Με τη βεβαιότητα ότι η Ελλάδα θα υπερκαλύψει τους στόχους για το 2017 και το 2018 και την αισιοδοξία ότι μπορεί να βγει επιτυχώς από το πρόγραμμα τον Αύγουστο επιστρέφουν την ερχόμενη Δευτέρα οι θεσμοί για την έναρξη της τρίτης αξιολόγησης.
Από σήμερα κατεβαίνουν τα τεχνικά κλιμάκια στην Αθήνα, ενώ οι επικεφαλής της αποστολής των θεσμών θα έχουν τα πρώτα ραντεβού με τους Έλληνες υπουργούς τη Δευτέρα. Οι επικεφαλής αναμένεται να παραμείνουν στην Αθήνα μέχρι την Παρασκευή, οπότε θα ολοκληρωθεί η πρώτη φάση της αξιολόγησης, ενώ αναμένεται να επιστρέψουν περί τα τέλη Νοεμβρίου ή αρχές Δεκεμβρίου, ανάλογα με την πρόοδο που θα έχει επιτευχθεί μέχρι τότε. Στόχος είναι το αργότερο μέχρι τον Φεβρουάριο να έχει ολοκληρωθεί όλη η διαδικασία, συμπεριλαμβανομένης της εκταμίευσης.
Εφόσον αυτός ο στόχος επιτευχθεί, για τις Βρυξέλλες ισοδυναμεί με «εισιτήριο» επιτυχούς επιστροφής στις αγορές, καθώς υπάρχει ισχυρή πεποίθηση ότι η Ελλάδα δεν θα χρειαστεί μετά τον Αύγουστο χρηματοδοτική στήριξη, αλλά θα μπορεί να αυτοχρηματοτοδοτεί το χρέος της. Σε αυτό συμβάλλει το γεγονός ότι οι υποχρεώσεις της Ελλάδας μέχρι το 2030 δεν ξεπερνούν τα 10 δισ. τον χρόνο, κάτι που θεωρείται εφικτός στόχος, χωρίς νέα δάνεια από τους εταίρους της (και πιθανότατα χωρίς προληπτική γραμμή στήριξης).
"Μαξιλάρι" ρευστότητας
Επιπλέον, η έγκαιρη ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης συνδέεται για τις Βρυξέλλες και με τη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών για μια καλή τελική συμφωνία για την Ελλάδα που θα περιλαμβάνει και τα μέτρα για το χρέος και θα αποτελεί επί της ουσίας την τέταρτη και τελευταία αξιολόγηση. Κι αυτό γιατί οι διαπραγματεύσεις για το τέλος του προγράμματος και την αποσαφήνιση των μέτρων για το χρέος θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί πολύ πριν τον Αύγουστο, ενδεχομένως γύρω στον Ιούνιο, προκειμένου να υπάρχει χρόνος για τις τελικές διαδικασίες. Τέλος, η Ελλάδα θα έχει την ευκαιρία να εκταμιεύσει μέχρι το τέλος του προγράμματος μέχρι και 18,4 δισ. (στις δύο επόμενες αξιολογήσεις), κάτι που θα συμβάλει σημαντικά στη δημιουργία του αναγκαίου «μαξιλαριού» ρευστότητας (περί τα 8 δισ.) που θα στηρίξει επίσης την αυτονομία της χώρας στο επόμενο διάστημα.
Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά τα επιμέρους ζητήματα της τρίτης αξιολόγησης, οι θεσμοί θα επικεντρωθούν αρχικά στον προϋπολογισμό του 2018, προκειμένου να δουν εάν η Ελλάδα «πιάνει» τον στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5%. Σε αυτή τη συζήτηση οι θεσμοί αναμένουν υπερκάλυψη του στόχου για πλεόνασμα 1,75% για το 2017, ενώ τρέφουν συγκρατημένη αισιοδοξία ότι για το 2018 η Ελλάδα κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση.
Ληξιπρόθεσμα πριν τις παροχές
Επομένως δεν θα χρειαστούν νέα μέτρα, κάτι που, όπως λένε στις Βρυξέλλες, ούτως ή άλλως κανείς δεν έχει διάθεση πλέον να επιβάλει. Ωστόσο, θα πρέπει να θεωρείται σίγουρο ότι οι θεσμοί δεν είναι ιδιαιτέρως θερμοί απέναντι στις προθέσεις της κυβέρνησης για απόδοση του υπερ-πλεονάσματος του 2017 σε παροχές, ειδικά την ώρα που για τις Βρυξέλλες προτεραιότητα έχει η αποπληρωμή των τουλάχιστον 3 δισ. ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου.
Τα "αγκάθια"
Τα υπόλοιπα σημαντικά σημεία της τρίτης αξιολόγησης αφορούν την εφαρμογή ήδη ψηφισμένων νομοσχεδίων, που όμως κρύβουν «αγκάθια» καθώς πρόκειται για πολιτικά ευαίσθητους τομείς. Αυτά δεν είναι άλλα από τα προαπαιτούμενα που συνδέονται με τις ιδιωτικοποιήσεις (κυρίως τη λειτουργία του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων), την αγορά ενέργειας (σύναψη συμφωνίας με τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Επιτροπής), την απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων αλλά και ζητήματα του Δημοσίου, όπως είναι η αξιολόγηση των υπαλλήλων.
Μείωση "κόκκινων" δανείων
Όσον αφορά τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, το πιο σημαντικό προαπαιτούμενο για τους θεσμούς είναι η εφαρμογή από τις τράπεζες της στρατηγικής για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η επίλυση των προβλημάτων που έχουν προκύψει με τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς.
Διαφορές μεταξύ των θεσμών
Επίσης, οι αλλαγές στα εργασιακά σε ό,τι αφορά ειδικά την προκήρυξη απεργιών παραμένουν ως αίτημα του ΔΝΤ, κάτι που δείχνει πως οι διαφορές μεταξύ των θεσμών δεν έχουν γεφυρωθεί, με ενδεχόμενες απρόβλεπτες «εκπλήξεις».
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι οι θεσμοί αναμένουν πως μέχρι τις 23 Οκτωβρίου η ελληνική πλευρά θα είναι σε θέση να παρουσιάσει τα στοιχεία για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου, προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος και για την εκταμίευση των 800 εκατ. που εκκρεμούν από την προηγούμενη αξιολόγηση.
