"Το τελευταίο προσκλητήριο γάμου της Μέρκελ", "Η Μέρκελ δίνει ψήφο ανοχής σε κυβέρνηση SPD", "Η Μέρκελ πληρώνει υψηλό τίμημα για τον νέο μεγάλο συνασπισμό", "Ο συνασπισμός της μεγάλης ανασφάλειας". Αυτοί είναι μερικοί τίτλοι που δείχνουν πώς αποτίμησε ο γερμανικός Τύπος τη συμφωνία για τον τρίτο μεγάλο συνασπισμό μέσα σε κάτι παραπάνω από δώδεκα χρόνια. Έναν συνασπισμό που δεν γνωρίζουμε ακόμη ούτε εάν θα ξεκινήσει ούτε εάν θα μακροημερεύσει. Το πρώτο εξαρτάται από την ψήφο της βάσης του SPD, των 450.000 και πλέον μελών του κόμματος, η οποία θα είναι επιστολική και θα έχει καταμετρηθεί μέχρι τις 4 Μαρτίου. Το δεύτερο εξαρτάται από πολλούς αστάθμητους παράγοντες κι από μια "προαπόφαση". Ότι στο μέσο της θητείας αυτής της κυβέρνησης θα υπάρξει "αναστοχασμός"- άρα υπάρχει θεωρητικά το ενδεχόμενο οι δύο εταίροι να αποφασίσουν τότε ότι δεν θέλουν να συνεχίσουν.
Η υπογράμμιση, όχι μόνο στο δεύτερο, είναι στο "θεωρητικά", αφού οι πιθανότητες να μη δώσει το "πράσινο" φως η βάση του SPD στον νέο μεγάλο συνασπισμό είναι λίγες, ενώ η μεταπολεμική εμπειρία της Γερμανίας -όσο και οι διεργασίες μετά από τις τελευταίες εκλογές του Σεπτεμβρίου- λέει πως η μείζων ευθύνη που αισθάνονται ότι έχουν τα κόμματα εξουσίας είναι να μην υπάρχει ακυβερνησία.
Οι πιθανότητες να τινάξει τη συμφωνία στον αέρα η βάση είναι λίγες, ακριβώς επειδή, με εξαίρεση το μεταναστευτικό, το SPD έχει βάλει σ' αυτήν βαριά τη σφραγίδα του. Δεν είναι τυχαίοι οι τίτλοι περί "υψηλού τιμήματος" που πλήρωσε η Μέρκελ, ώστε αφενός να βοηθήσει τον κυβερνητικό της εταίρο να πείσει τα κομματικά μέλη του, αφετέρου το "αδελφό" κόμμα της Βαυαρίας να πάει στις τοπικές εκλογές με ένα "όπλο" στην τσέπη. Κι αυτή η βοήθεια -όχι από... καλοσύνη, αλλά επειδή η Μέρκελ είναι αποδυναμωμένη και δεν θέλει να περάσει στην ιστορία ως η μοναδική νικήτρια των εκλογών που δεν κατάφερε να φτιάξει κυβέρνηση- απεικονίζεται στον τρόπο μοιρασιάς των υπουργείων.
Πέρα από το περιζήτητο υπουργείο Εξωτερικών -το χαρτοφυλάκιο το οποίο, μεταξύ άλλων, έχει τη... μαγική ιδιότητα να εκτοξεύει τη δημοτικότητα του κατόχου του στα ύψη- που θα μείνει στο SPD, αλλά τελικά δεν θα περάσει στα χέρια του Μάρτιν Σουλτς, ο οποίος εγκαταλείπει και την προεδρία του κόμματος, τα δύο ισχυρότερα υπουργεία η Μέρκελ τα εκχώρησε στους Σοσιαλδημοκράτες και τους Χριστιανοκοινωνιστές. Τυγχάνει, μάλιστα, αυτά τα δύο υπουργεία να έχουν και το μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την Ελλάδα. Πρόκειται για το Οικονομικών και το Εσωτερικών. Το πρώτο, που κρατάει τα κλειδιά του κρατικού κορβανά και συνδιαμορφώνει την πολιτική της Ευρωζώνης, το παίρνει ο νυν κυβερνήτης- δήμαρχος του Αμβούργου Όλαφ Σολτς. Το δεύτερο, που έχει την ευθύνη της δημόσιας τάξης, αλλά και του μεταναστευτικού και προσφυγικού, το παίρνει ο μέχρι πρότινος πρωθυπουργός της Βαυαρίας, Χορστ Ζέεχοφερ.
Ο μετριοπαθής κ. Σολτς
Σίγουρα η ανάληψη του ισχυρότερου πόστου στη γερμανική κυβέρνηση, μετά την καγκελαρία, είναι για τον Όλαφ Σολτς τεράστια επιτυχία. Ταυτόχρονα είναι και μεγάλο ρίσκο, καθώς είναι μεγάλες και οι προσδοκίες που έχει εγείρει το ίδιο το SPD από το υπουργείο Οικονομικών. Και στο εσωτερικό και στο ευρωπαϊκό επίπεδο.
Ο Σολτς είναι γέννημα θρέμμα του SPD, μέλος του κόμματος από τα μαθητικά του χρόνια κι έχει δουλέψει για ένα διάστημα ως δικηγόρος, ειδικευμένος στο εργατικό Δίκαιο. Ουσιαστικά, όμως, είναι ένας επαγγελματίας πολιτικός, που έκανε ταχύτατα καριέρα, ενώ, στα χρόνια της παντοδυναμίας του Γκέρχαρντ Σρέντερ, έγινε γενικός γραμματέας του κόμματος και στην πρώτη κυβέρνηση Μέρκελ - SPD υπουργός Εργασίας. Τα πάει καλά με τον επιχειρηματικό κόσμο, αλλά και με τα συνδικάτα.
Ο Σολτς ξέρει καλά το SPD, εκλέγεται ανελλιπώς από το 2001 στην ομοσπονδιακή ηγεσία του κόμματος, ενώ τον κατατάσσουν στη "δεξιά" πτέρυγα. Το 2017, το όνομά του έπαιζε επί μήνες ως υποψήφιος καγκελάριος του SPD, πλάι σ' αυτά του Γκάμπριελ και του Σουλτς, αλλά δεν έβαλε υποψηφιότητα.
Αυτός ο Σολτς, παρεμβατικός, τεχνικός της εξουσίας, με καλή πένα και χωρίς ρητορική δεινότητα, θα πάρει τη θέση του Σόιμπλε κάποια στιγμή πριν το Καθολικό Πάσχα. Μπορεί να του πάρει λίγο καιρό να εγκλιματιστεί στο Eurogroup, αναμένεται όμως να παλέψει για την ευρωπαϊκή πολιτική, που κατάφερε να επιβάλει στις διαπραγματεύσεις ο Σουλτς στη Μέρκελ. Μια πολιτική που θα περιλαμβάνει περισσότερη οικονομική αλληλεγγύη για τις άλλες χώρες και μεγαλύτερη συμμετοχή του Βερολίνου στον επόμενο κοινοτικό προϋπολογισμό. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι θα μπορεί -ενδεχομένως ούτε και να θέλει- να ανταποκριθεί στις απόψεις των χωρών του Νότου για μια εντυπωσιακή αλλαγή της δημοσιονομικής πολιτικής. Το βέβαιο είναι ότι δεν θα έχει μοναδική σημαία του τη λιτότητα και τους "κανόνες", όπως ο πανίσχυρος προκάτοχός του.
Ο δύσκολος κ. Ζέεχοφερ
Πάντως, εάν μπακάλικα θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Σολτς θα είναι... ευκολότερος από τον προκάτοχό του για την Ελλάδα και τον Νότο γενικότερα, ο επόμενος υπουργός Εσωτερικών της Γερμανίας θα είναι δυσκολότερος. Ο Χορστ Ζέεχοφερ, που έχει κλείσει τον πολιτικό κύκλο του ως ηγέτης των Χριστιανοκοινωνιστών και της Βαυαρίας, θα θελήσει να αποδείξει τουλάχιστον μέχρι τον Σεπτέμβριο -που στήνονται κάλπες στη Βαυαρία- ότι η Γερμανία έχει κάνει στροφή 180 μοιρών στο προσφυγικό. Ότι δίνει μάχη για κλειστά σύνορα -έστω κι αν δεν θα το λέει- κι ότι δεν πρόκειται να πληρώνει πλέον το κόστος των προσφυγικών ροών. Συνεπώς, θα μειωθεί έτι περαιτέρω τόσο η επίδειξη αλληλεγγύης προς την Ελλάδα και την Ιταλία όσο και η άσκηση πίεσης στις... απρόθυμες χώρες του Βίζεγκραντ. Σημειώνεται ότι ο Ζέεχοφερ διατηρεί άριστες σχέσεις με τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν, τον οποίο κάλεσε κι ως επίτιμο ομιλητή στο πρόσφατο συνέδριο της CSU. Εν μέρει επειδή ήθελε να στείλει το μήνυμα στους συντηρητικούς Βαυαρούς ψηφοφόρους που φλερτάρουν με την Ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία ότι η CSU είναι αυτή που γνήσια υλοποιεί το δόγμα "Νόμος και Τάξη".
