Αντί χθες να είναι μια ημέρα θρήνου για τα 12 θύματα της δολοφονικής επίθεσης της Πέμπτης, ήταν μια ημέρα πανικού, που ενδέχεται να έχει συνέχεια τις επόμενες ημέρες στο Βερολίνο, καθώς οι αρχές αναγκάστηκαν να παραδεχτούν ότι τελικά συνέλαβαν τον λάθος άνθρωπο και ο πραγματικός δράστης παραμένει ασύλληπτος.
"Έχουμε πιθανώς έναν επικίνδυνο εγκληματία ασύλληπτο και σίγουρα αυτό προκαλεί ανησυχία στον πληθυσμό" ήταν η χαρακτηριστική δήλωση του διοικητή της αστυνομίας του Βερολίνου Κλάους Καντ. Λίγες ώρες νωρίτερα οι γερμανικές αρχές είχαν παρουσιάσει ως δράστη έναν 23χρονο πρόσφυγα από το Πακιστάν ο οποίος συνελήφθη το βράδυ της Πέμπτης σε κοντινή απόσταση από το σημείο της επίθεσης.
Σύμφωνα με την αρχική εκδοχή, τον ύποπτο υπέδειξε στις αρχές αυτόπτης μάρτυρας που τον είχε ακολουθήσει. Όπως εξήγησε ο Καντ, ο πρόσφυγας συνελήφθη από τους αστυνομικούς ύστερα από αυτή την υπόδειξη και "επειδή έμοιαζε να ανταποκρίνεται στην περιγραφή" που είχαν δώσει άλλοι αυτόπτες μάρτυρες.
Ωστόσο ούτε η πολύωρη ανάκριση ούτε τα στοιχεία που βρέθηκαν στην καμπίνα του φορτηγού δεν συνηγορούσαν υπέρ της εμπλοκής του Πακιστανού υπόπτου στην επίθεση. "Συλλάβαμε τον λάθος άνθρωπο" δήλωσε το μεσημέρι στην εφημερίδα “Die Welt” ανώτερος αξιωματικός της αστυνομίας. "Εχουμε μία νέα κατάσταση. Ο πραγματικός δράστης είναι ακόμη ένοπλος, ασύλληπτος και ικανός να προκαλέσει νέα επίθεση" πρόσθεσε.
Οι ανεπίσημες διαρροές έδωσαν τελικά τη θέση τους σε επίσημες δηλώσεις. Ο Πέτερ Φρανκ, επικεφαλής της ομοσπονδιακής εισαγγελίας για θέματα αντιτρομοκρατίας και επικεφαλής των ερευνών, άφησε ελάχιστα περιθώρια αμφιβολίας. "Πρέπει να προετοιμαστούμε για την ιδέα ότι ο συλληφθείς δεν είναι ο δράστης" ξεκαθάρισε. Λίγο αργότερα το γραφείο του ανακοίνωσε ότι ο Πακιστανός αφέθηκε ελεύθερος, καθώς δεν υπήρξαν "επαρκείς αποδείξεις για να ασκηθούν διώξεις εις βάρος του".
Η αναπάντεχη τροπή και η απενοχοποίηση του Πακιστανού πρόσφυγα άφησε "στο κενό" τους Γερμανούς πολιτικούς που επιχείρησαν να εκμεταλλευτούν την τραγωδία για να εξαπολύσουν επιθέσεις στη μεταναστευτική πολιτική της κυβέρνησης. "Πότε θα ανταποδώσει το γερμανικό κράτος δικαίου; Πότε θα τελειώσει αυτή η καταραμένη υποκρισία; Αυτοί οι νεκροί είναι της Μέρκελ" έγραψε στο Twitter o Μάρκους Πρέτσελ, ευρωβουλευτής της ακροδεξιάς Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD).
Οι Βαυαροί σύμμαχοι της καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ έσπευσαν να ζητήσουν τη δραστική αλλαγή πολιτικής για τη μετανάστευση και την ασφάλεια. "Το οφείλουμε στα θύματα, σε όσους επλήγησαν και σε ολόκληρο τον πληθυσμό" δήλωσε ο Χορστ Ζεεχόφερ, ηγέτης της Χριστιανοκοινωνικής Ένωσης (CSU). Ανάλογες αντιδράσεις δεν έλειψαν ούτε από το ίδιο το κόμμα της Μέρκελ, με χαρακτηριστικότερο ίσως παράδειγμα τον υπουργό Εσωτερικών του κρατιδίου Ζάαρλαντ, Κλάους Μπουιγιόν που βιάστηκε και αυτός να συμπεράνει ότι "η Γερμανία βρίσκεται σε πόλεμο".
Η ίδια η Μέρκελ, η οποία χθες το απόγευμα επισκέφθηκε τον τόπο της τραγωδίας, δεν έχασε για μία ακόμη φορά την ψυχραιμία της. Δήλωσε "σοκαρισμένη και θλιμμένη", χαρακτήρισε "τρομοκρατική" την επίθεση και σημείωσε ότι θα ήταν "ιδιαίτερα δυσβάστακτο" εάν επιβεβαιωνόταν ότι η ενέργεια διαπράχθηκε από ένα πρόσωπο που είχε ζητήσει από τη Γερμανία προστασία και άσυλο.
Κατά τα άλλα η παραδοχή ότι ο δράστης της επίθεσης παραμένει ασύλληπτος ενέτεινε τον φόβο και την ανασφάλεια πάνω από τη γερμανική πρωτεύουσα. Η αστυνομία συνέστησε στους κατοίκους του Βερολίνου να παραμείνουν σε επαγρύπνηση και προανήγγειλε τη δραστική αύξηση των μέτρων ασφαλείας μέσα στις επόμενες μέρες, όπως η ανέγερση οδοφραγμάτων κοντά σε χριστουγεννιάτικες αγορές ή περιοχές όπου διοργανώνονται υπαίθριες εκδηλώσεις.
Ανάλογα μέτρα λαμβάνουν από χθες και οι αρχές άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ ανακοίνωσε ότι η χώρα του αντιμετωπίζει "υψηλό επίπεδο τρομοκρατικής απειλής" με τις δυνάμεις ασφαλείας της να βρίσκονται σε ανάλογο επίπεδο κινητοποίησης και επιφυλακής. Η αστυνομία του Λονδίνου ανακοίνωσε επίσης ότι αναθεωρεί τα σχέδιά της για την προστασία δημόσιων εκδηλώσεων κατά την εορταστική περίοδο, μετά τη δολοφονία του Ρώσου πρεσβευτή στην Άγκυρα και την πολύνεκρη επίθεση στο Βερολίνο.
Ανάληψη ευθύνης από το ISIS
Την ευθύνη για την επίθεση στη χριστουγεννιάτικη αγορά του Βερολίνου ανέλαβε αργά χθες το βράδυ το Ισλαμικό Κράτος με ανακοίνωση του στον ιστότοπο Amaq. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στη δήλωση, ο οδηγός του φορτηγού, που έπεσε στο πλήθος σκοτώνοντας 12 άτομα και τραυματίζοντας δεκάδες άλλα, ήταν "στρατιώτης του Ισλαμικού Κράτους" που "στόχευε πολίτες του συνασπισμού των σταυροφόρων".
