαση στη Δικαιοσύνη γίνεται όλο και πιο δύσκολη εξαιτίας της πολιτικής λιτότητας: είναι πολύ ακριβό για τους απλούς πολίτες να προσφεύγουν στα δικαστήρια, ενώ οι περικοπές έχουν πλήξει το δικαίωμα στη νομική βοήθεια. Ευτυχώς, το δικό μας κόμμα, το Ολλανδικό Σοσιαλιστικό Κόμμα, αξιολογήθηκε πολύ θετικά για τις θέσεις του από τον δικηγορικό σύλλογο.
* Τον Ιανουάριο, ο πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε ζήτησε, με ανοιχτή επιστολή του στις μεγάλες εφημερίδες της χώρας σας, από τους μετανάστες “να συμπεριφερθούν κανονικά ή να πάνε σπίτια τους”. Βρίσκεται η μετανάστευση στο επίκεντρο της προεκλογικής εκστρατείας που διεξάγετε σήμερα στην Ολλανδία;
Ναι, παρότι θα έπρεπε να εξετάσουμε το φαινόμενο πιο σφαιρικά. Είναι η παγκοσμιοποίηση που κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται αβεβαιότητα. Η κοινωνία μας αλλάζει και δεν είναι όλοι σε θέση να προσαρμοστούν. Την ίδια στιγμή, τα οφέλη της παγκοσμιοποίησης δεν φτάνουν σε όλους. Υπάρχουν “νικητές” και “ηττημένοι”. Επομένως, η παγκοσμιοποίηση αυξάνει τις κοινωνικές ανισότητες.
* Το κόμμα του Γκερτ Βίλντερς προηγείται στις δημοσκοπήσεις, οι οποίες αποκλείουν την πιθανότητα αυτοδυναμίας για κάποιο κόμμα. Πώς εξηγείτε την επιρροή του PVV και ποια κόμματα θεωρείτε επικρατέστερα να συμμετάσχουν στην επόμενη κυβέρνηση συνεργασίας;
Θα έλεγα ότι οι δημοσκοπήσεις είναι αρκετά ευμετάβλητες. Το τελευταίο διάστημα το κόμμα του Βίλντερς φαίνεται να χάνει έδαφος. Είναι προφανές ότι το κόμμα του δεν έχει απήχηση στους πολίτες που θέλουν να ακούσουν εμπεριστατωμένες απόψεις για τα σημαντικότερα πολιτικά ζητήματα. Το εκλογικό του πρόγραμμα είναι εξαιρετικά σύντομο και επικεντρώνεται μόνο στις απειλές που θέτει η “πολιτική ιδεολογία” του Ισλάμ. Είναι κάτι που βρίσκει απήχηση σε εκείνους που βλέπουν αρνητικά τις επιπτώσεις της παγκοσμιοποίησης. Και οι μετανάστες προσφέρονται για έναν απλοϊκό συμβολισμό του φαινομένου. Όσον αφορά το δεύτερο σκέλος της ερώτησης, προς το παρόν είναι αδύνατο να προβλέψει κανείς τους κυβερνητικούς εταίρους, καθώς οι δημοσκοπήσεις εμφανίζουν πολλά κόμματα σχεδόν να ισοψηφούν. Φυσικά, για το κόμμα μας, το καλύτερο ενδεχόμενο θα ήταν μια συνεργασία των κομμάτων της Αριστεράς, που εκτός από το Σοσιαλιστικό Κόμμα θα περιλάμβανε επίσης το Εργατικό Κόμμα, τους Πράσινους, τους Δημοκράτες 66 και τη Χριστιανοδημοκρατική Απήχηση (CDA).
* Η οικονομική ανάκαμψη αποτελεί το βασικό θέμα της προεκλογικής καμπάνιας που διεξάγει το κόμμα του Ρούτε. Σε ποιο βαθμό ανταποκρίνεται αυτό στην πραγματικότητα;
Πράγματι, τα τελευταία οικονομικά στοιχεία δείχνουν την επιτάχυνση της ανάπτυξης και τη μείωση της ανεργίας. Την ίδια στιγμή όμως, η ασφυκτική λιτότητα οδήγησε σε μια πρωτοφανή αύξηση της ανεργίας και μείωση του ΑΕΠ τα προηγούμενα χρόνια. Και, από την άλλη πλευρά, είναι αμφίβολο αν η βελτίωση της οικονομικής κατάστασης οφείλεται στην κυβερνητική πολιτική και όχι στην γενικότερη ανάκαμψη που παρατηρείται τελευταία σε πολλά κράτη-μέλη της Ε.Ε.
* Στην Ελλάδα γνωρίζουμε τον Γερούν Ντάισελμπλουμ ως πρόεδρο του Eurogroup αλλά και ως ένθερμο υποστηρικτή της λιτότητας. Ως μέλος του Ευρωκοινοβουλίου πώς κρίνετε τα προγράμματα λιτότητας που επιβάλλονται τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα; Και ποιες όψεις της ίδιας πολιτικής εφαρμόζονται στη χώρα σας;
Σε πρόσφατο άρθρο μου σημείωσα ότι είναι απαράδεκτο το γεγονός ότι ο Ντάισελμπουμ επέβαλε τόσο σκληρά μέτρα στην Ελλάδα. Ακόμη και το Συμβούλιο της Ευρώπης καταδίκασε την παραβίαση κοινωνικών δικαιωμάτων, όπως ο σεβασμός στις συλλογικές συμβάσεις. Σοβαρή ανησυχία προκαλούν επίσης οι επιπτώσεις των μέτρων στους φτωχούς και τους ηλικωμένους. Ο Ντάισελμπλουμ αυτοαποκαλείται σοσιαλδημοκράτης αλλά είναι σκληρός νεοφιλελεύθερος. Πώς θα μπορούσε διαφορετικά να επιβάλει την ιδιωτικοποίηση ακόμη και του δικτύου ύδρευσης;
* Πώς εξηγείτε το ότι παρά το γεγονός πως η οικονομική κρίση και η λιτότητα σπρώχνουν στο περιθώριο όλο και περισσότερους κοινωνικούς τομείς, εκείνοι που υποφέρουν περισσότερο φαίνεται να στρέφονται προς την Ακροδεξιά αντί για την Αριστερά;
Αναμφίβολα υπάρχουν πολλοί παράγοντες για το φαινόμενο. Όμως είναι βέβαιο ότι τα τελευταία 25 χρόνια, πολλά σοσιαλδημοκρατικά κόμματα ενδιαφέρονταν περισσότερο για την καλή λειτουργία των αγορών παρά για τον σοσιαλισμό. Έγιναν μέρος των ελίτ και γύρισαν την πλάτη στους παραδοσιακούς ψηφοφόρους τους. Η κοινωνική ασφάλεια και οι δημόσιες υπηρεσίες θυσιάστηκαν και οι άνθρωποι άρχισαν να αισθάνονται ότι αφέθηκαν στη μοίρα τους. Ο νεοφιλελευθερισμός κατόρθωσε να μεταβάλει τον κοινωνικό ιστό: αντί για την αλληλεγγύη και το κοινό καλό, προβλήθηκε ως αξία ότι ο καθένας πρέπει να αγωνίζεται για τον εαυτό του. Σήμερα γινόμαστε μάρτυρες της κατάρρευσης αυτού του συστήματος. Προς το παρόν, η Ακροδεξιά εμφανίζεται ως δύναμη που στρέφεται εναντίον των ελίτ, ακόμη και αν ο Βίλντερς, για παράδειγμα, είναι τόσο νεοφιλελεύθερος όσο και εκείνοι που υποτίθεται ότι αντιμάχεται. Είναι επομένως σημαντικό για τα κόμματα της Αριστεράς να πάρουν αποστάσεις από τις ελίτ και να δείξουν ότι αποτελούν την πραγματική εναλλακτική.
* Ποιες είναι οι βασικές πολιτικές προτάσεις του Σοσιαλιστικού Κόμματος σε αυτές τις εκλογές; Και πόσο αισιόδοξος είστε για το εκλογικό του αποτέλεσμα;
Όπως καταλαβαίνετε υπάρχουν πολλές προτάσεις. Στην προεκλογική περίοδο όμως ρίξαμε το βάρος στην επανάκτηση της δημόσιας υγείας. Οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις δεν είναι και πολύ ευνοϊκές για το κόμμα μας, αλλά διαπιστώνουμε ότι υπάρχει τεράστια υποστήριξη για την πρότασή μας για τη δημιουργία ενός εθνικού ταμείου υγείας. Υπάρχει επίσης μεγάλη συμμετοχή στις προεκλογικές συγκεντρώσεις του κόμματος, κάτι που βρίσκουμε εξαιρετικά ενθαρρυντικό.
