Το «εμβληματικό ενεργειακό πρότζεκτ» του EastMed, έργο «ύψιστης γεωπολιτικής σημασίας», όπως σημείωσε ο Αλέξης Τσίπρς, αλλά και οι ραγδαίες γεωπολιτικές εξελίξεις στην περιοχή, βρέθηκαν στο επίκεντρο των συνομιλιών του Αλέξη Τσίπρα με τους Νίκο Αναστασιάδη και Μπέντζαμιν Νετανιάχου, στη Λευκωσία. Ο Έλληνας πρωθυπουργός έστειλε μήνυμα στην Τουρκία για σεβασμό των κυριαρχικών δικαιωμάτων των γειτόνων της, ενώ εξέφρασε και την ελληνική θέση στον Ισραηλινό πρωθυπουργό για τις εξελίξεις στο Ιράν.
Στις κοινές δηλώσεις τους, μετά τις διμερείς συναντήσεις και μετά την ολοκλήρωση της τέταρτης Τριμερούς Συνόδου Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ, ο Αλ. Τσίπρας επισήμανε τον στόχο της προσπάθειας για διασφάλιση της ευημερίας, της σταθερότητας, της συνεργασίας ανάμεσα στις τρεις χώρες.
Ο αγωγός EastMed και ο EuroAsia Inteconnector
Στη χθεσινή Τριμερή καταγράφηκε σημαντική εξέλιξη για τον αγωγό EastMed, που θα ενώνει το Ισραήλ και την Κύπρο με την Ελλάδα και την υπόλοιπη Ευρώπη: οι τρεις ηγέτες συμφώνησαν να υπογράψουν τη διακρατική συμφωνία το συντομότερο δυνατόν, εντός του 2018. Αναφέρθηκε παράλληλα στο πρότζεκτ ηλεκτρικής διασύνδεσης EuroAsia Interconnector, ένα μεγαλόπνοο έργο ανάπτυξης ηλεκτρικής ενέργειας και πληροφοριών, μέσω υποθαλάσσιας διασύνδεσης.
«Στην πραγματικότητα», είπε ο πρωθυπουργός, «μιλάμε για τους ενεργειακούς και τηλεπικοινωνιακούς δρόμους του μέλλοντος γαι την ευρύτερη περιοχή και την Ευρώπη, που συμβάλουν καθοριστικά και στη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας που αποτελεί και βασική στρατηγική της Ε.Ε.».
Για έργο που «δημιουργεί ένα απαράμιλλο δίκτυο κοινών συμφερόντων και πασιφανές στρατηγικό όφελος, τόσο για τις χώρες μας όσο και ευρύτερα», μίλησε ο Ν. Αναστασιάδης, επισημαίνοντας την απόφαση της Ε.Ε. για χρηματοδότηση ύψους 34,5 εκατ. ευρώ για τις τεχνικές μελέτης της κατασκευής του έργου. «Πολύ σημαντικό εγχείρημα για τις χώρες μας και την Ευρώπη», το χαρακτήρισε ο Μπ. Νετανιάχου. Οι τρεις ηγέτες συμφώνησαν και για τις ενεργειακές υποδομές που θα συνδέσουν το Ισραήλ με την Ευρώπη, μέσω Κύπρου και Ελλάδας, ενώ συνομίλησαν και για τον τομέα των ΑΠΕ.
«Η Τουρκία να σέβεται τα κυριαρχικά δικαιώματα των γειτόνων της»
Ο Αλ. Τσίπρας εξέφρασε την ανησυχία του «για την ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις το τελευταίο διάστημα, τις προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας στο Αιγαίο και στη νοτιοανατολική Μεσόγειο, στην ΑΟΖ της Κύπρου». Υπογράμμισε ότι «η Τουρκία οφείλει να σέβεται τα κυριαρχικά δικαιώματα των γειτόνων της, όπως αυτά πηγάζουν από τις διεθνείς συνθήκες και το διεθνές δίκαιο». «Σε αυτή την κατεύθυνση πρέπει να εντείνουμε τη συνεργασία μας ώστε όλες οι γειτονικές χώρες να μπουν σε μια λογική σεβασμού του διεθνούς δικαίου αλλά και της καλής γειτονίας», είπε.
Κύπρος χωρίς εγγυήσεις - στρατεύματα
Ο Ν. Αναστασιάδης δήλωσε την ετοιμότητα της Κύπρου ανά πάσα στιγμή να εμπλακεί εκ νέου σε νέο διάλογο από εκεί που είχε τερματιστεί στο Κραν Μοντανά, με στόχο να μετεξελιχθεί η Κύπρος σε «ένα πραγματικά ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος, απαλλαγμένο από εξαρτήσεις τρίτων, ξένες εγγυήσεις και στρατεύματα». Για να είναι δημιουργικός αυτός ο διάλογος, πρόσθεσε, «θα πρέπει η Τουρκία να απέχει από τις όποιες προκλητικές ενέργειες ή παραβιάσεις των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας».
Οι Αλ. Τσίπρας και Μπ. Νετανιάχου εξέφρασαν τη στήριξή τους στις προσπάθειες της Κύπρου. Τη στήριξή του για «δίκαιη και βιώσιμη λύση, προς όφελος όλου του κυπριακού λαού - Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων», επανέλαβε ο Έλληνας πρωθυπουργός. «Μια λύση που θα εδράζεται στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και θα συνάδει με την ιδιότητα της Κύπρου ως κράτους - μέλους της Ε.Ε., με κατάργηση των εγγυήσεων και αποχώρηση του κατοχικού στρατού».
Ειρήνη στη Μέση Ανατολή
Σχετικά με την ειρηνευτική διαδικασία στη Μ. Ανατολή, ο Αλ. Τσίπρας σημείωσε ότι «είναι αναγκαία η προσπάθεια για την επανέναρξη άμεσων και ουσιαστικών διαπραγματεύσεων για την επίτευξη βιώσιμης λύσης δύο κρατών, που θα διασφαλίζει συνθήκες ειρήνης και ασφάλειας, τόσο για τους Ισραηλινούς όσο και για τους Παλαιστινίους». Εξέφρασε δε την ελπίδα ότι «οι ΗΠΑ, που έχουν αδιαμφισβήτητα κρίσιμο ρόλο στις διαπραγματεύσεις, θα συμβάλουν με ουσιαστικές πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση, καταθέτοντας συγκεκριμένο ειρηνευτικό σχέδιο επίλυσης».
Μόνιμη εκεχειρία στη Συρία
Για τη Συρία, ο πρωθυπουργός σημείωσε ότι «στόχος μας οφείλει να είναι να διατηρηθεί η εδαφική ακεραιότητα της Συρίας, να επιτευχθεί μόνιμη εκεχειρία που να θέτει τις βάσεις για συμφιλίωση και να δημιουργηθούν οι συνθήκες ώστε να επιστρέψουν οι πρόσφυγες το συντομότερο στις χώρες τους».
Στο πλαίσιο της Τριμερούς υπεγράφησαν σειρά μνημονίων συνεργασίας και συναντίληψης σε τριμερές και σε διμερές επίπεδο (από τους Ν. Παππά και Σ. Φάμελλο εκ μέρους της Ελλάδας) στους τομείς της διαστημικής τεχνολογίας, δορυφορικών λειτουργιών εφαρμογών, τηλεπικοινωνιών και τεχνολογίας πληροφορικής επικοινωνιών, καθώς και συμφωνία για συνεργασία με Υποπεριφερειακό Σχέδιο Αντιμετώπισης Θαλάσσιας Ρύπανσης από Υδρογονάνθρακες. Υπεγράφη επίσης μνημόνιο συναντίληψης για συνεργασία ανάμεσα στα εμπορικά επιμελητήρια των τριών χωρών, που συναντήθηκαν στο περιθώριο.
Απάντηση Τσίπρα στον Νετανιάχου: Ακύρωση της συμφωνίας με το Ιράν οδηγεί σε αποσταθεροποίηση
Ο Μπ. Νετανιάχου επιτέθηκε στο καθεστώς της Τεχεράνης, λέγοντας πως επιθυμεί την καταστροφή του Ισραήλ και πως ήδη το Ιράν επιχειρεί να τοποθετήσει επικίνδυνα όπλα μέσα στη Συρία. «Είναι προς όφελος όλων μας να αποκρούσουμε την ιρανική επιθετικότητα», «όλοι αναγνωρίζουν τις κακόβουλες προθέσεις του Ιράν και το δικαίωμα του Ισραήλ για την άμυνα», είπε.
Αναφερόμενος στις «έντονες ανησυχίες» που εξέφρασε ο πρωθυπουργός του Ισραήλ για τις δοκιμές βαλλιστικών πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς από το Ιράν, ο Αλ. Τσίπρας είπε ότι «συμμεριζόμαστε αυτές τις ανησυχίες", ωστόσο σημείωσε, «η άποψη που εξέφρασα είναι ότι μια πιθανή ακύρωση της συμφωνίας με το Ιράν για τα πυρηνικά, μια πιθανή κατάργηση της συμφωνίας, πιθανόν να οδηγήσει την περιοχή σε περαιτέρω αποσταθεροποίηση, πράγμα που δεν θα είναι ωφέλιμο για κανέναν.
