Το τέλος μιας ολόκληρης πολιτικής εποχής, που εν πολλοίς διαμόρφωσε τη μεταπολιτευτική παρουσία της χώρας, σηματοδοτεί ο χθεσινός θάνατος του πρώην πρωθυπουργού και επιτίμου προέδρου της Ν.Δ. Κων. Μητσοτάκη, ο οποίος χαρακτηρίστηκε ως ο “τελευταίος των μεγάλων ηγετών” των περασμένων, πολλών δεκαετιών.
Η είδηση του θανάτου του, σε ηλικία σχεδόν 99 ετών, έγινε γνωστή στη 1 τα ξημερώματα της Δευτέρας, με μία λιτή ανακοίνωση της οικογένειάς του. “Σήμερα, στη 01.00 π.μ., ο Κων. Μητσοτάκης έφυγε από τη ζωή, περιστοιχισμένος από τους ανθρώπους που αγαπούσε και τον αγαπούσαν”, τονιζόταν στην ανακοίνωση.
Αύριο η εξόδιος ακολουθία
Η κηδεία του Κων. Μητσοτάκη θα τελεστεί δημοσία δαπάνη και με τιμές προσήκουσες σε εν ενεργεία πρωθυπουργό. Η εξόδιος ακολουθία θα πραγματοποιηθεί αύριο, στις 3 το μεσημέρι, στη Μητρόπολη Αθηνών, ενώ η σορός του πρώην πρωθυπουργού θα εκτεθεί σε λαϊκό προσκύνημα από τις 9 το πρωί της ίδιας ημέρας ώς την ώρα της κηδείας. Η ταφή του πρώην πρωθυπουργού θα γίνει μεθαύριο, Πέμπτη, στο νεκροταφείο του Αργουλιδέ, στα Χανιά, αφού προηγηθεί επιμνημόσυνη δέηση στην Αγία Μαγδαληνή Χαλέπας, στις 3 το μεσημέρι. Η σορός του θα τοποθετηθεί δίπλα στη σορό της αγαπημένης του συζύγου Μαρίκας Γιαννούκου.
Εν τω μεταξύ, ήδη από χθες άνοιξε βιβλίο συλλυπητηρίων στα κεντρικά γραφεία της Ν.Δ., επί της οδού Πειραιώς στο Μοσχάτο, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι, κατόπιν επιθυμίας του ιδίου του εκλιπόντος, η οικογένεια παρακαλεί αντί στεφάνων οι δωρεές εις μνήμην του να δοθούν στις οργανώσεις Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης και “WWF Ελλάς - Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση προκειμένου να γίνει δενδροφύτευση στα Λευκά Όρη.
Παράλληλα, πολιτικό μνημόσυνο για τον Κων. Μητσοτάκη θα πραγματοποιήσει η Βουλή, όπως ανακοινώθηκε χθες από τον προεδρεύοντα Σπ. Λυκούδη. Για την ημερομηνία διεξαγωγής του πολιτικού μνημόσυνου θα εκδοθεί ειδική ημερήσια διάταξη από τον πρόεδρο της Βουλής Ν. Βούτση.
Πολυκύμαντη διαδρομή
Πολιτικός που είχε φανατικούς φίλους και ορκισμένους εχθρούς, ο Κων. Μητσοτάκης σημάδεψε με τη δράση του το δεύτερο μισό του προηγούμενου αιώνα και υπήρξε στην πρώτη γραμμή της πολιτικής ζωής του τόπου για περισσότερα από 60 χρόνια. Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, ήδη από χθες γράφονται και λέγονται πολλά ως προς την αποτίμηση της πορείας αυτής, ενώ ο ίδιος ο εκλιπών είχε φροντίσει να διαμηνύσει ότι δεν επιθυμούσε “αγιοποιήσεις”: “Στη μακρά πολιτική μου διαδρομή είχα το προνόμιο να είμαι παρών σε κρίσιμες περιόδους της εθνικής μας ζωής. Για τη συμμετοχή μου στις πολιτικές εξελίξεις του τόπου μας δεν διεκδικώ το αλάθητο - και θα ήταν το τελευταίο που θα επιθυμούσα να κάνουν οι άλλοι για μένα” έλεγε σε μία από τις τελευταίες του δημόσιες παρεμβάσεις.
Ο Κων. Μητσοτάκης ήταν γιος του πολιτικού Κυρ. Μητσοτάκη (1884-1944) και της Στ. Πλουμιδάκη και μικρανιψιός του Ελευθέριου Βενιζέλου. Είχε γεννηθεί στις 18 Οκτωβρίου του 1918 στα Χανιά, ο συνονόματος και συνεπώνυμος παππούς του ήταν επίσης πολιτικός, αρχηγός του κόμματος των Φιλελευθέρων (“Ξυπόλητων”).
Σπούδασε Νομικά και Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Δυτική Γερμανία, ενώ το 1941 πήρε μέρος ως έφεδρος αξιωματικός στις επιχειρήσεις του Μακεδονικού Μετώπου. Το διάστημα 1942-1944 άσκησε τη δικηγορία στην Κρήτη, ενώ πολλά ιστορικά ντοκουμέντα τεκμηριώνουν την αντιστασιακή του δράση. Άλλωστε, λόγω αυτής της δράσης συνελήφθη δύο φορές από τους Γερμανούς και καταδικάστηκε σε θάνατο.
Βουλευτής εξελέγη για πρώτη φορά το 1946 στην εκλογική περιφέρεια Χανίων με τους Βενιζελικούς Φιλελεύθερους του Σ. Βενιζέλου, ενώ πέντε χρόνια αργότερα ανέλαβε το πρώτο του κυβερνητικό αξίωμα ως υφυπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση Βενιζέλου. Το 1961 εξελέγη βουλευτής με το νεοσύστατο κόμμα της Ένωσης Κέντρου που είχε ιδρύσει ο Γεώργιος Παπανδρέου και συμμετείχε στον "ανένδοτο αγώνα" κατά της κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Ωστόσο, τέσσερα χρόνια αργότερα, ο πρωταγωνιστικός ρόλος του στα Ιουλιανά και την Αποστασία, που οδήγησαν στην απομάκρυνση της κυβέρνησης Παπανδρέου από τον βασιλιά Κωνσταντίνο τον Β’ και τον σχηματισμό αλλεπάλληλων κυβερνήσεων “αποστατών”, σημάδεψε την πολιτική του διαδρομή και τον ακολούθησε για πολλά χρόνια.
Από την πρώτη ημέρα επιβολής της χούντας συνελήφθη, κρατήθηκε σε περιορισμό και αφότου αφέθηκε ελεύθερος (με την αμνηστία του Δεκεμβρίου του 1967) διέφυγε στη Γαλλία, απ’ όπου μετείχε στη δράση κατά των πραξικοπηματιών.
Βουλευτής επανεξελέγη το 1977 στα Χανιά ως αρχηγός του κόμματος των Νεοφιλελευθέρων, αλλά έναν χρόνο αργότερα προσχώρησε στη Ν.Δ. Το 1982 ορίστηκε κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του κόμματος και την 1η Σεπτεμβρίου 1984 εξελέγη πρόεδρος από την Κοινοβουλευτική Ομάδα, επικρατώντας του Κ. Στεφανόπουλου. Στις εκλογές του Ιουνίου 1985 μετείχε ως αρχηγός της Ν.Δ., η οποία αναδείχτηκε δεύτερο κόμμα με ποσοστό 40,84% και 126 έδρες. Το 1989 οδήγησε τη Ν.Δ. στις βουλευτικές εκλογές της 18ης Ιουνίου και αναδείχθηκε πρώτο κόμμα, με ποσοστό 44,25% και 145 έδρες. Έπειτα από μία κυβέρνηση συνεργασίας της Ν.Δ. με τον τότε ενιαίο Συνασπισμό και την οικουμενική κυβέρνηση Ζολώτα, ο Κων. Μητσοτάκης κατάφερε να σχηματίσει κυβέρνηση μετά τις εκλογές της 11ης Απριλίου με τη βοήθεια του μοναδικού βουλευτή της ΔΗΑΝΑ Θ. Κατσίκη, αφού η Ν.Δ., παρά το 46,88% που είχε πάρει, είχε αναδείξει μόνο 150 βουλευτές.
Τρία χρόνια έντασης
Σύντομα, πάντως, παρά την ευρύτατη νίκη της Ν.Δ., η κυβέρνηση Μητσοτάκη προκάλεσε πλήθος πολιτικών και κοινωνικών αντιδράσεων εξαιτίας του νεοφιλελεύθερου προγράμματος που εφάρμοζε, ενώ μετά την οριακή αθώωση του Ανδρ. Παπανδρέου από το Ειδικό Δικαστήριο, η πολιτική πίεση από το ΠΑΣΟΚ ολοένα και αυξανόταν. Ταυτοχρόνως, ωστόσο, ο Κων. Μητσοτάκης είχε καταφέρει να δρομολογήσει, πείθοντας τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, μια βιώσιμη λύση για το Μακεδονικό, με την περίφημη “πρόταση Πινέιρο” περί “Νέας Μακεδονίας”. Ωστόσο, ο Αντ. Σαμαράς, τον οποίο είχε αποπέμψει από υπουργό Εξωτερικών, αποχώρησε από τη Ν.Δ. ιδρύοντας την ΠΟΛ.ΑΝ. και αργότερα κάλεσε τους προσκείμενους σ’ αυτόν βουλευτές να ρίξουν την κυβέρνηση, πράγμα που έκανε ο Γ. Συμπιλίδης από το Κιλκίς, οδηγώντας σε απώλεια δεδηλωμένης. Ο Κων. Μητσοτάκης προκήρυξε εκλογές για τις 11 Οκτωβρίου 1993 και, μετά την εκλογική ήττα της Ν.Δ. στις 26 του ίδιου μήνα, υπέβαλε την παραίτησή του από πρόεδρος του κόμματος.
Τον Ιανουάριο του 2004, έπειτα από 58 χρόνια παρουσίας του στη Βουλή, ανακοίνωσε ότι τερματίζει την κοινοβουλευτική του σταδιοδρομία. Ωστόσο, προέβαινε συχνά σε πολιτικές παρεμβάσεις και παρέμεινε ενεργός στην πολιτική ζωή ώς τα βαθιά του γεράματα.
Συλλυπητήρια από τον πολιτικό κόσμο
Τα συλλυπητήριά της εξέφρασε η πολιτειακή και πολιτική ηγεσία όταν έγινε γνωστή η είδηση του θανάτου του πρώην πρωθυπουργού Κωνσταντίνου. Μητσοτάκη. Ο πρόεδρος της Ν.Δ. Κυρ. Μητσοτάκης αποχαιρέτησε τον πατέρα του αναρτώντας στο Twitter μια κοινή τους φωτογραφία από τα παιδικά του χρόνια και γράφοντας: “Σε ευχαριστώ για όλα”. Η Ντ. Μπακογιάννη, από τη μεριά της, αποχαιρέτησε τον πατέρα της αναρτώντας στο Facebook το ριζίτικο τραγούδι “Σε ψηλό βουνό (Ο Αητός)”.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Πρ. Παυλόπουλος τόνισε ότι “ο Κ. Μητσοτάκης αφήνει, ως κορυφαίος πολιτικός ηγέτης, ανεξίτηλο το στίγμα του στην πολιτική ζωή του τόπου μας”. “Ήταν ένας από τους διαμορφωτές της νεότερης Ελλάδας” επισήμανε ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας, προσθέτοντας ότι ο Κ. Μητσοτάκης “κατά τη Μεταπολίτευση συνέβαλε αποφασιστικά στην εμπέδωση της δημοκρατίας και της ευρωπαϊκής πορείας της χώρας μας”. Ο Αλ. Τσίπρας είχε και τηλεφωνική συνομιλία με τον Κυρ. Μητσοτάκη, όπυ του εξέφρασε τα συλλυπητήριά του.
Για “πολιτική και κοινοβουλευτική προσωπικότητα” που “άφησε έντονο το αποτύπωμά του στη δημόσια ζωή με την ενεργό παρουσία του σε κρίσιμες περιόδους της χώρας” έκανε λόγο ο πρόεδρος της Βουλής Ν. Βούτσης. Ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζ.-Κλ. Γιούνκερ χαρακτήρισε τον Κ. Μητσοτάκη “πεπεισμένο ευρωπαϊστή”. Ο Πρόεδρος της Κύπρου Ν. Αναστασιάδης σχολίασε ότι “έφυγε ένας ρεαλιστής πατριώτης, με ακέραιο το θάρρος της γνώμης”.
“Αυθεντικό κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο της συντηρητικής παράταξης, που σεβόταν τους αντιπάλους του” χαρακτήρισε τον Κ. Μητσοτάκη ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γ. Δραγασάκης, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ επισήμανε ότι ο πρώην πρωθυπουργός ήταν “αναμφισβήτητα μια ισχυρή προσωπικότητα”. “Αποχαιρετούμε σήμερα έναν μεγάλο ηγέτη, υπόδειγμα κοινοβουλευτικού άνδρα, που ανατράπηκε από την προδοσία Σαμαρά” υπογράμμισε ο πρόεδρος των ΑΝ.ΕΛΛ. και υπουργός Εθνικής Άμυνας Π. Καμμένος.
“Ο Κ. Μητσοτάκης υπήρξε σημαντική και ισχυρή προσωπικότητα που σημάδεψε την πολιτική ζωή του τόπου στη μεταπολεμική περίοδο” σχολίασε η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ - Δημοκρατική Συμπαράταξη Φ. Γεννηματά. Τα συλλυπητήριά του για την απώλεια του πατέρα του και πρώην πρωθυπουργού εξέφρασε στον Κυρ. Μητσοτάκη ο γ.γ. της Κ.Ε. του ΚΚΕ Δ. Κουτσούμπας. “Καλό ταξίδι, ψηλέ. Θα σε θυμόμαστε όρθιο με την κατσούνα σου στα βουνά της ζωής και της Κρήτης” σημείωσε ο επικεφαλής του Ποταμιού Στ. Θεοδωράκης. “Ο εκλιπών σημάδεψε την εποχή του” τόνισε ο πρόεδρος της Ένωσης Κεντρώων Β. Λεβέντης.
Ο Έλληνας επίτροπος Δ. Αβραμόπουλος επισήμανε ότι ο Κ. Μητσοτάκης ήταν η “τελευταία μεγάλη προσωπικότητα μιας εποχής που σφράγισε τη μεταπολεμική ιστορία της χώρας”. Τα συλλυπητήριά τους εξέφρασαν επίσης ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας Χρ. Σαρτζετάκης, οι πρώην πρωθυπουργοί Κ. Καραμανλής και Αντ. Σαμαράς και οι πρώην πρόεδροι της Βουλής Β. Μεϊμαράκης και Δ. Σιούφας.
