Όσο πλησιάζει το Eurogroup του Ιουνίου εντείνονται οι επαφές σε όλα τα επίπεδα για το ελληνικό ζήτημα, ενίοτε και... παρεμπιπτόντως. Σήμερα, για παράδειγμα, είναι σχεδόν βέβαιο ότι το ζήτημα θα απασχολήσει τη συνάντηση του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ με τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στο Βερολίνο, μια συνάντηση που θα γίνει στο περιθώριο εκδήλωσης του Συνδέσμου Γερμανών Εργοδοτών με κεντρικό ομιλητή τον πρόεδρο της Κομισιόν.
Ο Γιούνκερ γνωρίζει καλά ότι ο άνθρωπος - κλειδί στο Eurogroup είναι ο Σόιμπλε, όπως γνωρίζει ότι ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών σπανίως υποχωρεί από τις θέσεις του. Ωστόσο, από τις 22 Μαΐου, οπότε ναυάγησε το προηγούμενο Eurogroup, μέχρι σήμερα, έχει επέλθει μια σημαντική αλλαγή στην Ευρώπη. Η οποία δεν αφορά ειδικά το ελληνικό ζήτημα, αλλά το σύνολο της ευρωπαϊκής πολιτικής.
Η μεγάλη στροφή
Αυτή η αλλαγή στη Γερμανία χαρακτηρίστηκε από τον Τύπο με το δραματικό “τελείωσε ο αμερικανικός αιώνας στην Ευρώπη” κι από τον υπουργό Εξωτερικών Ζίγκμαρ Γκάμπριελ με το “η Δύση αίφνης έγινε μικρότερη, ή τουλάχιστον πιο αδύναμη”. Και πυροδοτήθηκε από τη συνειδητοποίηση από πλευράς των ισχυρών της Ευρώπης -ή έστω των Ευρωπαίων ηγετών που συμμετέχουν στους G7- ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δεν είναι διατεθειμένος να συνεχίσει την ευρωατλαντική συνεργασία όπως οι προκάτοχοί του.
Η πρώτη αντίδραση ήρθε διά στόματος της Άνγκελα Μέρκελ από το βήμα προεκλογικής εκδήλωσης στη Βαυαρία. Η Γερμανίδα καγκελάριος, με ασυνήθιστη για το στυλ της ένταση, υποστήριξε ότι “οι Ευρωπαίοι πρέπει να πάρουν τη μοίρα τους στα δικά τους χέρια”, καθώς “πέρασαν οι εποχές που μπορούσαμε να στηριχθούμε σε άλλους” -λέγε με ΗΠΑ.
Το στοίχημα της ενηλικίωσης
Ο διεθνής Τύπος αποθέωσε τη Μέρκελ γι’ αυτή την αντίδρασή της, ειδικά όταν έσπευσε να την επαναλάβει την επόμενη μέρα, ενώ με την ιδέα της “ενηλικίωσης” της Ευρώπης έναντι του Αμερικανού γονέα συμφώνησαν πάραυτα τόσο οι κυβερνητικοί εταίροι της Μέρκελ στο Βερολίνο όσο και η γερμανική αντιπολίτευση.
Βεβαίως, τόνισε ο Σοσιαλδημοκράτης Γκάμπριελ, πρέπει η Ευρώπη να δει τι θα κάνει, καθώς ο Τραμπ με την αντί-περιβαλλοντική πολιτική του επιταχύνει την κλιματική αλλαγή και με τις πωλήσεις όπλων στη Μέση Ανατολή (σ.σ.: έκανε το ντιλ του αιώνα με τη Σαουδική Αραβία) αναθερμαίνει τις υπάρχουσες εστίες κρίσης. Με αποτέλεσμα, συνέχισε ο Γκάμπριελ, να αυξηθούν οι ροές των προσφύγων προς την Ευρώπη, συνεπώς “η κοντόφθαλμη πολιτική της αμερικανικής κυβέρνησης είναι ενάντια στα συμφέροντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης”.
Σε ανάλογο μήκος κύματος κινήθηκαν και οι ηγεσίες της γερμανικής Αριστεράς και των Πράσινων, με την Κάτια Κίπινγκ, της πρώτης, να τονίζει ότι “η Γερμανία πρέπει να αντισταθεί στην υπαγόρευση Τραμπ για περισσότερους εξοπλισμούς” και τον Γιούργκεν Τριτίν, των δεύτερων, να επιμένει ότι “ένας εθνικιστής δεν μπορεί να είναι εταίρος σε έναν κόσμο που χρειάζεται όλο και περισσότερη διεθνή συνεργασία”.
Ο κακός γυμνασιάρχης
Γιατί, όμως, αυτή η εντυπωσιακή στροφή της Γερμανίας, της αιωνίως προστατευόμενης των ΗΠΑ, επηρεάζει το ελληνικό ζήτημα; Επειδή απαιτεί πράγματι ένα ανασκούμπωμα της Ευρώπης, ώστε “να πάρει τη μοίρα της στα χέρια της”. Κι αυτό το ανασκούμπωμα προϋποθέτει αποκλιμάκωση κι όχι αναθέρμανση των κρίσεων που υποφώσκουν εντός της Ε.Ε. Άρα και της ελληνικής.
Μάλιστα, ο Γκάμπριελ, που δεν κρύβει πλέον ότι θεωρεί τον Σόιμπλε το μεγαλύτερο εσωτερικό εμπόδιο για μια εμβάθυνση της Ε.Ε., ήταν ξεκάθαρος στα... καρφιά του προχθές το βράδυ από τη γερμανική τηλεόραση: “Για να ενώσουμε την Ευρώπη θα πρέπει να σταματήσουμε να παίζουμε τον ρόλο του γυμνασιάρχη που λέει στους άλλους τι να κάνουν, που επιβάλλει παντού τη λιτότητα. Θα πρέπει να δουλέψουμε για την ευημερία όλων, είναι προς το συμφέρον μας” είπε.
Και δεν έκρυψε, για μια ακόμη φορά, ότι θεωρεί εαυτόν προνομιακό συνομιλητή του νέου προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, καθώς από κοινού είχαν προετοιμάσει -όταν ήταν υπουργοί Οικονομίας της Γαλλίας και της Γερμανίας αντίστοιχα- μια πρόταση ανάκαμψης των οικονομιών της Ευρωζώνης κόντρα στις επιταγές της λιτότητας του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
Ο κρυφός εθνικισμός
Κι αν ο Γκάμπριελ περιορίζεται στο να καρφώνει τον Σόιμπλε, αφήνοντας την καγκελάριο στο απυρόβλητο -ίσως διότι εσωτερικά προετοιμάζεται για τον επόμενο μεγάλο συνασπισμό μετά τις γερμανικές εκλογές- κάποιοι Γερμανοί σχολιαστές προχωρούν ένα βήμα παραπάνω.
Η έγκυρη Ουλρίκε Χέρμαν της “Tageszeitung” υποστήριξε χθες ότι η Άνγκελα Μέρκελ “παίζει” τη μεγάλη Ευρωπαία, αλλά στην πραγματικότητα διέπεται από τον ίδιο εθνικισμό που εκφράζει ο Ντόναλντ Τραμπ με το “America first”, απλώς το κάνει πολύ πιο έξυπνα: “Πουθενά δεν φαίνεται με περισσότερη σαφήνεια η διαφορά μεταξύ ρητορικής και πραγματικότητας απ’ ό,τι στην περίπτωση της Ελλάδας” γράφει και εξηγεί:
“Η χώρα ωθείται στην εξαθλίωση επειδή η καγκελάριος θέλει να κερδίσει τις εκλογές του Σεπτεμβρίου. Στερεί από τους Έλληνες αυτό που έχουν επείγουσα ανάγκη, την ασφάλεια να σχεδιάσουν το μέλλον, επειδή επιμένει να διαπραγματευτεί για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους το 2018”.
Αυτά που με σκληρή γλώσσα επισημαίνει η Χέρμαν τα λένε όλο και περισσότεροι στην Ευρώπη. Τα λέει επί της ουσίας και ο πρόεδρος της Κομισιόν -φροντίζοντας, βεβαίως, να μην πατήσει τον... κάλο του Βερολίνου- ο οποίος δεν θέλει ούτε να σκέφτεται μια αναθέρμανση της ελληνικής κρίσης τώρα που διαφαίνεται το ξέσπασμα μιας ευρωατλαντικής κρίσης. Το αν θα κάνει σήμερα κάτι για να πείσει και τον Σόιμπλε μένει να φανεί.
