Του Αργύρη Παναγόπουλου
Οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης και ο κορωνοϊός φαίνεται ότι έβαλλαν τέλος στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης με μνημόνια, με ημερομηνία λήξης το τέλος της πανδημίας, και άνοιξαν το δρόμο για την ανάκαμψη της οικονομίας με μια κοινή επενδυτική πολιτική, παρόλο που είναι ακόμη πολύ νωρίς να μιλήσει κανείς για Ευρωομόλογα. Το γρίφο της χρηματοδότησης της ανάκαμψης όμως θα κληθεί να λύσει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Το μόνο σίγουρο είναι ότι την εποχή της πανδημίας κάποιες χώρες θα μπορούν να δανειστούν από τον ESM πιο εύκολα για να στηρίξουν τα συστήματα Υγείας τους. Αλλά μόνο για την περίοδο της πανδημίας, Μετά από τον ESM τέλος οι αναπνευστήρες, οι μάσκες, τα γάντια και τα... τσιρότα.
Δ. Παπαδημούλης: Ανεπαρκής συμφωνία
«Η απόφαση του Eurogroup έχει γαλλικό άρωμα, αλλά γερμανική σφραγίδα. Τα μέτρα που αποφασίστηκαν είναι εντελώς ανεπαρκή. Το όχι στα Ευρωομόλογα καλύπτεται από μια υπόσχεση για ένα Ταμείο ανασυγκρότησης, για το οποίο συμφώνησαν ότι διαφωνούν. Για άλλη μία φορά πολύ λίγα πολύ αργά», σημείωσε το Twitter o αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινουβουλίου και ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Δ. Παδημούλης.
Το Eurogroup πήρε μια απόφαση στήριξης της ανάκαμψης της ευρωπαϊκής οικονομίας από τα ερείπια που θα αφήσει πίσω του ο κορωνοϊός με ένα συνολικό πακέτο 1 τρισεκ. ευρώ, το οποίο όμως θα αποφασίσει το επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, όπου θα τεθεί το θέμα της χρηματοδότησης και των όρων της από τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων.
Η συμφωνία στο Eurogroup φαίνεται ότι επιτεύχθηκε χάρη στις διαμεσολαβητικές προσπάθειες της Γερμανίας ανάμεσα στη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία από τη μια πλευρά και την Ολλανδία και τους μικρότερους συμμάχους της στην ευρωζώνη από την άλλη.
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανάπτυξης θα ρίξει στη μάχη της ανοικοδόμησης 200 δισ. για να στηρίξει τις επιχειρήσεις και 100 δισ. για να στηρίξει την απασχόληση.
Ταμείο Ανασυγκρότησης Recovery Found με «προίκα» 500 δισ.
Οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης συμφώνησαν στη δημιουργία ενός Ταμείο Ανασυγκρότησης Recovery Found με «προίκα» 500 δισ. για τη στήριξη των επιχειρήσεων. Σε αυτό βέβαια το σημείο αρχίζουν και τα προβλήματα, που μετά τη θρίλερ του Eurogroup είναι σχεδόν σίγουρο ότι οι σκληροπυρηνικές χώρες της Βορείου Ευρώπης θα προχωρήσουν σε νέες σκληρές αντιπαραθέσεις. Γιατί είναι ξεκάθαρο σε όλους ότι για να χρηματοδοτηθεί αυτή η «προίκα» θα χρειαστεί η έκδοση χρεογράφων και που με όλη την χρήση του λεξιλογίου και των συνωνύμων εννοιών δεν θα ξεφεύγουν εύκολα από τον απεχθή για ορισμένους λέξη των Ευρωομολόγων. Από τη στιγμή που θα είναι δύσκολο να ονομαστούν έτσι οι αρχιτέκτονες της καταστροφικής οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής θα πρέπει να συμβιβαστούν με άλλες ορολογίες και πιθανώς άλλα εργαλεία. Η Ολλανδία απάντησε πάλι αρνητικά σε μια τέτοια υπόθεση.
Μεταμεσονύκτιες δηλώσεις εφησυχασμού
«Το πλαίσιο της συμφωνίας θα ήταν αδιανόητο πριν από μερικές εβδομάδες.Στο Eurogroup υπήρξε μια ευρεία στήριξη του Ταμείου Ανασυγκρότησης που θέλει να προσφέρει επιπρόσθετους πόρους διαμέσου του προϋπολογισμού της ΕΕ. Για το μέγεθος και την χρηματοδότηση τού θα ζητήσουμε οδηγίες από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο», τόνισε ο πρόεδρος του Eurogroup και υπουργός Οικονομικών της Πορτογαλίας Σεντένο, εκτιμώντας ότι «αυτή τη στιγμή προέχει να καταπολεμήσουμε τον ιό και να στηρίζουμε τις οικονομίες», για να προειδοποιήσει επίσης ότι το Ταμείο αυτό θα αργήσει σχετικά γιατί «θα είναι διαθέσιμο μόλις ξεκινήσει η ανάκαμψη».
«Αυτή τη φορά ήταν όλα διαφορετικά. Είδαμε μια συντονισμένη και εντυπωσιακή προσπάθεια από τη μεριά των οικονομικών, νομισματικών και ρυθμιστικών αρχών. Τώρα πρέπε να οικοδοημήσουμε λύσει σε χρόνο ρεκόρ. Μόνο όλοι μαζί οι Ευρωπαίοι θα καταφέρουμε να περάσουμε αυτή την κρίση», τόνισε ο Σεντένο, ενώ σε ότι αφορά τα Ευρωομόλογα κράτησε χαμηλούς τόνους, προφανώς για να μην πυροδοτήσει νέες πολεμικές: «Θα πρέπει να είμαστε υπομονετικοί». Το θέμα όμως είναι πόσο;
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι αλληλέγγυα. Έχουμε ένα πρωτοφανές σε διαστάσεις οικονομικό πακέτο για να στηρίξουμε το νοσηλευτικό σύστημα, τα ταμεία ανεργίας, τη ρευστότητα των επιχειρήσεων και το Ταμείο για ένα σχέδιο αναγέννησης», τόνισε ικανοποιημένος ο Επίτροπος για θέματα Οικονομίας Τζεντιλόνι.
«Είναι μια μεγάλη ημέρα για την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη», τόνισε ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Σολτς, εκτιμώντας ότι υπήρξε «μια εξαιρετική συμφωνία». Μετά τη συμφωνία στο Eurogroup ο Σολτς υπογράμμισε ότι η ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας θα επιτευχθεί διαμέσου του κοινοτικού προϋπολογισμού.
«Η μπάλα τώρα πέρασε στους ηγέτες της ΕΕ», τόνισε ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Λεμέρ, χωρίς να κρύψει την ικανοποίησή του για αυτή «την εξαιρετική συμφωνία».
«Μπήκαν στο τραπέζι τα Ευρωομόλογα και έφυγαν οι προϋποθέσεις από τον ESM. Η ευρωπαϊκή ατζέντα αλλάζει, υπάρχει η πρότασή μας», συμπλήρωσε ακόμη πιο ικανοποιημένος ο Ιταλός υπουργός Οικονομικών Γκουαλτιέρι.
Ο υπουργός Οικονομικών της Ολλανδίας Χούκστρα προσπάθησε να εμφανιστεί συνεπής με το απογευματινό ψήφισμα του ολλανδικού κοινοβουλίου επαναλαμβάνοντας για άλλη μια φορά αμέσως μετά τη λήξη του Eurogroup ότι η χώρα του είναι και παραμένει «αντίθετη στα Ευρωομόλογα», παρόλο που χαιρέτησε την απόφαση. «Είμαστε και θα παραμείνουμε αντίθετοι στα Ευρωομόλογα. Θεωρούμε ότι αυτό το εργαλείο δεν θα βοηθήσει την Ευρώπη και την Ολλανδία στο μακροπρόθεσμο διάστημα», προειδοποίησε ο Χούκστρα.
«Η Ευρώπη είναι ενωμένη στον αγώνα εναντίον του κορωνοϊού. Ενθαρρύνομαι να βλέπω τους υπουργούς Οικονομικών του Eurogroup να καταλήγουν σε μια καινοτομική συμφωνία», έγραψε στο Twitter η πρόεδρος της ΕΚΤ Λαγκάρντ.
«Καταφέραμε μια καλή συμφωνία στο Eurogroup, με ένα τριπλό δίκτυο ασφάλειας για τους εργαζόμενους, τις επιχειρήσεις και τα κράτη στον αγώνα κατά του κορωνοϊού», έγραψε στο Twitter η αντιπρόεδρος της ισπανικής κυβέρνησης για οικονομικά θέματα και υπουργός Οικονομικών Καλβίνο, δηλώντας ότι «θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για κοινούς μηχανισμούς χρηματοδότησης για την ανάκαμψη».
Η αλήθεια πάντως είναι ότι προς το παρόν το ESM θα χρησιμοποιείται για τις δαπάνες στην Υγεία χωρίς τις μνημονιακές του προϋποθέσεις, γιατί για την οικονομική στήριξη χωρών θα ισχύει η σκληρή πολιτική της λιτότητας.
Η απόφαση
Η Γαλλία και η Ιταλία πανηγυρίζουν, προεξοφλώντας ότι το Ταμείο Ανασυγκρότησης θα χρηματοδοτηθεί με Ευρωομόλογα, όπως άφησε να εννοηθεί ο Λεμέρ.
«Το Eurogroup συμφωνεί να εργαστεί για ένα Ταμείο Ανασυγκρότησης Recovery Found για να στηρίξει την ανάκαμψη. Το Ταμείο θα έχει προσωρινό χαρακτήρα και θα είναι ανάλογο με το έκτακτο κόστος της κρίσης και θα βοηθήσει στη συγκέντρωσή του διαμέσου της κατάλληλης χρηματοδότησης», σημειώνει η απόφαση του Eurogroup, για να ρίξει την περαιτέρω ευθύνη κατευθείαν στους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αφού οι αποφάσεις θα ληφθούν «από το συμβούλιο των ηγετών», που θα διεξάγουν «τις συζητήσεις σχετικά με τα πρακτικά και νομικά θέματα του Ταμείου, την πηγή της χρηματοδότησής του και να καινοτομικά εργαλεία της χρηματοδότησης, σύμφωνα με τις Συνθήκες», δηλαδή το γνωστό κορσέ του Δημοσιονομικού Συμφώνου.
Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας
Σε ότι αφορά τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας η απόφαση του Eurogroup υπογραμμίζει ότι «η μόνη απαίτηση πρόσβασης στην πιστωτική γραμμή του ESM θα είναι ότι τα κράτη αναλαμβάνουν να την χρησιμοποιήσουν για να στηρίξουν τη χρηματοδότηση άμεσων ή έμμεσων δαπανών υγειονομικής περίθαλψης και το κόστος της πρόληψης και της φροντίδας που σχετίζεται με τον Covid-19».
Για το Eurogroup «η πίστωση θα είναι διαθέσιμη μέχρι το τέλος της έκτακτης ανάγκης.., Στη συνέχεια, τα κράτη παραμένουν προσηλωμένα στην ενίσχυση των οικονομικών μεγεθών, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πλαίσιο δημοσιονομικής εποπτείας, συμπεριλαμβανομένης της ευελιξίας». Επομένως, οι όροι πρόσβασης στον ESM για την κάλυψη του κόστους της υγειονομικής περίθαλψης εξαλείφονται, αλλά τα μνημόνια μας περιμένουν στη στροφή του δρόμου μόλις ξεπεράσουμε την πανδημία.
Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και Sure
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, όπως είχε προεξοφληθεί θα ρίξει στη μάχη 200 δισ. προσφέροντας δάνεια προς τις επιχειρήσεις για την ανάκαμψη το παραγωγικού ιστού, ενώ άλλα 100 δισ. θα δοθούν για τη στήριξη της απασχόλησης με άξονα το νέο πρόγραμμο Sure, που για ορισμένους αποτελεί ένα μηχανισμό κατά της ανεργίας που θα συμβάλει στη χρηματοδότηση των επιδομάτων ανεργίας από την πανδημία.
