Την επαναβεβαίωση της εθνικής γραμμής πως η ευρωατλαντική προοπτική της ΠΓΔΜ είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την επίλυση του Μακεδονικού προκάλεσαν χθες οι δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών της γείτονος Νικ. Ντιμιτρόφ. Σε κάθε περίπτωση, μετά τα πρώτα θετικά δείγματα σε επίπεδο προθέσεων της νέας κυβέρνησης Ζάεφ, όλα δείχνουν ότι αύριο ο υπουργός Εξωτερικών Ν. Κοτζιάς θα έχει να συζητήσει πολλά με τον ομόλογό του εκ της ΠΓΔΜ, τον οποίο θα υποδεχθεί στην Αθήνα.
Με τον σχηματισμό της κυβέρνησης Ζάεφ στη γείτονα χώρα άρχισε να πνέει, προσώρας σε επίπεδο ρητορικής, ένας νέος άνεμος στις διμερείς σχέσεις. Ο νέος πρωθυπουργός έχει “αποκηρύξει” τον εθνικισμό του προκατόχου του Ν. Γκρούεφσκι, ενώ έχει ταχθεί κατά του αλυτρωτισμού, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο και αποκαθήλωσης των αγαλμάτων που παραπέμπουν στον Μ. Αλέξανδρο στις πλατείες των Σκοπίων.
Νέα δεδομένα
Ταυτοχρόνως χθες με δηλώσεις του στους "Financial Times", o επικεφαλής της διπλωματίας της γείτονος υπογράμμισε ότι η ΠΓΔΜ δέχεται να ενταχθεί με την προσωρινή και όχι με τη συνταγματική της ονομασία στο ΝΑΤΟ, αλλά και στην Ε.Ε.. Ως εκ τούτου έδειξε πως ενόψει της αυριανής επίσκεψής του στην Αθήνα, έχει διάθεση να διαπραγματευθεί εκ νέου τις διμερείς σχέσεις, ώστε να ανοίξει ο ευρωατλαντικός δρόμος για τη γείτονα χώρα. Ωστόσο μένει να αποδειχθεί αν η ΠΓΔΜ θέλει όντως να συμβάλει για έναν συμβιβασμό στο θέμα της ονομασίας ή αν απλώς προβαίνει σε έναν ελιγμό προκειμένου να διασφαλίσει το εισιτήριο για το ΝΑΤΟ και την Ε.Ε. χωρίς την επίλυση της εκκρεμότητας της ονομασίας.
"Εθνική γραμμή"
Σε κάθε περίπτωση Ν. Κοτζιάς και Ν. Ντιμιτρόφ αναμένεται να επαναβεβαιώσουν αύριο τη βελτίωση των διμερών σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και ΠΓΔΜ, ενώ η γείτων χώρα εμφανίζεται αποφασισμένη να αποκηρύξει κάθε αλυτρωτισμό, προκειμένου να πάρει το ευρωατλαντικό εισιτήριο. Πέραν αυτού, όμως, διπλωματικές πηγές σημειώνουν πως η θέση της Αθήνας παραμένει σταθερή και συμπυκνώνεται στην τελευταία “εθνική γραμμή” που είχε διαμορφωθεί ενόψει της συνόδου του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι, όταν δεν είχε διαμορφωθεί ομοφωνία για την ένταξη της ΠΓΔΜ στη Βορειοατλαντική Συμμαχία: ότι, δηλαδή, πρώτα θα λυθεί το θέμα του ονόματος άπαξ και διά παντός και έπειτα θα ανοίξει ο ευρωατλαντικός δρόμος για την ΠΓΔΜ.
Διεθνές ενδιαφέρον
Σε κάθε περίπτωση, όλα δείχνουν πως, παρά τη διαφαινόμενη διαφωνία των δύο πλευρών ως προς τις προτεραιότητες και τις προϋποθέσεις για την ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε. οι συζητήσεις αναμένεται να πάρουν νέα δυναμική, καθώς στην Ουάσιγκτον, στο Βερολίνο και στις Βρυξέλλες έχει διαμορφωθεί η εδραία πεποίθηση πως η αστάθεια στα Βαλκάνια, αλλά και η αποσταθεροποίηση στην ίδια την ΠΓΔΜ, που τώρα αρχίζει να ξεπερνά τη βαθιά πολιτειακή και πολιτική κρίση, καθιστούν περισσότερο επείγουσες τις διαδικασίες ένταξης της χώρας εν αρχή στο ΝΑΤΟ και εν συνεχεία στην Ε.Ε. Ως εκ τούτου θεωρείται δεδομένο από διπλωματικές πηγές ότι οι πιέσεις θα ασκηθούν σε όλες τις πλευρές για την επίλυση της ιστορικής εκκρεμότητας της ονομασίας.
Πάντως, έχει ενδιαφέρον ότι στην επανεκκίνηση του διαλόγου η ελληνική διπλωματία δεν είναι μόνη της: αντιθέτως, χθες, με αφορμή τις δηλώσεις Ντιμιτρόφ στους "Financial Times", τόσο η Ν.Δ. όσο και η Δημοκρατική Συμπαράταξη επέμειναν στην στήριξη της τελευταίας εθνικής γραμμής που είχε διαμορφωθεί πριν από τη σύνοδο στο Βουκουρέστι. “Το ζήτημα της ονομασίας της γειτονικής χώρας πρέπει να λυθεί με αμοιβαίως αποδεκτό τρόπο. Μέχρι να επιτευχθεί μια τέτοια λύση, δεν τίθεται θέμα οποιασδήποτε αλλαγής της πολιτικής του Βουκουρεστίου, που οδήγησε στην τότε ομόφωνη απόφαση του ΝΑΤΟ” υπογράμμισε ο τομεάρχης Εξωτερικών της Ν.Δ. Γ. Κουμουτσάκος. “Μετά τη Σύνοδο Κορυφής στο Βουκουρέστι που είχαμε σθεναρά στηρίξει ως ΠΑΣΟΚ τις ελληνικές θέσεις, μία είναι η εθνική γραμμή. Η FYROM, όποια εξέλιξη κι αν θέλει να έχει με το ΝΑΤΟ ή οποιονδήποτε άλλο οργανισμό και για οποιοδήποτε άλλο θέμα, πρέπει να ξέρει ότι προϋπόθεση αποτελεί η ύπαρξη συμφωνίας για την επίλυση του ζητήματος του ονόματος” επισήμανε και ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΔΗ.ΣΥ. Ανδρ. Λοβέρδος.
Στις Βρυξέλλες
Σημειωτέον, πάντως, ότι την ανάγκη να εξευρεθεί λύση στην ονομασία πριν από την έναρξη των ενταξιακών διαδικασιών της γείτονος υπογράμμισε χθες και ο επίτροπος Διεύρυνσης της Ε.Ε. Γιοχ. Χαν μετά τη συνάντησή του με τον Ζ. Ζάεφ. Ο Γιοχ. Χαν χαρακτήρισε “ουσιαστικής σημασίας” τις σχέσεις καλής γειτονίας και έστειλε μήνυμα στον συνομιλητή του πως θα πρέπει να επιλυθεί το Μακεδονικό. “Για κάθε βήμα της διαδικασίας αυτής (σ.σ.: της ενταξιακής πορείας στην Ε.Ε.) χρειάζεται η ομόφωνη απόφαση των κρατών - μελών και γι' αυτό πρέπει να βρεθεί μια λύση στο θέμα της ονομασίας που θα είναι αποδεκτή και από τα 28 κράτη - μέλη” υπογράμμισε χαρακτηριστικά ο επίτροπος, με τον πρωθυπουργό της ΠΓΔΜ να αναγνωρίζει εμμέσως την ανάγκη ελληνικής συναίνεσης στην ενταξιακή πορεία της χώρας του, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι “η Ελλάδα θα σταθεί στο πλευρό της ΠΓΔΜ”.
