«Το νομοσχέδιο είναι ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός για την αναμόρφωση της διαδικασίας μέσω της οποίας τα τρανς άτομα θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στην νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου» αναφέρουν με κοινή δήλωση το Ελληνικό Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών, η Διεθνής Αμνηστία και οι οργανώσεις All Out και Colour Youth.
Παράλληλα, οι τέσσερεις οργανώσεις σημειώνουν ότι «απαιτούνται περισσότερες αλλαγές πριν να ψηφισθεί έτσι ώστε τα τρανς άτομα να μπορούν να απολαμβάνουν πλήρως τα δικαιώματά τους χωρίς καμία διάκριση».
Οι ίδιοι τονίζουν ότι «ανάμεσα στις σοβαρές ελλείψεις που έχουν εντοπισθεί στον καινούργιο νόμο είναι: η αναγνώριση πρέπει να επικυρωθεί από ένα δικαστήριο αντί μέσω μιας απλής εξωδικαστικής διοικητικής διαδικασίας».
Παράλληλα υπογραμμίζον ότι το ν/σ «αρνείται πρόσβαση στην νομική αναγνώριση ταυτότητας φύλου σε ανήλικα άτομα κάτω των 17 χρόνων και σε τρανς πρόσφυγες και μετανάστες/τριες και σαν αποτέλεσμα τα βάζει σε κίνδυνο διακρίσεων, εκφοβισμού και βίας, όπως επίσης αποκλείει άτομα που δεν προσδιορίζονται με το δίπολο του φύλου από τα να λάβουν επίσημα έγγραφα τα οποία να αντικατοπτρίζουν την ταυτότητα φύλου τους».
Η Κοινότητα LGBTQ Νέων Αθήνας σημειώνει ότι «θέλουμε να υπενθυμίσουμε σε όλα τα δημοκρατικά κόμματα που εκπροσωπούνται στη Βουλή, πως το σχέδιο νόμου για τη Νομική Αναγνώριση της Ταυτότητας Φύλου υποστηρίζουν, πέρα από τις οργανώσεις που εκπροσωπούν την τρανς κοινότητα, μία μεγάλη σειρά από ελληνικές και διεθνείς οργανώσεις
Αναλυτικά οι ανακοινώσεις
Στις 18 Σεπτέμβρη 2017, το πολυαναμενόμενο νομοσχέδιο για την αναμόρφωση της διαδικασίας μέσω της οποίας τα τρανς άτομα θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στην νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου τους, κατατέθηκε στην Βουλή των Ελλήνων. Το νομοσχέδιο αυτό είναι ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός μια και αναφέρει ρητά ότι τα τρανς άτομα μπορούν να αλλάξουν τα χαρτιά τους χωρίς την προϋπόθεση ιατρικών παρεμβάσεων ή εξετάσεων. Παρ’ όλα αυτά απαιτούνται περισσότερες αλλαγές πριν να ψηφισθεί έτσι ώστε τα τρανς άτομα να μπορούν να απολαμβάνουν πλήρως τα δικαιώματά τους χωρίς καμία διάκριση.
Παρακινούμενες από την ανάγκη για περισσότερες αλλαγές, τέσσερις μη κυβερνητικές οργανώσεις που δουλεύουν στα δικαιώματα των τρανς ατόμων – το Ελληνικό Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών, η Colour Youth, η Διεθνής Αμνηστία και η All Out – συνεργάστηκαν και ξεκίνησαν μια Κοινή Διεθνή Καμπάνια στις 31 Αυγούστου 2017. Σε αυτή την Καμπάνια, οι τέσσερις οργανώσεις καλούν τον Σταύρο Κοντονή, τον Έλληνα Υπουργό Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και τα Μέλη της Βουλής των Ελλήνων να κάνουν το σωστό και να διασφαλίσουν ότι η νέα νομοθεσία θα προστατεύει πλήρως τα δικαιώματα των τρανς ατόμων.
Ανάμεσα στις σοβαρές ελλείψεις που έχουν εντοπισθεί στον καινούργιο νόμο είναι: η αναγνώριση πρέπει να επικυρωθεί από ένα δικαστήριο αντί μέσω μιας απλής εξωδικαστικής διοικητικής διαδικασίας. Αυτό σημαίνει ότι η αλλαγή του καταχωρισμένου φύλου ενός τρανς ατόμου λαμβάνει χώρα μετά την απόφαση ενός/μίας δικαστή και δεν βασίζεται στον αυτοπροσδιορισμό του ατόμου. Επίσης, χρειάζεται η βοήθεια ενός δικηγόρου που σημαίνει ότι η διαδικασία μπορεί να είναι ακριβή.
Επιπρόσθετα, εξαρτάται από ένα/μία δικαστή να αποφασίσει εάν η εξωτερική εμφάνιση ενός ατόμου ταιριάζει με το φύλο με το οποίο το άτομο αυτό αυτοπροσδιορίζεται. Αυτό σημαίνει ότι η αναγνώριση της ταυτότητας φύλου ενός ατόμου θα βασίζεται στο εάν η όχι τα άτομα αυτά πληρούν κάποια στερεότυπα γύρω από το φύλο.
Το νομοσχέδιο επίσης αρνείται πρόσβαση στην νομική αναγνώριση ταυτότητας φύλου σε ανήλικα άτομα κάτω των 17 χρόνων και σε τρανς πρόσφυγες και μετανάστες/τριες και σαν αποτέλεσμα τα βάζει σε κίνδυνο διακρίσεων, εκφοβισμού και βίας, όπως επίσης αποκλείει άτομα που δεν προσδιορίζονται με το δίπολο του φύλου από τα να λάβουν επίσημα έγγραφα τα οποία να αντικατοπτρίζουν την ταυτότητα φύλου τους.
Το νομοσχέδιο αυτό επίσης εξαναγκάζει παντρεμένα τρανς άτομα να πάρουν διαζύγιο πριν αλλάξουν το νομικά καταχωρισμένο φύλο τους, αναγκάζοντας τα έτσι να διαλέξουν ανάμεσα στα δικαιώματα και την προστασία που τους παρέχει ο γάμος τους, και τα δικαιώματα και την προστασία που παρέχεται από την νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου τους . Εάν τρανς άτομα έχουν παιδιά, το καταχωρισμένο φύλο και όνομα δεν μπορεί να αλλάξει στα πιστοποιητικό γέννησης των παιδιών τους, και κατά συνέπεια παραβιάζεται το δικαίωμα των ατόμων αυτών στην ιδιωτική ζωή.
Το Ελληνικό Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών, η Colour Youth, η Διεθνής Αμνηστία και η All Out – καλούν για άλλη μία φορά τις Ελληνικές Αρχές και τους Βουλευτές να εισάγουν αλλαγές οι οποίες θα:
Παρέχουν την δυνατότητα στα τρανς άτομα να αλλάξουν νομικά το όνομα και καταχωρισμένο φύλο τους, με βάση μόνο το φύλο που αυτοπροσδιορίζονται χωρίς καμία αναφορά στην εξωτερική τους εμφάνιση.
Εξαλείψουν τους απόλυτους περιορισμούς ηλικίας και να δώσουν σε ανήλικα άτομα το δικαίωμα να αλλάξουν νομικά το καταχωρισμένο φύλο τους, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες τους.
Διασφαλίσουν ότι τα τρανς άτομα μπορούν να αλλάξουν νομικά το καταχωρισμένο φύλο και όνομα μέσω μιας εξωδικαστικής διοικητικής διαδικασίας που θα είναι γρήγορη, διαφανής, εύκολα προσβάσιμη και αυτοματοποιημένη συμπεριλαμβανομένων και των προσφύγων και μεταναστών/τριων.
Εξαλείψουν την προϋπόθεση του διαζυγίου στα παντρεμένα διεμφυλικά άτομα και να διασφαλίσουν ότι το όνομα και το φύλο του/της γονέα μπορεί να αλλάζει στο πιστοποιητικό γέννησης των πιθανών τέκνων όταν αυτά υπάρχουν.
Επιτρέψουν σε άτομα που δεν προσδιορίζονται με τα δίπολο του φύλου να λαμβάνουν επίσημα έγγραφα τα οποία να αντικατοπτρίζουν την ταυτότητα του φύλου τους συμπεριλαμβανόμενης και της επιλογής μίας τρίτης καταχώρισης φύλου για αυτά τα άτομα που το επιθυμούν.
Παράλληλα, οι τέσσερις οργανώσεις καλούν τις Ελληνικές αρχές να:
Συμπεριλάβουν διατάξεις τροποποιητικές όλων των νομοθεσιών απαγόρευσης των διακρίσεων λόγω φύλου με ρητή αναφορά της ταυτότητας και των χαρακτηριστικών φύλου.
Να υιοθετήσουν πρωτόκολλα ιατρικής φροντίδας βασισμένα στα ανθρώπινα δικαιώματα, συμπεριλαμβανόμενης και της υιοθέτησης νομοθεσίας, με σκοπό να επιλύσουν καίρια ζητήματα που επηρεάζουν τα δικαιώματα των ίντερσεξ ατόμων και να διασφαλίσουν ότι κανένα παιδί δεν θα υποβάλλεται σε μη επείγουσα, επεμβατική και μη αναστρέψιμή χειρουργική επέμβαση με επιβλαβή αποτελέσματα.
Μέχρι πρόσφατα, τα Ελληνικά δικαστήρια συνήθως ζητούσαν από τρανς άτομα τα οποία αιτούνταν αλλαγή του καταχωρισμένου φύλου και ονόματος τους να παρέχουν βεβαιώσεις ότι είχαν υποβληθεί σε ιατρικές θεραπείες όπως στείρωση, ορμονοθεραπεία, και μια ψυχιατρική διάγνωση ότι υπέφεραν από "διαταραχή γύρω από την ταυτότητα φύλου’.
Παρόλα αυτά αρκετές σημαντικές δικαστικές αποφάσεις τα τελευταία δύο χρόνια δείχνουν μια αλλαγή στην νομολογία. Το 2016, το Ειρηνοδικείο Αθηνών βρήκε ότι οι ιατρικές επεμβάσεις δεν ήταν μια υποχρεωτική προϋπόθεση για την νομική αναγνώριση ταυτότητας φύλου σε μία αίτηση που κατατέθηκε από έναν τράνς άνδρα.[3]
Στις 2 Μαΐου 2017 και μετά από μια μακριά αναμονή, παρουσιάσθηκε για δημόσια διαβούλευση από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων το νομοσχέδιο για την ‘Νομική Αναγνώριση Ταυτότητας Φύλου και ενός Εθνικού Μηχανισμού παρακολούθησης και αξιολόγησης του Σχεδίου Δράσης για τα δικαιώματα του Παιδιού’.
Σε επικοινωνία με τις Ελληνικές αρχές, το Ελληνικό Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών, η Colour Youth και η Διεθνής Αμνηστία κατέθεσαν μία σειρά παρατηρήσεων και θέσεων και κάλεσαν τον Υπουργό να τις λάβει υπόψη στην διαδικασία εισαγωγής αλλαγών στο σχετικό νομοσχέδιο.
Η Colour Youth -Κοινότητα LGBTQ Νέων Αθήνας- με το παρόν δελτίο τύπου θα ήθελε να εκφράσει τις απόψεις της σχετικά με τα δημοσιεύματα που θέλουν τη Νέα Δημοκρατία και τη Δημοκρατική Συμπαράταξη να έχουν αποφασίσει να καταψηφίζουν όσα σχέδια νόμου της κυβέρνησης δεν έχουν την υποστήριξη του κόμματος των Ανεξαρτήτων Ελλήνων.
Με δεδομένο ότι το ακραία δεξιό κόμμα των Ανεξαρτήτων Ελλήνων συνηθίζει να μην υπερψηφίζει νόμους που σχετίζονται με τη διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καλούμε τη Νέα Δημοκρατία και τη Δημοκρατική Συμπαράταξη, σε περίπτωση που τα δημοσιεύματα ευσταθούν, να πάρουν την απόφασή τους αυτή άμεσα. Είναι δημοκρατικό καθήκον κάθε κόμματος που θέλει να δηλώνει ότι έχει ευρωπαϊκό προσανατολισμό να υποστηρίζει κάθε κοινοβουλευτική κίνηση που στόχο έχει την υπεράσπιση και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Είναι ανεπίτρεπτο ζητήματα τέτοιας σημασίας να τίθενται στο βωμό της όποιας κομματικής στρατηγικής.
Ειδικότερα, με δεδομένη την επικείμενη ψήφιση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης σχετικά με τη Νομική Αναγνώριση της Ταυτότητας Φύλου, το οποίο κατατέθηκε στη Βουλή τις προηγούμενες μέρες, αναμένουμε και από τα δύο κόμματα να έχουν θετική στάση και να υπερψηφίσουν, τουλάχιστον επί της αρχής, το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης, τηρώντας τις μέχρι τώρα δεσμεύσεις τους. Οι όποιες ενστάσεις των δύο κομμάτων, αλλά και της υπόλοιπης αντιπολίτευσης, περιμένουμε να είναι όχι επί της αρχής, σε κάθε περίπτωση, αλλά επί των κενών και λαθών που έχει το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου. Η Colour Youth σε συναντήσεις που είχε και με τα δύο κόμματα, αλλά και με το Ποτάμι και την Ένωση Κεντρώων, έχει εκφράσει αναλυτικά τις θέσεις της σχετικά με το σχέδιο νόμου, οι οποίες μπορούν να βρεθούν στο παρακάτω σύνδεσμο
Μάλιστα μετά από συνάντηση με τις ΛΟΑΤΚΙ οργανώσεις, την οποία ο ίδιος ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Κυριάκος Μητσοτάκης κάλεσε, ο τελευταίος μας διαβεβαίωσε ότι βλέπει θετικά το σχέδιο νόμου.
Κλείνοντας, θέλουμε να υπενθυμίσουμε σε όλα τα δημοκρατικά κόμματα που εκπροσωπούνται στη Βουλή, πως το σχέδιο νόμου για τη Νομική Αναγνώριση της Ταυτότητας Φύλου υποστηρίζουν, πέρα από τις οργανώσεις που εκπροσωπούν την τρανς κοινότητα, μία μεγάλη σειρά από ελληνικές και διεθνείς οργανώσεις, συμπεριλαμβανομένου και το ευρύτατου Δικτύου Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας, το οποίο η Colour Youth εκπροσωπεί στο Εθνικό Συμβούλιο κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας για ζητήματα σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου και χαρακτηριστικών φύλου. Ευελπιστούμε πως ένα σχέδιο νόμου με τέτοια ευρεία αποδοχή από την κοινωνία των πολιτών θα λάβει μια εξίσου ευρεία στήριξη και στη Βουλή την ημέρα της ψήφισής του στέλνοντας ένα σαφές μήνυμα κατά της τρανσφοβία και των διακρίσεων.
Η Colour Youth – Κοινότητα LGBTQ Νέων Αθήνας παρακολουθεί πολύ στενά τις εξελίξεις σχετικά με την επικείμενη ψήφιση του σχεδίου νόμου για τη Νομική Αναγνώριση της Ταυτότητας Φύλου και παραμένει πάντα στη διάθεση κάθε ενδιαφερόμενου φορέα, κόμματος ή μέσου μαζικής ενημέρωσης για συζήτηση σχετικά με το θέμα αυτό με στόχο ανάδειξη των θέσεων του Σωματείου και ευρύτερα της τρανς κοινότητας.
