Μία νέα εποχή στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, με κύριο χαρακτηριστικό την υιοθέτηση μιας άλλης διπλωματικής κουλτούρας που δεν κρύβει κάτω από το χαλί των προσεκτικά διαλεγμένων διατυπώσεων και προσχημάτων τις διαφωνίες, τα "αγκάθια" και τις δυσκολίες, ξεκίνησε χθες με την άφιξη του Τούρκου Προέδρου Τ. Ερντογάν στην Αθήνα. Και αυτή η νέα κουλτούρα δεν αφορά μόνο στην αξίωση Ερντογάν για "αναθεώρηση" της Συνθήκης της Λωζάννης, που εξ αντικειμένου έριξε βαριά τη σκιά της στην παρουσία του Τούρκου Προέδρου στη Αθήνα, αλλά και στα ηχηρά μηνύματα που έστειλε ο Αλ. Τσίπρας στον ηγέτη της Τουρκίας κατά τις κοινές δηλώσεις των δύο ανδρών στο Μέγαρο Μαξίμου.
Βεβαίως, είχε προηγηθεί το "μπρα ντε φερ" στο Προεδρικό Μέγαρο μεταξύ των Προέδρων των δύο χωρών, σε σχέση με τη Συνθήκη της Λωζάννης, στον απόηχο της προχθεσινής συνέντευξης του Τ. Ερντογάν στον ΣΚΑΪ και τον Αλ. Παπαχελά, που είχε προκαλέσει την έντονη αντίδραση της κυβέρνησης διά του Δ. Τζανακόπουλου.
"Ούτε αναθεώρηση, ούτε επικαιροποίηση"
Ο Πρ. Παυλόπουλος, υποδεχόμενος στην Ηρώδου Αττικού τον Τούρκο ομόλογό του, ξεκαθάρισε κατά τις δηλώσεις του πως "η συνθήκη της Λωζάννης είναι αδιαπραγμάτευτη, δεν παρουσιάζει κανένα κενό και δεν χρειάζεται ούτε αναθεώρηση ούτε επικαιροποίηση". Ο Πρώτος Πολίτης πρόσθεσε, μάλιστα, ότι η εν λόγω Συνθήκη "καλύπτει απολύτως τα ζητήματα που είχε να καλύψει, δεν αφήνει περιθώρια για γκρίζες ζώνες και ρυθμίζει και τα θέματα αναφορικά με τις μειονότητες". "Πρώτο χαρακτηριστικό κάθε φιλίας, πραγματικής φιλίας, είναι η ειλικρίνεια. Και σας διαβεβαιώ ότι είμαι απόλυτα ειλικρινής μαζί σας", είπε, επικαλούμενος "το κοινό ρητό ανάμεσα στους δύο λαούς μας: Ότι 'οι καλοί λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους'".
Εισοδηματικό για Θράκη
Απαντώντας στον Πρ. Παυλόπουλο, ο Τ. Ερντογάν επέμεινε στις θέσεις του, επισημαίνοντας πως "χρειάζονται αλλαγές επειδή έχουν περάσει 94 χρόνια από την υπογραφή της και έχουν αλλάξει πολλά πράγματα στο διάστημα αυτό". Παράλληλα, ανέφερε ότι η Συνθήκη δεν εφαρμόζεται στη Δυτική Θράκη, καθώς "οι ιμάμηδες εξακολουθούν να μην μπορούν να εκλέγουν τον αρχιμουφτή τους", ενώ ανέφερε και το οικονομικό χάσμα: "στην Ελλάδα το κατά κεφαλήν εθνικό εισόδημα είναι γύρω στα 18.000 δολάρια, ενώ στη Δυτική Θράκη ο αριθμός αυτός είναι γύρω στα 2.200 δολάρια", είπε ο Τ. Ερντογάν.
Ανταπαντώντας, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας υπενθύμισε στον Τούρκο ομόλογό του πως "δεν είναι εκτελεστικός Πρόεδρος" και πως η απάντηση θα δινόταν από την κυβέρνηση, ωστόσο επέμεινε ότι "οι συνθήκες δεν χρειάζονται αναθεώρηση, η ερμηνεία του Δικαίου είναι εκείνη που επιτρέπει να προσαρμόζεται ο κανόνας δικαίου στα δικά σου δεδομένα". "Στο δίκαιο της πολιτικής υπάρχει ένας όρος που κάνει αναφορά για επικαιροποίηση συνθηκών και υπάρχουν διάφορα παραδείγματα ανά τον κόσμο", αντέτεινε ο Τ. Ερντογάν, διευκρινίζοντας πως "αναφέρθηκε στα θέματα αυτά, επειδή αναφερθήκατε εσείς στα θέματα αυτά". "Αν δεν υπήρχε αναφορά από σας, θα τα συζητούσα αυτά στη συνάντηση με τον κ. Τσίπρα", κατέληξε. Νωρίτερα, ο Τ. Ερντογάν είχε επισημάνει, στην αντιφώνησή του προς τον Πρ. Παυλόπουλο, ότι πρέπει και οι δύο πλευρές να επικεντρωθούν "στη γεμάτη πλευρά του ποτηριού".
"Όχι" στην αναθεώρηση της Λωζάννης
Το δικό του μήνυμα περί μη αναθεώρησης της Συνθήκης της Λωζάννης και σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου έστειλε, αμέσως μετά, και ο Αλ. Τσίπρας, κατά τη συνάντηση με τον Τ. Ερντογάν στο Μέγαρο Μαξίμου. Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε την ανάγκη "απόλυτου σεβασμού" της Συνθήκης της Λωζάννης παραδεχόμενος πως υπάρχουν ζητήματα που μας χωρίζουν και υπονομεύουν καθημερινά τις σχέσεις μας. "Σε μια περίοδο γεμάτη διεθνείς εντάσεις και προκλήσεις, είναι ακόμη πιο σημαντικό οι δύο χώρες να ενισχύσουν τους διαύλους επικοινωνίας. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο στη βάση του αμοιβαίου σεβασμού, του διεθνούς δικαίου και του θεμέλιου λίθου των σχέσεών μας, που είναι η Συνθήκη της Λωζάννης, που αναφέρεται ρητά και στο θέμα του Αιγαίου και στο θέμα των μειονοτήτων", ξεκαθάρισε ο Αλ. Τσίπρας, για να προσθέσει με νόημα: "Υπάρχει ανάγκη οι σχέσεις μας να εκσυγχρονιστούν".
Ο Αλ. Τσίπρας, εξάλλου, αφού χαρακτήρισε το 2018 ως χρονιά, ορόσημο, γιατί ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο, προσκάλεσε τον Τ. Ερντογάν "να ανοίξουμε νέο κεφάλαιο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, που δεν θα βασίζεται σε καχυποψία και προκλήσεις, αλλά σε στέρεα θεμέλια". "Είμαι βέβαιος πως θα το αποδεχτείτε, αν δεν το αποδεχτείτε φοβάμαι ότι θα αποβεί σε βάρος των λαών μας και των ευρω-τουρκικών σχέσεων", κατέληξε, με νόημα, ο Αλ. Τσίπρας.
Ικανοποίηση για το προσφυγικό
Τέλος, ο Αλ. Τσίπρας εξέφρασε την ικανοποίησή του και για το πώς Ελλάδα και Τουρκία προσεγγίζουν το προσφυγικό. Χαρακτήρισε τη συμφωνία Ε.Ε. - Τουρκία "δύσκολη στην εφαρμογή της", προσθέτοντας, ωστόσο, πως πρόκειται για "σημαντική συμφωνία, η οποία χάρη στην τεράστια προσπάθεια των τουρκικών, αλλά και των ελληνικών αρχών, έχει οδηγήσει σε δραστική μείωση των ροών και, το κυριότερο, έχει οδηγήσει σε δραστική μείωση των θανάτων στο Αιγαίο, στη θάλασσά μας". "Στο πλαίσιο αυτό, συμφωνήσαμε σε μέτρα για την ακόμα πιο αποτελεσματική συνεργασία των αρχών μας. Χαιρέτισα την πολύ μεγάλη προσπάθεια που καταβάλλει ο τουρκικός λαός για τη φιλοξενία πάνω από τρεισήμισι εκατομμυρίων Σύρων, αυτή τη στιγμή, στην Τουρκία. Τόνισα, δε, ότι οι λαοί μας δίνουν καθημερινά μαθήματα ανθρωπισμού και αλληλεγγύης στις δυνάμεις αυτές στην Ευρώπη, που θεωρούν ότι το μέλλον μας μπορεί να χτιστεί στη λογική των αποκλεισμών και στους φράχτες που θα θέτουν εμπόδια στους πρόσφυγες που φεύγουν από εμπόλεμες περιοχές", κατέληξε ο Έλληνας πρωθυπουργός.
