Του Αργύρη Παναγόπουλου
Το Μπλόκο της Αριστεράς και το Πορτογαλικό ΚΚ έσωσαν την κυβέρνηση του σοσιαλιστή Αντόνιο Κόστα και τον προϋπολογισμό της αποφασίζοντας να απέχουν στην πρώτη ψηφοφορία, για να αφήσουν ανοικτό το πεδίο των διαπραγματεύσεων για βελτιώσεις στους τομείς της Υγείας, της Παιδείας και των συντάξεων. «Θα έχουμε το πρώτο πλεόνασμα μετά από 45 χρόνια», τόνισε ικανοποιημένος ο υπουργός Οικονομικών Μάριο Σεντένο.
H κυβέρνηση Κόστα αναμένεται να παρουσιάσει πλεόνασμα 0,2% του ΑΕΠ για το 2020, μετά από αναμενόμενο πλεόνασμα 0,1% το 2019, το πρώτο μετά από 45 χρόνια, ενώ το δημόσιο χρέος θα υποχωρήσει φέτος στο 116,2% του ΑΕΠ από το 118,9% του 2019 και το 130% του 2014. Η κυβέρνηση στοιχηματίζει σε ανάπτυξη 1,9% για το 2020, στα ίδια επίπεδα με το 2019, σχεδόν σε διπλάσια επίπεδα από το 1,1% που προβλέπει η ΕΚΤ για την ευρωζώνη.
Ο προϋπολογισμός προβλέπει τη μείωση το φόρου στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις με κέρδη έως 25.000 ευρώ στο 17% από το 21% και φορολογικές απαλλαγές σε όσες επιχειρήσεις επενδύουν κέρδη έως 12 εκατ. ευρώ. Οι δημόσιες επενδύσεις θα αυξηθούν κατά 600 εκατ. στα 1,34 δισ. ευρώ, ενώ οι μισθοί στο δημόσιο θα αυξηθούν κατά 0,3%. Μετά από τις πιέσεις των κομμάτων των φιλόζωων (PAN) και της Αριστεράς ο ΦΠΑ για τις ταυρομαχίες θα αυξηθεί στο 23% από το 6%.
Πιέσεις της Αριστεράς για βελτιώσεις στο Κοινωνικό Κράτος
Τα δύο κόμματα της Αριστεράς, που δεν έχουν κάνει καμία συμφωνία με το Σοσιαλιστικό Κόμμα κατά τη διάρκεια της δεύτερης θητείας της κυβέρνησης μειοψηφίας του Κόστα, με αίσθηση ευθύνης αποφάσισαν να απέχουν επιτρέποντας στους σοσιαλιστές να περάσουν με τις ψήφους τους τον προϋπολογισμό στην πρώτη ψηφοφορία. Οι ηγεσίες του Μπλόκου και του Πορτογαλικού ΚΚ, που συνεδρίασαν τις τελευταίες ημέρες, κατέστησαν σαφές ότι δεν πρόκειται να ψηφίσουν σε καμία περίπτωση υπέρ του προϋπολογισμού και ότι θα διαπραγματευτούν στη βουλή έως την τελευταία στιγμή βελτιώσεις.
Αύξηση κατώτατου μισθού στα 635 ευρώ
Η κυβέρνηση Κόστα αύξησε τον κατώτατο μισθό στα 635 από τα 600 ευρώ το μήνα από την 1η Ιανουαρίου του 2020, αύξηση που αφορά 720 χιλιάδες εργαζόμενους, με την καθαρή αύξηση των αποδοχών των εργαζομένων να φθάνει στο 5,83%, μετά από αυξήσεις που ξεπέρασαν το 15% την προηγούμενη τριετία. Στόχος της κυβέρνησης είναι η αύξηση του κατώτατου μισθού στα 750 ευρώ έως το 2023. Κατά τη διάρκεια της νεοφιλελεύθερης λιτότητας στην Πορτογαλία ο κατώτατος μισθός είχε καταρρεύσει στα 485 ευρώ. Ο μέσος μισθός στην Πορτογαλία διαμορφώθηκε το Νοέμβριο του 2019 στα 934 ευρώ, καταγράφοντας άνοδο 16% από το τέλος του προγράμματος λιτότητας, σύμφωνα με την έρευνα της Portata, χάρη στην πολιτική της κυβέρνησης Κόστα.
Προϋπολογισμός περιορισμένων φιλοδοξιών, λένε Αριστερά και συνδικάτα
Ο προϋπολογισμός για το 2020 δεν ικανοποίησε όμως ούτε τα δύο κόμματα της Αριστεράς ούτε και τις δύο μεγαλύτερες συνδικαλιστικές συνομοσπονδίες, την αριστερή CGTP και την «φιλοσοσιαλιστική» UGT, που κρίνουν ότι «έχει περιορισμένες φιλοδοξίες», μιας και επιθυμούσαν μεγαλύτερες αυξήσεις στις συντάξεις και ουσιαστικές αυξήσεις των δαπανών για την Παιδεία και την Υγεία.
Η κυβέρνηση συμφώνησε με την Αριστερά αυξήσεις κατά 800 εκατ. ευρώ στην Υγεία, αλλά τα δύο κόμματα ζητούσαν επιπλέον 180 εκατ. ευρώ για τα δημόσια διαγνωστικά κέντρα και την κατάργηση της συνεισφοράς στην πρωτοβάθμια Υγεία. Το Μπλόκο πρότεινε τη μείωση των συνεισφορών στον τομέα της πρωτοβάθμιας Υγείας και σε ορισμένους τομείς και κατηγορίες ασθενειών και κατάφερε να πιέσει την κυβέρνηση για μείωση των διδάκτρων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση κατά 20%, στα 697 από τα 871 ευρώ που κοστίζει σήμερα η ετήσια εγγραφή στο πανεπιστήμιο, για να μην αποκλείονται από την πανεπιστημιακή εκπαίδευση τα ασθενέστερα κοινωνικά στρώματα.
Τα δύο κόμματα της Αριστεράς ζητούν επίσης την ενίσχυση της στήριξης και των επιδομάτων για άτομα της τρίτης ηλικίας και των οικογενειών με παιδιά. Το Μπλόκο πιέζει επίσης για άμεση αύξηση από τον Ιανουάριο των συντάξεων κατά 10 ευρώ σε αυτές που φθάνουν έως τα 653,6 ευρώ και όχι από τον Αύγουστο, όπως είχε γίνει το 2017 και το 2018.
Το Μπλόκο ζήτησε επίσης τη μείωση των τιμολογίων στην ενέργεια, και όχι μόνο του ΦΠΑ, από τη στιγμή που έχει μειωθεί το κόστος παραγωγής και έχουν εκτιναχθεί τα κέρδη των ιδιωτικών εταιρειών του τομέα, όπως επίσης απαίτησε και μια μεγαλύτερη αύξηση του κατώτατου μισθού.
Τα δεξιά PSD και PP και το φασιστικό Chega ψήφισαν κατά του προϋπολογισμού, αλλά από μόνα τους τα τρία αυτά κόμματα δεν μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα στη σταθερότητα της σοσιαλιστικής κυβέρνησης του Κόστα.
