Της Νίκης Θεσσαλού
Κάπως διαφορετικά ονειρευόταν η Άνγκελα Μέρκελ την 25η επέτειο από τη γερμανική ενοποίηση, που γιορτάστηκε χθες στη Γερμανία. Και θα είχε την επέτειο των ονείρων της εάν αυτή εορταζόταν έναν μήνα νωρίτερα.
Στις 3 Σεπτεμβρίου η Γερμανία ζούσε ένα καθυστερημένο καλοκαιρινό όνειρο. Χιλιάδες άνθρωποι υποδέχονταν σε σταθμούς και πλατείες τους πρόσφυγες που έφταναν στη δική τους Γη της Επαγγελίας, η χώρα έβγαζε ένα υπέροχο φιλικό πρόσωπο. Και μπροστά η καγκελάριός της έστελνε το σήμα ότι η αλληλεγγύη στους απελπισμένους δεν επιτρέπεται να έχει όρια.
Ποτέ στα 25 χρόνια της πολιτικής καριέρας της η Μέρκελ δεν εμφανίστηκε τόσο συναισθηματική, τόσο αποφασισμένη να τιμήσει και να τηρήσει τις ευρωπαϊκές αξίες. Ποτέ δεν ήταν τόσο συμπαθητική όσο τη στιγμή που έβαζε πάγο σε όλους τους ανησυχούντες του κόμματός της και της χώρας της, που έλεγαν ότι «δεν αντέχουμε» τόσους πρόσφυγες.
Έναν μήνα αργότερα, όμως, στις 3 Οκτωβρίου, το κλίμα έχει αρχίσει να αλλάζει. Και η Μέρκελ να στριμώχνεται. Οι λόγοι είναι πολλοί. Αντικειμενικοί και υποκειμενικοί, εσωτερικοί και εξωτερικοί.
Ας ξεκινήσουμε με τους αντικειμενικούς. Πράγματι, για μια χώρα οργανωμένη και χωρίς έφεση στην ευελιξία και τον αυτοσχεδιασμό, η διαχείριση των σχεδόν 200 χιλιάδων προσφύγων που έφτασαν φέτος μέχρι τώρα είναι πολύ δύσκολη. Αυτοί οι άνθρωποι δεν πάνε τράνζιτ στη Γερμανία, πάνε για να μείνουν, οι περισσότεροι... προσωρινά, πλην όμως ποιος ξέρει πότε θα ξαναγίνουν η Συρία ή το Αφγανιστάν χώρες όπου μπορεί να ζήσει κανείς χωρίς να φοβάται τις βόμβες;
Μεγάλη στιγμή
Επομένως χρειάζεται να στήσει τάχιστα δομές διαρκείας για τη στέγαση, την περίθαλψη, αλλά και την ένταξη των προσφύγων στην κοινωνία της. Δομές που είναι ακριβές και που προκαλούν αντιδράσεις, οι οποίες υποδαυλίζονται από τους καλοθελητές. Δείτε, λένε, ότι εσείς οι κανονικοί Γερμανοί δυσκολεύεστε να βρείτε ένα διαμέρισμα που να μπορείτε να πληρώσετε και η κυβέρνηση, αντί να ασχολείται με τα δικά σας προβλήματα, προσπαθεί να βρει στέγαση για τους ξένους.
Αλλά και οι αιώνιοι εσωτερικοί αντίπαλοι της Μέρκελ βρήκαν επιτέλους την ευκαιρία να πάρουν το αίμα τους πίσω από την καγκελάριο - «τεφάλ», πάνω στην οποία μέχρι πρόσφατα δεν κολλούσε κανένα πρόβλημα. Ξεπέρασε τα όρια αντοχής μας, λένε οι Χριστιανοκοινωνιστές (CSU) της Βαυαρίας, ενός κρατιδίου στα σύνορα που υποδέχεται πρώτο τα κύματα των προσφύγων και των μεταναστών. Μέχρι και τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν υποδέχθηκε ο αρχηγός της CSU Χορστ Ζέχοφερ στο Μόναχο. Υποδέχθηκε τον άνθρωπο που έδωσε τη διαταγή να ρίξουν δακρυγόνα σε μωρά παιδιά στα σύνορα, τον άνθρωπο που έστησε σε χρόνο ρεκόρ συρματοπλέγματα για να μην περνούν οι πρόσφυγες.
Ειρωνεία της ιστορίας: Πριν από 25 χρόνια η Ουγγαρία ήταν αυτή που άνοιξε τα σύνορα για να περνούν οι Ανατολικογερμανοί στη Δυτική Γερμανία. Πώς να της πουν τώρα οι Γερμανοί «ευχαριστώ», όταν τώρα κλείνει τα σύνορα στους κυνηγημένους;
Επιπλέον πρώτη φορά η Μέρκελ έρχεται αντιμέτωπη με τους Ανατολικούς εταίρους της, οι οποίοι με πολλή χαρά τη στήριζαν κατά τη διάρκεια της ελληνικής κρίσης, όταν θεωρούσαν ότι υπερασπίζεται τα δικά τους συμφέροντα. Τώρα Πολωνοί, Ούγγροι, Τσέχοι, Σλοβάκοι, Ρουμάνοι, Εσθονοί, Λετονοί κ.λπ., άλλοι ξεκάθαρα και άλλοι καλυμμένα, την κατηγορούν ότι αυτή άνοιξε τις πόρτες στους πρόσφυγες -όσο το πρόβλημα το αντιμετώπιζαν η Ελλάδα και η Ιταλία ποσώς τους ενδιέφερε- και τώρα τους πιέζει να δείξουν κι αυτοί το μερίδιο της αλληλεγγύης που τους αναλογεί. "Τι λέτε, κυρία μου", είναι η αντίδρασή τους, "στη δική σου χώρα θέλουν να έρθουν, μη μας ζαλίζεις".
Και κυρίως, πρώτη φορά, η Μέρκελ βλέπει τη δημοτικότητά της να υποχωρεί. Κάθε εβδομάδα που περνάει οι Γερμανοί ανησυχούν όλο και περισσότερο για το προσφυγικό το αρχικά έντονα πλειοψηφικό ρεύμα καλωσορίσματος γίνεται μειοψηφικό. Συνεπώς δηλώνουν όλο και λιγότερο ευχαριστημένοι με τη δουλειά της καγκελαρίου. Κρίμα. Της γυρίζουν την πλάτη στην πρώτη μεγάλη στιγμή της...
