Η γερμανική πολιτική πάντα δούλευε για τη γερμανική οικονομία. Αυτό περιμένει άλλωστε κανείς από την πολιτική: να δίνει μάχες για τη διατήρηση και την αύξηση των θέσεων εργασίας. Σε κάθε επίσημο ταξίδι της γερμανικής ηγεσίας τη συνοδεύουν πάντοτε οι μεγαλομάνατζερ, το γερμανικό υπουργείο εξωτερικών ειδικεύεται στην οικονομική διπλωματία. Ενίοτε, παραβιάζοντας τις περιβόητες ηθικές αρχές που κραδαίνει ως σημαία του, όπως είδαμε σχετικά πρόσφατα με την πρόσκληση στο Βερολίνο του προέδρου της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι. Ναι μεν δημοκράτη δεν τον λες, αλλά ήταν καλοδεχούμενος για να υπογράψει τη συμφωνία του αιώνα με τη Siemens. Ναι μεν η κυβέρνησή του κατηγορείται για παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά ήταν πρόθυμη να παραγγείλει από τη Siemens την κατασκευή εργοστασίων παραγωγής ενέργειας αξίας 8 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Στην περίπτωση της Volkswagen, όμως, η σχέση μεταξύ πολιτικής και βιομηχανίας είναι ακόμη πιο στενή, είναι και... συναισθηματική. Σε καμίας άλλης εταιρείας την ετήσια γενική συνέλευση του εργασιακού συμβουλίου της έχουν παραβρεθεί όχι ένας, όχι δύο, αλλά τέσσερις καγκελάριοι: ο Κόνραντ Άντεναουερ, ο Χέλμουτ Σμιτ, ο Γκέρχαρντ Σρέντερ και η Άνγκελα Μέρκελ. Για καμιά άλλη εταιρεία δεν έχουν πει ότι «είναι ένα υπέροχο κομμάτι της Γερμανίας» (Μέρκελ, 2008), καμίας άλλης εταιρείας το όνομα δεν έχει συνδεθεί στη γλώσσα των μίντια με έναν καγκελάριο («καγκελάριο της VW» ονόμαζαν τον Σρέντερ και δεχόταν το παρατσούκλι αυτό με καμάρι).
Ο όμιλος του Βόλφσμπουργκ έχει μια ιδιαιτερότητα. Πάντα ο εκάστοτε διευθύνων σύμβουλός του συνεργαζόταν στενά με τον εκάστοτε καγκελάριο για θέματα που ξεπερνούσαν τα όρια της Volkswagen: Για την ανασυγκρότηση της Γερμανίας από τα ερείπια του πολέμου, για τη μετατροπή των εργαζόμενων σε μετόχους με τη «λαϊκή μετοχή» της VW στη δεκαετία του 1950, για τη διαμόρφωση των εργασιακών σχέσεων (η VW είχε προχωρήσει στην εβδομάδα των 4 ημερών στη δεκαετία του 1990).
Αλλά και η κινητικότητα μεταξύ οικονομίας και πολιτικής ήταν πάντοτε ιδιαίτερα συχνή στην περίπτωση της VW. Στο εποπτικό συμβούλιο του ομίλου ήταν πάντοτε ο εκάστοτε πρωθυπουργός της Κάτω Σαξονίας (ως μεγαλομέτοχος) και έδινε πάντοτε μάχη για τα συμφέροντα της Volkswagen. Αυτό το αξίωμα κατείχε και ο Γκέρχαρντ Σρέντερ πριν γίνει καγκελάριος, και φρόντισε να εντάξει στην ομάδα των συμβούλων του έναν άνθρωπο της VW, τον Πέτερ Χαρτς, ο οποίος και πρωταγωνίστησε στη διαμόρφωση της περιβόητης «Ατζέντας 2010», ενώ το όνομά του έγινε συνώνυμο των περικοπών στο κοινωνικό κράτος (επίδομα Hartz IV).
Γι' αυτό και το σκάνδαλο της Volkswagen προκαλεί μεγάλη ανησυχία στο Βερολίνο, το οποίο αντιδρά με μεγάλη επιφυλακτικότητα. Η γερμανική κυβέρνηση απέφυγε μέχρι τώρα τουλάχιστον να εξαπολύσει κατηγορίες εναντίον της διοίκησης της VW. Η καγκελάριος Μέρκελ ζήτησε μεν να διαλευκανθεί πλήρως η υπόθεση, αλλά φροντίζει να μην μπαίνει πρώτη στο πλάνο. Με το σκάνδαλο ασχολείται επισήμως σε ομοσπονδιακό επίπεδο ο υπουργός Μεταφορών και Συγκοινωνιών, η Μέρκελ μένει στο παρασκήνιο και αφήνει τον πρωθυπουργό τής Κάτω Σαξονίας να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά. Η Γερμανίδα καγκελάριος έχει αποκτήσει τη φήμη όλα αυτά τα χρόνια που κυβερνά ότι είναι φτιαγμένη από... τεφλόν, ότι κανένα πρόβλημα δεν κολλάει πάνω της. Εάν θα καταφέρει να βγει αλώβητη κι από αυτό το πρόβλημα μένει να φανεί. Στο εσωτερικό της Γερμανίας ο Τύπος στην πλειονότητά του εμφανίζεται πολύ σκληρός με τη VW και αφάνταστα επιεικής με τη Μέρκελ. Σε πολλά σχόλια, για παράδειγμα, εμφανίζεται η φράση «η καγκελάριος δεν μπορούσε να διανοηθεί ότι οι άνθρωποι της VW θα έκαναν κατάχρηση της εμπιστοσύνης της»...
