Για την κυβέρνηση και τον ΣΥΡΙΖΑ, τέσσερις είναι οι κομβικοί σταθμοί της κοινοβουλευτικής και κυβερνητικής δουλειάς που πρέπει να γίνει από τώρα έως το τέλος του '18, όπως τους προσδιόρισε ο Αλέξης Τσίπρας και στην τοποθέτησή του στην Πολιτική Γραμματεία της περασμένης Πέμπτης.
Πρόκειται για τέσσερα στάδια τα οποία -δεδομένης της στάσης της Ν.Δ., αλλά και του ΚΙΝ.ΑΛΛ.- θα αναδείξουν παράλληλα και τις διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στον ΣΥΡΙΖΑ και την αξιωματική αντιπολίτευση, επιτρέποντας να παρουσιαστεί πιο ξεκάθαρα από ποτέ η προοδευτική κατεύθυνση του κυβερνώντος κόμματος απέναντι στην ακραία συντηρητική τού κόμματος του Κυρ. Μητσοτάκη.
Ψήφιση των δεσμεύσεων της ΔΕΘ
Ειδικότερα, έως τα Χριστούγεννα πρέπει να ψηφιστούν οι δεσμεύσεις που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ. Αυτές αφορούν μεταξύ άλλων την επιστροφή των αναδρομικών σε ένστολους, δικαστικούς και πανεπιστημιακούς, τις προσλήψεις στην Παιδεία, τη μείωση του ΕΝΦΙΑ, τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών σε ελεύθερους επαγγελματίες, τη μείωση του φόρου στις επιχειρήσεις κ.ά.
Ο πρώτος μεταμνημονιακός προϋπολογισμός
Τόσο η νομοθέτηση αυτών των φιλολαϊκών δεσμεύσεων όσο και η ψήφιση του πρώτου μεταμνημονιακού προϋπολογισμού (του άλλου σημαντικού σταθμού) αναμένεται να αποτελέσουν πεδίο έντονης προγραμματικής και ιδεολογικής αντιπαράθεσης μεταξύ κυβέρνησης και αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Μη περικοπή συντάξεων
Εξίσου σημαντική κυβερνητική πράξη, που αποτυπώνει με σαφήνεια τις προθέσεις του ΣΥΡΙΖΑ στην κατεύθυνση της αποκατάστασης των αδικιών της κρίσης και των προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής, είναι αυτή που αφορά στη μάχη για τη μη περικοπή των συντάξεων. Κομματικές πηγές υπογράμμιζαν την Πέμπτη, μετά την Π.Γ., ότι “η διαπραγμάτευση πηγαίνει πολύ καλά” και μετέφεραν την εκτίμηση και την πεποίθηση ότι “το θέμα θα κλείσει χωρίς αναταράξεις, με συναινετικό τρόπο”.
Εκκίνηση συνταγματικής αναθεώρησης
Στο χρονοδιάγραμμα των πρωτοβουλιών που προσδιόρισε ο πρωθυπουργός και πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ συγκαταλέγεται και η συνταγματική αναθεώρηση. Αυτή θα αποτελέσει αντικείμενο της επόμενης συνεδρίασης της Π.Γ. προκειμένου να καταλήξει το κόμμα στις προτάσεις του και εν συνεχεία να γίνει εισήγηση προς την Κ.Ο. Όπως ανέφεραν κομματικές πηγές, στόχος είναι η διαδικασία αυτή να έχει ολοκληρωθεί έως τα τέλη Οκτωβρίου, προκειμένου στις αρχές Νοεμβρίου “να μπορεί να εκκινήσει η κοινοβουλευτική διαδικασία”.
Η βάση της κυβερνητικής πρότασης για τη συνταγματική αναθεώρηση είχε παρουσιαστεί αναλυτικά από τον πρωθυπουργό τον Ιούλιο του 2016, σε ειδική εκδήλωση στον προαύλιο χώρο της Βουλής. Διαρθρώνεται σε πέντε βασικούς άξονες:
Στη δέσμη αλληλοσυνδεόμενων μεταρρυθμίσεων στην αρχιτεκτονική του πολιτεύματος περιλαμβάνονται, εκτός από τη συνταγματική καθιέρωση της απλής αναλογικής, μεταξύ άλλων, η εκλογή ΠτΔ από τον λαό, εάν αποτύχει η Βουλή σε δύο διαδοχικές ψηφοφορίες να τον εκλέξει, και η λελογισμένη αύξηση αρμοδιοτήτων του ΠτΔ. Επιπλέον, προβλέπεται κανένας βουλευτής να μην μπορεί να εκλέγεται για πάνω από δύο συνεχόμενες κοινοβουλευτικές περιόδους ή για οκτώ συνεχόμενα έτη. Επίσης, πρωθυπουργός, εκτός των υπηρεσιακών, να ορίζεται αποκλειστικά αιρετός από τον λαό, δηλαδή μόνο εν ενεργεία βουλευτής.
Στον άξονα της “ενίσχυσης των θεσμών άμεσης δημοκρατίας” προβλέπεται η υποχρέωση κύρωσης με δημοψήφισμα οποιασδήποτε συνθήκης μεταβιβάζει κυριαρχικές αρμοδιότητες του κράτους. Επίσης, η δυνατότητα διενέργειας δημοψηφίσματος με λαϊκή πρωτοβουλία και συλλογή άνω των 500.000 υπογραφών για εθνικά θέματα και με συλλογή άνω του 1 εκατομμυρίου υπογραφών για ψηφισμένο νόμο, με εξαίρεση νόμους που αφορούν τα δημοσιονομικά, καθώς και για νομοθετική πρωτοβουλία από τους ίδιους τους πολίτες.
Στις προβλέψεις για την “ενίσχυση του κράτους δικαίου” περιλαμβάνεται, μεταξύ άλλων, η κατάργηση της βουλευτικής ασυλίας, η ριζική αναδιάρθρωση της διάταξης περί ευθύνης υπουργών.
Τέταρτος άξονας οι “σχέσεις κράτους - Εκκλησίας”, επί του οποίου ο πρωθυπουργός είχε αναφερθεί στη ρητή κατοχύρωση της θρησκευτικής ουδετερότητας του κράτους, με διατήρηση όμως για ιστορικούς και πρακτικούς λόγους της αναγνώρισης της Ορθοδοξίας ως κρατούσας θρησκείας.
Στον πέμπτο άξονα, των “κοινωνικών δικαιωμάτων”, εντάσσεται η ρητή απαγόρευση άρσης του δημόσιου ελέγχου των αγαθών του νερού και της ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και η σαφής και αποτελεσματική κατοχύρωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων ως του μοναδικού μέσου για τον προσδιορισμό του μισθού και η συνταγματική κατοχύρωση της υποχρεωτικότητας της διαιτησίας.
