Σε αναβρασμό βρίσκεται άλλη μια φορά το τραπεζικό σύστημα στην Ευρωζώνη εν αναμονή της διευθέτησης του κρίσιμου ζητήματος των ιταλικών τραπεζών, ενώ η απρόσμενη απόφαση των έξι μεγαλύτερων τραπεζών της Γαλλίας να κινηθούν νομικά κατά της ΕΚΤ ζητώντας αλλαγή του τρόπου υπολογισμού του δείκτη κεφαλαιακής επάρκειάς τους εντείνει τις γενικότερες αναταράξεις.
Πρόκειται για μια κίνηση υψηλού συμβολισμού εκ μέρους της Γαλλίας με τους αναλυτές να μιλούν για μια άνευ προηγουμένου ανοιχτή σύγκρουση μεταξύ της γαλλικής οικονομικής ελίτ και του θεσμού - θεματοφύλακα του ευρώ.
Για την ώρα πάντως όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα στην Ιταλία και στους σχεδιασμούς της νέας κυβέρνησης του πρωθυπουργού Πάολο Τζεντιλόνι για τη διάσωση της αρχαιότερης εν λειτουργία τράπεζας του κόσμου (έτος ίδρυσης 1472), της Banca Monte dei Paschi di Siena -τρίτης μεγαλύτερης εμπορικής τράπεζας της Ιταλίας- στην περίπτωση που δεν ευδωθεί το σχέδιο ανακεφαλαιοποίησής της με 5 δισ. ευρώ από ιδιώτες επενδυτές από το Κατάρ και την Κίνα και τα Ιταλικά Ταχυδρομεία.
Η ανακεφαλαιοποίηση αυτή είναι η ύστατη ευκαιρία για να κρατηθεί στην ζωή η MPS εξακολουθώντας να σηκώνει το βάρος μη εξυπηρετούμενων δανείων ύψους 30 δισ. ευρώ. Αναλυτές "προτρέπουν" την ιταλική κυβέρνηση να ακολουθήσει το μοντέλο της προχθεσινής κρατικής διάσωσης της ουκρανικής συστημικής τράπεζας PrivatBank εθνικοποιώντας την MPS και επιβάλοντας ζημιές στους ομολογιούχους της. Από μια άποψη η κίνηση αυτή θεωρείται "καθαρή" και άμεσης αποτελεσματικότητας, ωστόσο αυτό ακριβώς είναι που θέλει να αποφύγει η κυβέρνηση της Ρώμης.
Στη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου προχθές βράδυ άναψε το πράσινο φως για τη διάθεση πακέτου 20 δισ. ευρώ με στόχο τη διάσωση του ιταλικού τραπεζικού τομέα. Το σχέδιο θα τεθεί υπόψιν του κοινοβουλίου προς έγκριση και ήδη η κυβέρνηση κάλεσε τα κόμματα να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων.
Φυσικά η πιο επείγουσα επιχείρηση διάσωσης είναι αυτή της MPS. Η κρατική βοήθεια ίσως κριθεί απολύτως αναγκαία ακόμα και πριν από τα Χριστούγεννα, ώστε να αποφευχθεί ανεξέλεγκτη κατάρρευση της τράπεζας. Αν και επίσημα η κίνηση χαρακτηρίζεται «προληπτικό μέτρο», η σοβαρότητα της κατάστασης είναι τέτοια ώστε ο πρωθυπουργός επικαλέστηκε την ανάγκη προστασίας των καταθέσεων.
«Πιστεύουμε ότι είναι καθήκον μας να λάβουμε αυτό το μέτρο για να προστατεύσουμε τις καταθέσεις. Ελπίζω ότι όλα τα πολιτικά κόμματα στο κοινοβούλιο θα μοιραστούν αυτήν την ευθύνη» τόνισε ο Πάολο Τζεντιλόνι.
Ο υπουργός Οικονομικών Πιερ Κάρλο Πάντοαν διευκρίνισε ότι τα κεφάλαια θα χρησιμοποιηθούν αφενός για να διασφαλιστεί η επάρκεια ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα, αφετέτερου στο πλαίσιο εφαρμογής ενός προγράμματος κεφαλαιακής "ενδυνάμωσης" άλλων προβληματικών τραπεζών η οποία θα περιλαμβάνει και την έκδοση νέων ομολόγων.
Σύμφωνα με τον Παντοάν, "αν καταστεί αναγκαίο, η επιβάρυνση (της διάσωσης των τραπεζών) θα εγγραφεί στον προϋπολογισμό του 2017".
Γαλλική "εξέγερση"
Στο μεταξύ αίσθηση προκαλεί η "εξέγερση" των Γάλλων τραπεζιτών κατά της ΕΚΤ και η προσφυγή τους στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο με την οποία ζητούν να αλλάξει ο τρόπος υπολογισμού του δείκτη κεφαλαιακής επάρκειάς τους ώστε να μην προσμετράται σ' αυτόν η κάλυψη συγκεκριμένων αφορολόγητων καταθέσεων ειδικού σκοπού του γαλλικού κράτους.
Συγκεκριμένα οι γαλλικές τράπεζες ζητούν από την ΕΚΤ να τις εξαιρέσει από την υποχρεωτική διακράτηση κεφαλαίων για την κάλυψη σχεδόν 240 δισεκατομμυρίων ευρώ αφορολόγητων καταθέσεων τις οποίες διαχειρίζεται το κρατικό ταμείο Caisse des Depots et Consignations προκειμένου να χρηματοδοτεί κρατικά έργα όπως την κατασκευή εργατικών κατοικιών.
Οι αγωγές ασκήθηκαν στις 18 Οκτωβρίου στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, στο Λουξεμβούργο, από τις τράπεζες BNP Paribas, Societe Generale, Credit Agricole, Credit Putuel, Groupe BPCE και La Banque Postale. Με βάση τους νέους τραπεζικούς κανόνες που θα τεθούν σε πλήρη ισχύ από το 2018, οι τράπεζες οφείλουν να διακρατούν κεφάλαια για την κάλυψη των καταθέσεων, τα οποία αντιστοιχούν στο 3% του συνόλου των περιουσιακών τους στοιχείων.
