Live τώρα    
24°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
21.7°C26.3°C
2 BF 38%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
23 °C
20.6°C24.9°C
3 BF 38%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
19 °C
19.4°C24.3°C
2 BF 55%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.4°C21.6°C
2 BF 64%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
22 °C
21.9°C23.5°C
0 BF 37%
Η εχθρότητα προς την Ευρώπη και τα κατακάθια της Ιστορίας
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Η εχθρότητα προς την Ευρώπη και τα κατακάθια της Ιστορίας

Πολλά κόμματα, συνδικάτα, κοινωνικές και πνευματικές οργανώσεις, καθώς και ένα σημαντικό μέρος των Ελλήνων εκδηλώνουν μια έμφυτη καχυποψία και εχθρότητα στην Ευρώπη. Τα αισθήματα αυτά δεν είναι μόνο αποτέλεσμα της κρίσης και της προπαγάνδας για τις αιτίες της, έχουν πολύ βαθιές ρίζες στην Ιστορία και στους αιώνες που πέρασαν. Είναι τα κατακάθια από ιστορικά γεγονότα, συναισθηματικά και δοξασίες που κληρονομούνται από γενιά σε γενιά άκριτα, αλλά δεν αντιστοιχούν στον σημερινό κόσμο, στις δυνάμεις που τον εξουσιάζουν και τις εξελίξεις που τον διαμορφώνουν.

Τα Χριστούγεννα του 800 ο Πάπας Λέων Γ' έστεψε στη Ρώμη τον Καρλομάγνο, μέχρι τότε βασιλιά των Φράγκων, αυτοκράτορα των Ρωμαίων (Imperator Romanorum), ακυρώνοντας έτσι τη νομιμότητα της αυτοκράτειρας Ειρήνης του Βυζαντίου ως αυτοκράτειρα των Ρωμαίων.

Το 863 ο Πάπας Νικόλαος Α', διεκδικώντας τα πρωτεία από τα άλλα πατριαρχεία (Κωνσταντινούπολης, Αντιόχειας, Αλεξάνδρειας και Ιεροσολύμων), αφόρισε τον Φώτιο Α' Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως. Ο Πατριάρχης Φώτιος Α' τέσσερα χρόνια αργότερα, το 867, αφόρισε τον Πάπα Νικόλαο Α' της Ρώμης.

Μέσα σε έναν αιώνα, λοιπόν, είχαμε δύο διασπάσεις της κληρονομιάς της Ρώμης: Μία πολιτειακή και μία θρησκευτική. Αυτό ήταν το αποτέλεσμα ενός διαχωρισμού που είχε αρχίσει πέντε αιώνες νωρίτερα, όταν ο Κωνσταντίνος ο Α' μετέφερε την πρωτεύουσα από τη Ρώμη στο Βυζάντιο (τη Νέα Ρώμη), δίνοντας κύρος στην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, στην οποία δώρισε ως θρησκεία τον Χριστιανισμό. Οι διαφορετικές εξελίξεις στους τομείς της εξουσίας, της θρησκείας και του πολιτισμού απομάκρυναν και αποξένωσαν τα δύο τμήματα της αυτοκρατορίας των Ρωμαίων. Έτσι, το 1054 επέρχεται το μέγιστο σχίσμα των Εκκλησιών για λόγους θεολογικούς, που σύντομα παίρνουν τη μορφή τελετουργικών διαφωνιών: Filioque, νηστεία Σαββάτου, χρήση αζύμων κ.λπ. Η αντιπαλότητα έχει πλέον μετατραπεί σε εχθρότητα.

Το 1204 οι σταυροφόροι της Δ' σταυροφορίας που οργάνωσαν ο Πάπας και οι Βενετοί καταλαμβάνουν και λεηλατούν τη συβαριτική κατά Χωνιάτη Κωνσταντινούπολη. Εγκαθιδρύουν λατινική αυτοκρατορία με αυτοκράτορα τον Βαλδουίνο κόμη της Φλάνδρας και βάζουν παπικό Πατριάρχη στον θρόνο της Κωνσταντινούπολης. Το 1261 ο Στρατηγόπουλος ανακαταλαμβάνει την Κωνσταντινούπολη για λογαριασμό του Μιχαήλ Η’ Παλαιολόγου και επαναφέρει στον θρόνο του τον ορθόδοξο Πατριάρχη Αρσένιο. Αλλά το τραύμα, η έχθρα, το μίσος που δημιουργήθηκε ανάμεσα στη χριστιανική Ανατολή και τη χριστιανική Δύση δεν θεραπεύτηκαν ούτε ξεχάστηκαν...

Αντίθετα, οι προσπάθειες πολλών αυτοκρατόρων (Παλαιολόγων) να επιτύχουν ένωση των Εκκλησιών, προκειμένου να προσελκύσουν βοήθεια και συμμαχίες από τα χριστιανικά βασίλεια της Ευρώπης για να αντιμετωπίσουν την απειλή των Οθωμανών, ερέθιζαν το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης και μεγάλωνε την έχθρα απέναντι στους Λατίνους. Η Ουνία και οι ουνιστές είναι χαρακτηριστικό δείγμα αυτής της πολιτικής που λαμπάδιαζε το μίσος των ορθόδοξων κατά των παπικών... Έτσι εξηγείται και η κραυγή των καλόγερων μέσα στη βασιλεύουσα την παραμονή της άλωσής της: “Κάλιο σαρίκι Οθωμανού, παρά τιάρα παπική”.

Η κατάκτηση και η κατάλυση του Βυζαντίου από τους Οθωμανούς ανέδειξε το Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης σε θρησκευτικό αλλά και πολιτικό ηγεμόνα του μιλέτ (έθνος) των ορθόδοξων απέναντι στον σουλτάνο. Από την άλλη, οι μισιονάριοι του Πάπα ξεχύνονταν στις ελληνικές κτήσεις τους (Χίο, Σύρο, Δωδεκάνησα, Κύπρο, Κρήτη, Πελοπόννησο, Επτάνησα κ.λπ.) καθώς και στις οθωμανικές χώρες για προσηλυτισμό των ορθόδοξων με ανταλλάγματα την πολιτική προστασία και τα εμπορικά προνόμια.

Οι επιθετικές δραστηριότητες του παπισμού άνοιγαν ξανά και ξανά το παλιό βαθύ σχίσμα Ανατολής και Δύσης που πυορροούσε στους αιώνες. Στον Βορρά, στο μεταξύ, άρχισε να αναδύεται μια νέα μεγάλη δύναμη που πολεμούσε τους Τούρκους και τους αποσπούσε εδάφη, οι Ρώσοι, που είχαν προσχωρήσει στην ορθοδοξία. Το Φανάρι, που από το 1601 είχε γίνει έδρα του Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης, στράφηκε για βοήθεια στη Ρωσία, αντιπαρατάσσοντάς το στον παπισμό και τους δυτικούς. Οι προφητείες του Αγαθαγγέλου, του Κοσμά του Αιτωλού και άλλων μετέφεραν στον διψασμένο για ελπίδα λαό την προπαγάνδα για το “ξανθό γένος” που θα ελευθέρωνε τους χριστιανούς της Ανατολής και θα τους επέστρεφε τη Βασιλεύουσα και το Βυζάντιο!..

Φυσικά, η Ιστορία δεν δικαίωσε αυτή τη λαϊκή ιδεολογία και μυθολογία. Ή τη δικαίωσε μόνο κατά το ένα τρίτο. Η Ρωσία ήταν μόνο η μία από τις τρεις μεγάλες χριστιανικές δυνάμεις που πήραν μέρος στη ναυμαχία του Ναυαρίνου που έβαλε τις βάσεις για την απελευθέρωση της Ελλάδας. Οι άλλες δύο ήταν η (διαμαρτυρόμενη) Αγγλία και η (καθολική) Γαλλία. Το ίδιο ισχύει και για το Πρωτόκολλο του Λονδίνου (1830) που έδωσε την ανεξαρτησία στην Ελλάδα και εξασφάλισε τα σύνορά της με την προστασία των Μεγάλων Δυνάμεων. Αργότερα μάλιστα, η Αγγλία κάνει δώρο τα Επτάνησα στην Ελλάδα και το Συνέδριο του Βερολίνου τη Θεσσαλία, διπλασιάζοντας σχεδόν την επικράτειά της. Επίσης, οι Μεγάλες Δυνάμεις παρεμβαίνουν και σώζουν την Ελλάδα από τον βλακώδη πόλεμο του 1897.

Στον Α’ και στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η Ελλάδα συντάσσεται με τις τρεις δυνάμεις εναντίον της Γερμανίας. Τέλος, προσχωρεί στην ΕΟΚ και στην Ευρωζώνη με το κοινό νόμισμα, που μας διασφαλίζουν δωρεάν πόρους 350 δισ. ευρώ και δάνεια για να μην πτωχεύσουμε στην κρίση, καθώς και την ασφάλεια των συνόρων μας από την επιθετικότητα ενός σουλτάνου χωρίς... σαρίκι και το μουσουλμανικό τόξο στα Βαλκάνια.

Όμως, άλλα γεγονότα στο μεταξύ, όπως η Βαυαροκρατία και οι δίκες των αγωνιστών, οι αποκλεισμοί των λιμανιών, οι διεθνείς οικονομικοί έλεγχοι, ο διχασμός, οι δικτατορίες, ο εμφύλιος πόλεμος, και η χούντα έρχονται να δημιουργήσουν νέα ζητήματα (κατακάθια) που επικάθονται στη λαϊκή συνείδηση κατά στρώματα. Αυτά δίνουν αφορμή σε αγύρτες και αγράμματους προφήτες, όπως ο Παπουλάκος και ο Παΐσιος, να μετατρέπουν τον παλιό αντιπαπισμό σε αντιευρωπαϊσμό. Σε αυτή τη νοσταλγία της Ανατολής έρχονται να προστεθούν τα νέα ζητήματα (κατακάθια) για την Οκτωβριανή Επανάσταση και τη Σοβιετική Ένωση με τη σταλινική μυθολογία περί σοσιαλισμού, αναζωπυρώνοντας τη φλόγα του αντιευρωπαϊσμού και ενισχύοντας τους αντιδραστικούς της Ορθοδοξίας και της Άκρας Δεξιάς...

Η εθνική λαϊκή κουλτούρα διαμορφώνεται από στρώματα γεγονότων, συναισθημάτων, δοξασιών και αντιλήψεων που επικάθονται το ένα πάνω στο άλλο, χωρίς επεξεργασία και αξιολόγηση. Ευχάριστες και δυσάρεστες ιστορικές αναμνήσεις ανακατεύονται με νοσταλγία και προκαλούν σύγχυση και αντιφάσεις στη λαϊκή ψυχή: Ο Περικλής και ο Μεγαλέξανδρος με τις προφητείες του Παπουλάκου, ο Κολοκοτρώνης και ο Βενιζέλος με τον Παΐσιο και την Αγία Βαρβάρα του Αιγάλεω. Οι δημαγωγοί και οι πολιτικάντηδες, που κάνουν καριέρα εις βάρος του λαού, βρίσκουν έτσι έδαφος να προτείνουν καταστροφικές επιλογές, όπως την έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την επιστροφή στη δραχμή...

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL