Αυτό που αποτυπώθηκε πρώτη φορά τόσο καθαρά σε αυτή τη σύνοδο, της Μαδρίτης, είναι ότι αυτό το «φόρουμ» της «Συνόδου των Ευρωπαϊκών Χωρών του Νότου», που ξεκίνησε με πρωτοβουλία του Αλέξη Τσίπρα με τη συνάντηση της Αθήνας και εν συνεχεία αυτήν της Λισσαβώνας, αποκτά μόνιμα χαρακτηριστικά και δείχνει ότι αποσκοπεί στο να έχει ακόμα πιο ενισχυμένο ρόλο επιρροής και παρέμβασης στο κεντρικό ευρωπαϊκό επίπεδο.
Τον ρόλο αυτόν διεκδικούν οι χώρες του Νότου όχι μόνο σε σχέση με τον διάλογο για το μέλλον της Ευρώπης, αλλά και για το παρόν, όπως ξεκαθάρισε ο Έλληνας πρωθυπουργός στις κοινές δηλώσεις των επτά αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων.
Ο Αλέξης Τσίπρας στις κοινές δηλώσεις τους ανακοίνωσε ότι συμφώνησαν πως η Ε.Ε. πρέπει να αναλάβει διπλωματικές πρωτοβουλίες για την ειρήνευση στη Συρία και τη σταθερότητα, με τη σχετική πρωτοβουλία κατά τη διάρκεια της συνόδου να υιοθετείται και στο κείμενο της Διακήρυξης της Μαδρίτης. Στην οποία εντάχθηκαν στο σύνολό τους οι διατυπώσεις που επιδίωκε η Αθήνα να ενσωματωθούν, με ιδιαίτερης σημασίας εκείνη για τον ευρωπαϊκό κοινωνικό πυλώνα.
Ταυτόχρονα, όμως, παρουσία των έξι συναδέλφων του, ο Αλ. Τσίπρας έστειλε σαφές μήνυμα ότι «ήρθε η ώρα για λύση για το ελληνικό χρέος» αναδεικνύοντας την κατάσταση ανισότητας στην Ε.Ε. όπως αποτυπώνεται στην (αν-)ισορροπία πλεονασμάτων - ελλειμμάτων ανάμεσα στον ευρωπαϊκό Βορρά και τον ευρωπαϊκό Νότο: «Τα πλεονάσματα κάποιων είναι τα ελλείμματα κάποιων άλλων» τόνισε ο πρωθυπουργός.
Ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ δεν παρέλειψε από την πλευρά του να δηλώσει ότι πρέπει να δοθεί οριστική λύση για την Ελλάδα. Οι αρχηγοί της Ελλάδας, της Γαλλίας, της Ισπανίας, της Ιταλίας, της Κύπρου, της Πορτογαλίας και της Μάλτας, που συναντήθηκαν χθες στο βασιλικό ανάκτορο Πάρδο, έδειξαν να επιβεβαιώνουν τη σημασία που αποδίδουν σε αυτή την «πλατφόρμα» διαλόγου και συντονισμού των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου.
Επόμενη Σύνοδος στη Λευκωσία, μετά τις κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις σε Γαλλία και Γερμανία, όπως προανήγγειλε ο Έλληνας πρωθυπουργός.
«Η πρωτοβουλία της συνόδου καθιερώνεται και καθίσταται απαραίτητη»
Αποτιμώντας ουσιαστικά την πρωτοβουλία της “Συνόδου των Χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου”, ο Αλέξης Τσίπρας επισήμανε ότι «αυτή η πρωτοβουλία, που ξεκίνησε πέρυσι τον Σεπτέμβριο, καθιερώνεται και καθίσταται ολοένα και πιο απαραίτητη, σημαντική για την πορεία του διαλόγου για το μέλλον της Ευρώπης, όσο σημαντική είναι και η παρουσία του Νότου στην Ευρώπη και την ευρωπαϊκή προοπτική».
Τόνισε ακόμη ότι «η πρωτοβουλία έχει ήδη συμβάλει στην ενίσχυση των δεσμών αλληλεγγύης μεταξύ των συμμετεχουσών χωρών και προχωρεί αποφασιστικά ώστε να συμβάλει και στο μέλλον της Ευρώπης».
Επιπλέον σημείωσε ότι «συζητάμε όμως όχι μόνο για το μέλλον της Ευρώπης, αλλά και για το παρόν της, το πώς ο Νότος της Ευρώπης, που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των μεγάλων προκλήσεων που αφορούν την Ευρώπη, θα μπορέσει να παίξει καθοριστικό ρόλο επηρεάζοντας τους συσχετισμούς και παρεμβαίνοντας για την απαραίτητη αλλαγή κατεύθυνσης».
«Είμαστε όλοι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου και ενεργά κράτη - μέλη της Ευρωζώνης, που διατηρούμε την πίστη μας στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση μακριά από λογικές εθνικού απομονωτισμού» υπογράμμισε.
Διαβλέποντας τη δυναμική και τις προοπτικές που ανοίγονται για τον παρεμβατικό ρόλο της συνόδου ο Αλ. Τσίπρας σημείωσε ότι «ανοίγει η δυνατότητα να θέσουμε επί τάπητος οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου συνολικά στην Ε.Ε. μια σειρά αιτήματα που θα βαθύνουν τόσο την οικονομική σύγκλιση όσο και την κοινωνική συνοχή» (δυνατότητα ενδεχομένως ενός ευρωπαϊκού ομολόγου, κοινής τραπεζικής ένωσης με κοινούς κανόνες και με εγγυήσεις καταθέσεων, ισχυρό ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, προγράμματα για την ενίσχυση των επενδύσεων που θα δημιουργήσουν προοπτική ενίσχυσης και της απασχόλησης και άρα καταπολέμησης της ανεργίας).
Όλα αυτά αποφασίστηκε να συζητηθούν στην επόμενη σύνοδο, της Κύπρου, που θα γίνει, όπως είπε, αμέσως μετά το πέρας των δύο κρίσιμων εκλογικών αναμετρήσεων στη Γαλλία και τη Γερμανία.
Χαρακτηριστική η φράση με την οποία έκλεισε τη δήλωσή του ο Φρανσουά Ολάντ: «Θα συμβουλέψω τον διάδοχό μου να παρίσταται σε αυτήν τη σύνοδο». Τόνισε τη χρησιμότητα αυτών των «άτυπων» συνόδων των χωρών του Νότου επισημαίνοντας ότι προετοιμάζουν τις συσκέψεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Ο πρωθυπουργός της Μάλτας και προεδρεύων της Ε.Ε. Γιόζεφ Μουσκάτ υπογράμμισε ότι στην Ε.Ε., απ’ όλες τις ομάδες, αυτή (η σύνοδος) ίσως είναι εκείνη που είναι περισσότερο υπέρ της Ε.Ε., «γιατί όχι μόνο σκεφτόμαστε υπέρ, αλλά προσπαθούμε και να το κάνουμε πράξη».
«Παρότι είμαστε χώρες με κυβερνήσεις με διαφορετικό πολιτικό χρώμα η καθεμία, είμαστε ικανοί να μοιραστούμε ένα κοινό όραμα σε ό,τι αφορά τις προκλήσεις της Ε.Ε.» δήλωσε ο Πορτογάλος πρωθυπουργός Αντόνιο Κόστα, για να σημειώσει ότι «θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα μέλλον ευημερίας και ανάπτυξης με τους πολίτες στο επίκεντρο», αποδίδοντας κι εκείνος ιδιαίτερη σημασία στην ενίσχυση του κοινωνικού πυλώνα της Ε.Ε.
«Νομίζω ότι η τρίτη συνάντησή μας εδραίωσε αυτό το κοινό μας όραμα» υπογράμμισε ο Ιταλός πρωθυπουργός Πάολο Τζεντιλόνι, ο οποίος τόνισε ότι οι επτά χώρες έχουν κοινά συμφέροντα από γεωπολιτικής άποψης και ιδίως στην αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ρευμάτων.
Μίλησε κι εκείνος για κάλεσμα στην Ευρώπη ώστε να αναλάβει έναν πιο αποφασιστικό ρόλο σχετικά με το Συριακό. Είπε ότι η ανάπτυξη θα πρέπει να επιταχυνθεί και να συνοδευτεί από πολιτικές απασχόλησης και ότι οι αριθμοί δεν μπορούν να λύσουν κοινωνικά προβλήματα που δημιουργήθηκαν από την κρίση.
Οι αρχηγοί συντόνισαν τη στάση τους και ενόψει της συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 29ης Απριλίου για το Brexit.
«Ήρθε η ώρα να υπάρξει ουσιαστική λύση για το χρέος»
Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι αποτυπώθηκε στη Διακήρυξη της Μαδρίτης η κοινή βούληση για την οικοδόμηση μιας αναπτυξιακής και κοινωνικής Ευρώπης με έναν ουσιαστικό ευρωπαϊκό κοινωνικό πυλώνα. Δηλαδή, εξήγησε, «την αναγκαιότητα η Ευρώπη να καταφέρει να ξεπεράσει την οικονομική κρίση και, για να την ξεπεράσει, πρέπει να ξεπεράσει τις εγγενείς ανισότητες στο εσωτερικό της».
Σημείωσε όσον αφορά τους κανόνες ότι χρειάζεται πρώτον η απαραίτητη ευελιξία και δεύτερον αυτούς τους κανόνες να τους τηρούν όλοι.
«Όταν ειδικά μιλάμε για την Ευρωζώνη, που είναι ένα κλειστό οικονομικό κύκλωμα, τα πλεονάσματα κάποιων είναι τα ελλείμματα κάποιων άλλων. Έτσι τα ελλείμματα του ευρωπαϊκού Νότου στο σύνολό του είναι τα υπερβολικά πλεονάσματα -έξω και πέρα από όσα ορίζουν οι συνθήκες, οι συμφωνίες που έχουμε συνυπογράψει- που υπάρχουν αυτή τη στιγμή για ορισμένες χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά». «Αυτή η αντίφαση θα πρέπει να επιλυθεί» τόνισε.
Υπογράμμισε ότι «η Ελλάδα έχει καταφέρει το τελευταίο διάστημα εξαιρετικά σημαντικές επιδόσεις στην οικονομία», καθώς «έχουμε καταφέρει ήδη από το 2016 να πιάσουμε τους στόχους πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2018, που είναι 3,5%». «Τώρα λοιπόν», σημείωσε, «ήρθε η ώρα να υπάρξει και μια ουσιαστική λύση και για το ζήτημα του χρέους της Ελλάδας, που θα δώσει την προοπτική υπέρβασης της κρίσης, εξόδου της Ελλάδας από την κρίση και που θα σηματοδοτήσει την έξοδο της Ευρωζώνης συνολικά».
«Νομίζω», πρόσθεσε, «ότι όλοι μας συμφωνούμε πως θα πρέπει να γίνουν τα απαραίτητα βήματα, τα επόμενα βήματα, που θα αφορούν τόσο ένα λογικό πλαίσιο για το μεσοπρόθεσμο διάστημα των πρωτογενών πλεονασμάτων, όσο όμως και τα μεσοπρόθεσμα εκείνα απαραίτητα μέτρα για την απομείωση του χρέους».
Ο Αλ. Τσίπρας έκλεισε την τοποθέτησή του παραπέμποντας στη φράση του Μιγκέλ Θερβάντες ότι «αυτό που είναι παράλογο είναι να βλέπεις τον κόσμο μόνο έτσι όπως είναι και όχι έτσι όπως θα έπρεπε να είναι». Για να τονίσει: «Εμείς επιχειρούμε να σταματήσουμε τον παραλογισμό του να βλέπουμε την Ευρώπη μόνο έτσι όπως είναι, αλλά και να προσπαθήσουμε να τη δούμε και να δουλέψουμε για να την κάνουμε έτσι όπως θα έπρεπε να είναι».
Ολάντ: Πρέπει να δοθεί οριστική λύση για την Ελλάδα
Ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ ζήτησε, σύμφωνα με πληροφορίες, κατά τη σύνοδο, να δοθεί οριστική λύση για την Ελλάδα. Κάτι που δήλωσε και δημόσια στη συνέντευξη Τύπου. Είπε ότι η προτεραιότητα είναι μία, η οικονομία, για να σημειώσει ότι χάρη στις προσπάθειές τους οι χώρες του Νότου που είχαν προβλήματα «σηκώθηκαν, περπάτησαν ξανά κι αυτό επέτρεψε στην Ευρωζώνη να γίνει ξανά ζώνη εμπιστοσύνης».
«Πρέπει να λύσουμε το θέμα της Ελλάδας. Θέλουμε η Ελλάδα επιτέλους να βρει τις απαντήσεις στα προβλήματά της, γιατί έχει κάνει πράγματι τρομακτικές προσπάθειες και πρέπει να τελειώσουμε με αυτό το θέμα και να ανοίξουμε μια νέα φάση» υπογράμμισε.
Καρποφόρησε η ελληνική πρωτοβουλία για το Συριακό
Στις δηλώσεις του ο Αλ. Τσίπρας είπε ότι ως χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου «έχουμε ιδιαίτερο ενδιαφέρον να υπάρξει μια συγκροτημένη ευρωπαϊκή πολιτική που να κινείται στην κατεύθυνση της διασφάλισης της ειρήνης και της σταθερότητας» και ανακοίνωσε πως «γι’ αυτό συμφωνήσαμε ότι η Ε.Ε. πρέπει να αναλάβει διπλωματικές πρωτοβουλίες σε αυτή την κατεύθυνση».
Η συμπερίληψη σχετικής αναφοράς στη Διακήρυξη αποτελεί επιτυχία της ελληνικής παρέμβασης, με τον πρωθυπουργό να έχει αναφέρει στην κατ’ ιδίαν συζήτηση ότι «αν η Ευρώπη δεν αναλάβει διπλωματικές πρωτοβουλίες για επίλυση του Συριακού, θα είναι σαν να παραδέχεται την αδυναμία της».
Στη Διακήρυξη σημειώνεται χαρακτηριστικά ότι «μόνο μια αξιόπιστη πολιτική λύση, όπως ορίζεται στη ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ 2254 και του ανακοινωθέντος της Γενεύης του 2012, θα διασφαλίσει την ειρήνη και τη σταθερότητα στη Συρία και θα επιτρέψει μια αποφασιστική καταπολέμηση του DAESH και άλλων οριζόμενων από των ΟΗΕ ως τρομοκρατικών ομάδων στη Συρία».
Τονίζεται η απερίφραστη καταδίκη εκ μέρους των χωρών του Νότου της Ε.Ε., των αεροπορικών επιθέσεων με χημικά όπλα στις 4 Απριλίου στο Ιντλίμπ (Συρία), ενώ αναφέρεται ότι η επίθεση των ΗΠΑ στη στρατιωτική αεροπορική βάση Σαϊράτ «είχε την κατανοητή πρόθεση να προλάβει και να αποτρέψει την εξάπλωση και χρήση χημικών όπλων και ήταν περιορισμένη και επικεντρωμένη σε αυτόν τον στόχο».
Ικανοποίηση από τα αποτελέσματα
Απόλυτη ικανοποίηση εξέφραζαν κυβερνητικές πηγές για το γεγονός ότι στη Διακήρυξη υιοθετήθηκαν με σαφήνεια διατυπώσεις που αφορούν τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων στη βάση του ευρωπαϊκού κοινωνικού και εργασιακού κεκτημένου, καθώς πρόκειται για ζήτημα που αποτελεί σταθερή στόχευση της ελληνικής πλευράς.
Τμήμα της Διακήρυξης αποτελούν επιπλέον οι ελληνικές θέσεις για το μεταναστευτικό και ειδικότερα αναφορικά με την αναθεώρηση του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου στη βάση της αλληλεγγύης. Επίσης η θέση για μια νέα ώθηση στη διαδικασία οικονομικής σύγκλισης ανάμεσα στα μέλη και η θέση ότι αποτελεί πολιτική προτεραιότητα η καταπολέμηση της ανεργίας, ιδιαίτερα της μακροχρόνιας και αυτής των νέων.
Ικανοποίηση, τέλος, εκφράζεται και για την αποδοχή της ελληνικής πρότασης που αφορά την καταδίκη των τρομοκρατικών επιθέσεων στη Σουηδία, τη Ρωσία και την Αίγυπτο.
