Τη σταθερότητα της κομμουνιστικής προοπτικής, τα στοιχεία της οποίας αντέχουν στον χρόνο ακόμη και σε συνθήκες εξαιρετικά δυσμενείς όπως αυτές που ζούμε σήμερα, αναδεικνύει με γλαφυρό τρόπο το βιβλίο του Αριστείδη Μπαλτά «Ονόματα του κομμουνισμού» (εκδ. Πατάκη), που παρουσιάστηκε χθες το βράδυ στον κατάμεστο Πολυχώρο της Μουσικής Βιβλιοθήκης του Συλλόγου «Οι Φίλοι της Μουσικής» στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Το "παρών" έδωσαν ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας και πλήθος κυβερνητικών στελεχών και βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ.
Στη ζωντανή εκδήλωση, που συντόνισε ο αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών (ΕΚΠΑ) Νίκος Θεοχαράκης, διαβάστηκε χαιρετισμός του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη, που είναι στο αναπτυξιακό συνέδριο των Κυκλάδων, ενώ μίλησαν ο υπουργός Επικρατείας Δημήτρης Τζανακόπουλος, ο οικονομολόγος Θόδωρος Παρασκευόπουλος, η ομότιμη καθηγήτρια Αγγλικής Λογοτεχνίας και Πολιτισμού (ΑΠΘ) Τζίνα Πολίτη και ο επίκουρος καθηγητής Φιλοσοφίας (Πάντειο Πανεπιστήμιο) Γιώργος Φουρτούνης.
Γ. Δραγασάκης: Κυβερνητική εμπειρία και αριστερή σκέψη
«Το έργο του Αριστείδη Μπαλτά δεν προσφέρεται απλώς για σκέψη, αλλά επιβάλλει τη σκέψη και τον αναστοχασμό. Αν και φαίνεται να είναι σε απόσταση από τη συγκυρία, συνδέεται άμεσα με το κυβερνητικό εγχείρημα που σήμερα υπηρετούμε. Είναι κατά κάποιον τρόπο, από πολλές απόψεις, το θεωρητικό υπόβαθρό του» ανέφερε ο Γ. Δραγασάκης στον χαιρετισμό που διαβάστηκε στην αρχή της εκδήλωσης.
«Ο Αριστείδης Μπαλτάς δεν είναι απλά ένας αριστερός διανοούμενος. Είχε την υπευθυνότητα για τη συγγραφή της ιδρυτικής διακήρυξης του ΣΥΡΙΖΑ, είχε έναν κεντρικό ρόλο στην ταυτοτική διαμόρφωση του εγχειρήματός μας και των προγραμμάτων του Συνασπισμού και του ΣΥΡΙΖΑ. Ο Μπαλτάς υπηρέτησε και υπηρετεί και τις τρεις αυτές διαστάσεις, ως θεωρητικός, ως συμμέτοχος κοινωνικών και συνδικαλιστικών αγώνων, ως ενεργό στέλεχος της Αριστεράς, ως μέλος της κυβέρνησης της Αριστεράς σε δυο κρίσιμα υπουργεία. Ίσως με το βιβλίο αυτό θέλει να μας υποδείξει τις προϋποθέσεις αλλά και τις απαιτήσεις μιας τέτοιας προσπάθειας» σημείωσε χαρακτηριστικά συμπληρώνοντας:
«Το γεγονός ότι όλα σχεδόν τα κείμενα γράφηκαν στην προκυβερνητική περίοδο του ΣΥΡΙΖΑ μας βοηθά να σκεφτούμε για το ποια θα πρέπει να είναι η θέση της θεωρίας εντός ενός κυβερνητικού εγχειρήματος. Είναι η θεωρητική παραγωγή της περιόδου της αντιπολίτευσης παρελθούσα και ανεπίκαιρη; Δημιουργεί η κυβερνητική εμπειρία μια νέα αφετηρία για θεωρητικό στοχασμό ή εν τέλει ο θεωρητικός στοχασμός θεωρείται περιττός και αχρείαστος;
Ο Αριστείδης Μπαλτάς αντιλαμβάνεται ότι η κυβερνητική στιγμή δημιουργεί νέες θεωρητικές απαιτήσεις, οι οποίες όμως προστίθενται σε απαιτήσεις που υπήρχαν από πριν. Γι’ αυτό και αυτά τα προκυβερνητικά κείμενα δεν είναι παρελθόν, αλλά προαπαιτούμενα για τη νέα προσπάθεια που πρέπει να γίνει».
«Είναι απολύτως απαραίτητο να στοχαστούμε πάνω στην κυβερνητική εμπειρία και να δούμε πώς αυτή μπορεί να τροφοδοτήσει την αριστερή σκέψη. Τι κάνεις όταν σε απειλούν με άτακτη χρεοκοπία; Τι κάνεις όταν το αριστερό εγχείρημα απειλείται να θαφτεί, άγνωστο για πόσο, κάτω από ένα σωρό κοινωνικών ερειπίων; Πώς εντάσσεις στη στρατηγική σου τον διεθνή συσχετισμό και πώς διανοίγεις ρωγμές; Πότε υποχωρείς; Πότε συμβιβάζεσαι; Πώς καλλιεργείς έναν τρόπο άσκησης εξουσίας ο οποίος θα είναι διακριτά αριστερός;» ανέφερε ακόμα καταλήγοντας με την επισήμανση ότι "το έργο του Μπαλτά είναι ένα πολύτιμο εφόδιο γι’ αυτό το έργο, στο οποίο ο ίδιος ο Μπαλτάς έχει πολλά να συνεισφέρει».
Δ. Τζανακόπουλος: Ευχαριστώ τον δάσκαλο
Ως το πιο όμορφο δώρο που θα μπορούσε να φανταστεί χαρακτήρισε ο Δημήτρης Τζανακόπουλος την πρόσκληση του Αριστείδη Μπαλτά να μιλήσει κατά την παρουσίαση του βιβλίου. «Ευχαριστώ τον σύντροφο και δάσκαλο που, την ημέρα των γενεθλίων μου, μου προσέφερε το πιο όμορφο δώρο. Μου έδωσε την ευκαιρία να μιλήσω για κάτι που δεν σχετίζεται άμεσα ή έμμεσα με τον ρόλο του κυβερνητικού εκπροσώπου. Είχα την τύχη έστω και για λίγες ώρες να αφήσω αυτά τα καθήκοντα και να βυθιστώ στη γραφή του βιβλίου...» σημείωσε.
Όπως είπε, ο χαρακτηρισμός «δάσκαλος» δεν είναι μία απλή προσφώνηση, αλλά μία αναγνώριση του έργου του Αρ. Μπαλτά, ο οποίος με τα κείμενά του γαλούχησε εκατοντάδες αριστερούς και αριστερές. Παράλληλα δεν έκρυψε την αμηχανία του, καθώς διερωτήθηκε τι σχέση μπορεί να έχει ένας εκπρόσωπος του κράτους με τον κομμουνισμό.
«Εδώ υπάρχει μία ένταση, ένας κόμπος που μπορεί να λυθεί μόνο βιαίως» απάντησε. «Ο κομμουνισμός δεν είναι ένα τελικό σημείο, αλλά ένας ορίζοντας που διανοίγεται κάθε φορά διά της πράξης και διά του λόγου. Κάθε κείμενο αυτού του βιβλίου επιτελεί την πολιτική λειτουργία της διάνοιξης του κομμουνιστικού ορίζοντα» υπογράμμισε σε άλλο σημείο.
Κατάθεση φιλοσοφικής ταυτότητας
Το ύφος της γραφής του Αρ. Μπαλτά είναι απαλλαγμένο από αυταρέσκεια σημείωσε η ομ. καθηγήτρια Τζίνα Πολίτη και χαρακτήρισε το βιβλίο επίκαιρο όσο ποτέ καθώς τη στιγμή που η Ευρώπη «έχει πετάξει στη χωματερή όλο το πολύτιμο κεφάλαιό της, με το φάντασμα του φασισμού να πλανάται στη Γηραιά Ήπειρο, έρχεται να διασώσει ό,τι μπορεί και να δείξει τον δρόμο».
Το βιβλίο του Αριστείδη Μπαλτά αναδεικνύει «τα κεντρικά ζητήματα της πολιτικής σκέψης που θα πρέπει να έχουμε ως κόμμα. Ο συγγραφέας ελπίζει ότι ο αναγνώστης θα ρουφήξει το βιβλίο από την αρχή ώς το τέλος. Αυτό όμως δεν θα συμβεί, ο αναγνώστης θα επιλέξει τι θα διαβάσει. Αυτό είναι καλό γιατί λειτουργεί μία χαλαρή σχέση του αναγνώστη με το βιβλίο» ανέφερε από την πλευρά του ο οικονομολόγος Θόδωρος Παρασκευόπουλος.
«Πρόκειται για ένα επίκαιρο βιβλίο, ένα βιβλίο στον καιρό του με τον καιρό του. Πρόκειται για την κατάθεση μίας φιλοσοφικής ταυτότητας» υποστήριξε τέλος ο επίκουρος καθηγητής Φιλοσοφίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Γιώργος Φουρτούνης, σημειώνοντας ότι ο «Αριστείδης Μπαλτάς είναι απροϋπόθετα κομμουνιστής, όπως θα έλεγε και ο Ελεφάντης».
Το μήνυμα Μπαλτά στην κυβέρνηση
Τις ευχαριστίες του για τη μαζική ανταπόκριση που είχε η εκδήλωση εξέφρασε ο Αριστείδης Μπαλτάς τονίζοντας ότι οι ομιλητές με τις τοποθετήσεις τους έδωσαν νέες διαστάσεις στο εγχείρημα.
«Θα κρατήσω τη λέξη 'μεταμφίεση' που ακούστηκε. Η μεταμφίεση με την ευρύτερη έννοια, το συμβάν ότι βρεθήκαμε στην κυβέρνηση και συνεχίζουμε να βρισκόμαστε στην κυβέρνηση συνδέεται με την έννοια της ευθύνης. Κανείς από εμάς δεν ονειρευόταν να γίνει υπουργός ή πρωθυπουργός. Αν δεν κρατήσουμε τη 'μεταμφίεση' ότι είμαστε εντός και εκτός των κυβερνητικών πρωτοκόλλων, μάλλον θα την έχουμε πατήσει» σημείωσε ο συγγραφέας του βιβλίου απευθυνόμενος στα κυβερνητικά -και όχι μόνο- στελέχη που ήταν στην παρουσίαση.
