«Λύση δεν είναι η νεοφιλελεύθερη γραμμή Σόιμπλε που προκρίνει τη συνέχιση της δημοσιονομικής λιτότητας. Αυτή ακριβώς είναι η γραμμή που ενισχύει τον ευρωσκεπτικισμό και οδηγεί σε μια "Γερμανική Ευρώπη",έστω και μικρότερη από τη σημερινή» τόνισε σε ομιλία του στην ημερίδα της Ε.ΚΙ.Ε.Α. με θέμα: «2017: Ελλάδα - Ευρώπη», ο Φώτης Κουβέλης.
Ο ίδιος δεν παρέλειψε να σημειώσει ότι «αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια αξιόλογη πολιτική εναλλακτική πρόταση, μια θετική υποστήριξη για την Ε.Ε μέσα από την προώθηση μεταρρυθμίσεων στην κατεύθυνση της δημοκρατίας και της κοινωνικής συνοχής».
Παράλληλα, ο Φ.Κουβέλης πρόσθεσε ότι «η νέα ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική πρέπει να προβλέπει μια ολοκληρωμένη ζώνη του ευρώ. Δεν πρέπει να υπάρχει κανένας αποκλεισμός για όποια χώρα θέλει να συμμετάσχει σε ενισχυμένες μορφές συνεργασίας».
«Οι προοδευτικές δυνάμεις εάν θέλουν να είναι πράγματι προοδευτικές δεν μπορεί να είναι παρατηρητές της σύγκρουσης ή να μένουν ανενεργές σε ό,τι αφορά τις συμμαχίες τους. Η πολιτική συμμαχιών πρέπει να αρθρωθεί με τη λογική των ευρύτερων δυνατών συμμαχιών στην πολιτική διεκδίκηση που συνίσταται στο εάν η Ε.Ε θα κινηθεί προς τα εμπρός ή θα πισωγυρίσει και εν τέλει θα διαλυθεί» τόνισε ο ίδιος.
Τέλος ο Φώτης κουβέλης υπογράμμισε ότι «σήμερα η σύγκρουση μεταξύ των δυνάμεων που υποστηρίζουν την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ενοποίησης και των δυνάμεων που θέλουν τη διάλυση ή τη διάσπαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι διαχωριστική γραμμή.
» Αυτό δίνει την δυνατότητα και ορίζει την υποχρέωση να εργασθούμε για την ανάπτυξη ευρύτατων συμμαχιών υπέρ της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Πρώτα απ'όλα για την αντιμετώπιση των εθνικισμών.
» Ταυτόχρονα, για την προώθηση πολιτικών μεγάλης εμβέλειας στην κατεύθυνση της ενίσχυσης των διαδικασιών πολιτικής και οικονομικής ενοποίησης, που προϋποθέτουν την ευρύτερη κοινωνική αποδοχή».
Αναλυτικά τα σημεία της ομιλίας του Φώτη Κουβέλη
Διανύουμε μια περίοδο που όλα γύρω μας αλλάζουν.
Η παγκοσμιοποίηση, έτσι όπως εξελίχθηκε, δεν οδήγησε στην ισόρροπη κοινωνική ανάπτυξη. Εξυπηρέτησε τις πολυεθνικές να αυξήσουν τα κέρδη τους. Δεν μείωσε συνολικά τις αντιθέσεις.
Η δυτική οικονομία εισήλθε σε στασιμότητα. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την Αμερική εγκαταστάθηκε πολύ χαμηλή μεγέθυνση. Από το 2000 έως το 2015 γνώρισαν αύξηση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ κατά 4,4% και 6,7% αντίστοιχα, ενώ τη δεκαπενταετία 1985-1999 η αύξησή του ήταν κοντά στο 42%.
Αυτού του τύπου η παγκοσμιοποίηση ενισχύει το ρόλο των αγορών, μειώνει το ρόλο της πολιτικής και αφήνει μεγάλα τμήματα της κοινωνίας έξω από τα οικονομικά αποτελέσματα που αυτή δημιουργεί.
Στο πλαίσιο αυτό η Ε.Ε αντιμετωπίζει τεράστιες προκλήσεις που απειλούν τη συνοχή και την προοπτική της. «Πολυκρίση» την είπε ο Γιούνγκερ. Οξύνονται τα οικονομικά προβλήματα – κυρίως στις χώρες του Νότου - όπως τα υψηλά χρέη, τα δημοσιονομικά ελλείμματα, η αστάθεια των τραπεζών, η μεγέθυνση της ανεργίας, η υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου, η συρρίκνωση των εργασιακών δικαιωμάτων και η αύξηση των κοινωνικών ανισοτήτων.
Επιπροσθέτως, η προσφυγική κρίση διαίρεσε την Ευρώπη και έδειξε μια α λα καρτ δέσμευση σε σχέση με τις ευρωπαϊκές αξίες. Η ίδια η λειτουργία της Ένωσης έχει μεγάλο δημοκρατικό έλλειμμα.
Βασική αιτία της αναποτελεσματικής αντιμετώπισης της κρίσης είναι ότι είναι λίγα εκείνα που έκανε η Ε.Ε ως ένωση για την αντιμετώπισή της.
Σε αυτό το περιβάλλον γίνονται συχνά ευεπίφοροι στον εθνικισμό και τον εθνικό απομονωτισμό όσοι φοβούνται τις μετακινήσεις πληθυσμών και όσοι βιώνουν μεγαλύτερη ανισότητα σε σχέση με το παρελθόν ή αισθάνονται ότι απειλούνται από την φτωχοποίηση.
Η νίκη του Τράμπ και το BREXIT εξέφρασαν αυτό το κλίμα δυσφορίας και επέφεραν μια νέα κατάσταση: Όσα θεωρούνταν αδιανόητα, τώρα πραγματοποιούνται: η απομόνωση από βασικές δημοκρατικές αρχές , ο κοινωνικός διχασμός, η απόρριψη των μειονοτήτων, η καταστρατήγηση δικαιωμάτων, η εχθρότητα προς γειτονικά κράτη. Με την πολιτική Τράμπ εισάγεται η πολιτική των ανοικτών αντιπαραθέσεων αλλά και εμπορικοί πόλεμοι, πρακτική που δεν πρόκειται να προστατεύσει τις θέσεις εργασίας και το βιοτικό επίπεδο των Αμερικανών, αφού ο πόλεμος δασμών θα πλήξει τις αμερικανικές εξαγωγές και θα αυξήσει και τις τιμές των προϊόντων.
Ειδικά για την Ευρωπαϊκή Ένωση ο Τράμπ θέλει τον κατακερματισμό της, παίζει ανοιχτά το χαρτί του διχασμού της, ώστε να αποδυναμώσει την ισχύ της και να επιβάλει στη συνέχεια τους όρους του σε κάθε κράτος ξεχωριστά με διμερείς συμφωνίες.
Οι εθνικιστικές ιδέες και οι αντιισλαμιστικές προκαταλήψεις, σε συνάρτηση με την ενίσχυση του αυταρχισμού, σε χώρες όπως η Ρωσία και η Τουρκία, δημιουργούν νέα δεδομένα και νέους κινδύνους, έναντι των οποίων η Ε.Ε πρέπει να τοποθετηθεί.
Η Ε.Ε δεν έχει κατακτήσει της ενοποίηση της και επιμένει δογματικά στις πολιτικές λιτότητας που υπονομεύουν τη συνοχή της και την εμπιστοσύνη των λαών.
Είναι καίρια και σημαντική η επισήμανση του Ετιέν Μπαλιμπάρ:
«Η κρίση της σημερινής Ευρώπης… προετοιμάστηκε από το γεγονός ότι οι θεσμοί και οι φορείς εξουσίας της λειτούργησαν συστηματικά εις βάρος της δυνατότητας των λαών να συμμετέχουν στην ίδια τους την ιστορία. Το γεγονός όμως που την επιτάχυνε, ήταν το ότι κλήθηκε να λειτουργήσει επίτηδες όχι σαν ένας χώρος αλληλεγγύης μεταξύ των μελών του και πρωτοβουλιών απέναντι στους κινδύνους της παγκοσμιοποίησης, αλλά ως όργανο διείσδυσης του παγκόσμιου ανταγωνισμού στην καρδιά του ευρωπαϊκού χώρου…»
Αν οι πολιτικές δυνάμεις που είναι υπέρ της Ευρώπης δεν αναπτύξουν πειστικό πρόγραμμα εξόδου από την οικονομική και μεταναστευτική κρίση, η ακροδεξιά θα έχει όλο και μεγαλύτερα κέρδη. Ακόμη όμως και να μην υπερισχύσει η ακροδεξιά, εξίσου επικίνδυνη είναι η επιρροή που αποκτά και όσα ενσταλάζει στον κοινωνικό ιστό.
Εάν, κυρίως, η Γερμανία φανεί, εντέλει, απρόθυμη να αναλάβει το κόστος προωθητικών κινήσεων μεγάλης εμβέλειας, τότε η αστάθεια θα επιφέρει την κατάρρευση της Ένωσης.
Λύση στο πρόβλημα της Ε.Ε δεν μπορεί να είναι μόνον μια πρόσκαιρη συσπείρωση ενάντια στα ακροδεξιά ρεύματα και στις διαλυτικές τάσεις εντός της Ε.Ε.
Λύση δεν είναι η νεοφιλελεύθερη γραμμή Σόιμπλε που προκρίνει τη συνέχιση της δημοσιονομικής λιτότητας. Αυτή ακριβώς είναι η γραμμή που ενισχύει τον ευρωσκεπτικισμό και οδηγεί σε μια «Γερμανική Ευρώπη», έστω και μικρότερη από τη σημερινή.
Το πολιτικό σχέδιο της υπεράσπισης της Ε.Ε δεν μπορεί να είναι ένας τεχνοκρατικός εκσυγχρονισμός που αφήνει τη μισή κοινωνία έξω από την εξέλιξη.
Δεν αποτελεί όμως λύση, αντίθετα αποτελεί οπισθοδρόμηση, η αποδυνάμωση των κοινών ευρωπαϊκών πολιτικών στο όνομα του αυτοκαθορισμού του κάθε κράτους μέλους.
Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια αξιόλογη πολιτική εναλλακτική πρόταση, μια θετική υποστήριξη για την Ε.Ε μέσα από την προώθηση μεταρρυθμίσεων στην κατεύθυνση της δημοκρατίας και της κοινωνικής συνοχής.
Τα κράτη πρέπει να εκχωρούν εξουσία, όμως η συμμετοχή των πολιτών πρέπει να μεταφέρεται από το κρατικό επίπεδο στο ευρωπαϊκό επίπεδο. Η ενοποίηση να μην σημαίνει απώλεια της συμμετοχής των πολιτών στη λήψη αποφάσεων, αλλά τον μετασχηματισμό και την ενσωμάτωση αυτής της συμμετοχής σε οριζόντιο επίπεδο μέσα στη λειτουργία των θεσμών της Ε.Ε.
Το ζητούμενο είναι να συντελεστεί ένας ουσιαστικός εκδημοκρατισμός που θα ενισχύσει την αντιπροσωπευτικότητα και τη συμμετοχή των πολιτών. Μάλιστα, η καθιέρωση δημοκρατικών θεσμών σε επίπεδο Ε.Ε πρέπει να προχωρήσει περισσότερο από τη δημοκρατία που υπάρχει στο επίπεδο κράτους- μέλους.
Λύση είναι μόνο ένας νέος ευρωπαϊκός προσανατολισμός που θα βασίζεται σε δύο πυλώνες: στον άμεσο τερματισμό της λιτότητας και στην επιτάχυνση της πολιτικής και κοινωνικής ενοποίησης.
Η προσέγγιση μας υπέρ της ενίσχυσης της Ε.Ε δεν στηρίζεται μόνο σε οικονομικές αναγκαιότητες, αλλά εξίσου και σε πολιτικές και πολιτισμικές συντεταγμένες, για τη διατήρηση, την ενίσχυση και τη μετάβαση σε ένα ανώτερο στάδιο των κατακτήσεων του ευρωπαϊκού πολιτισμού.
Το πολιτικό σχέδιο για την προωθητική επανεκκίνηση της Ε.Ε πρέπει να λάβει υπόψη τη διαφορετική αντίληψη που έχουν για την ευρωπαϊκή πραγματικότητα οι λαοί της Ευρώπης, τις επιμέρους διαφορές των συμφερόντων των κρατών μελών, τις υπαρκτές διαφορές των πολιτικών ρευμάτων, όμως σε κάθε περίπτωση πρέπει να κινηθεί ταχύτατα προς τα εμπρός. Όπως έλεγε ο Αβραάμ Λίνκνολν «Τα δόγματα του ήρεμου παρελθόντος είναι ανεπαρκή στο θυελλώδες παρόν». Η Ε.Ε πρέπει να κάνει μια δυναμική επανεκκίνηση με άμεσο τερματισμό της λιτότητας και επιτάχυνση της οικονομικής και πολιτικής ενοποίησης με όρους δημοκρατίας, κοινωνικής συνοχής και συνανάπτυξης.
Πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε 5 σενάρια εξέλιξης της Ε.Ε.
Το σενάριο που δίνει προοπτική είναι το « πιο μακριά, πιο δυνατά, όλοι μαζί». Αυτό το σχέδιο πρέπει να περιλαμβάνει:
- Εμβάθυνση της οικονομικής και νομισματικής ένωσης.
- Μέτρα κοινής αντιμετώπισης του χρέους.
- Δημιουργία ενός υπουργείου Οικονομικών και ενός κοινού προϋπολογισμού που θα τελεί υπό τον έλεγχο του Ευρωκοινοβουλίου.
- Σύνδεση της δημοσιονομικής προσαρμογής κυρίως με την ανάπτυξη.
- Ευρωπαϊκή αναπτυξιακή πολιτική ώστε να υπάρχουν επενδύσεις και να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας.
- Φορολογική εναρμόνιση.
- Προσπάθεια συμφωνιών στην κατεύθυνση της πολιτικής διεύθυνσης της παγκοσμιοποίησης.
- Τραπεζική ενοποίηση για χρηματοδοτική σταθερότητα και παροχή ρευστότητας σε όλη την Ε.Ε . Ήδη η ΕΚΤ ανακοίνωσε ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στην Ε.Ε φτάνουν τα 920 δις.
- Σημαντική ενίσχυση της κοινής ευρωπαϊκής άμυνας και κυρίως εγγύηση των συνόρων της Ε.Ε καθώς οι ΗΠΑ σταδιακά απομακρύνονται από το ρόλο της παγκόσμιας υπερδύναμης και η Ευρώπη αναγκαστικά θα αναλάβει με δική της κύρια ευθύνη την ασφάλεια της ή τουλάχιστον να αυξήσει την συμμετοχή της σε θέματα εξωτερικής ασφάλειας.
- Αντιμετώπιση από κοινού του προσφυγικού.
- Σταδιακή δημιουργία ισχυρών δημοκρατικών θεσμών σε επίπεδο Ε.Ε. και, γενικότερα, φροντίδα ώστε η συμμετοχή των πολιτών να μεταφέρεται από το κρατικό στο ευρωπαϊκό επίπεδο.
Η νέα ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική πρέπει να προβλέπει μια ολοκληρωμένη ζώνη του ευρώ. Δεν πρέπει να υπάρχει κανένας αποκλεισμός για όποια χώρα θέλει να συμμετάσχει σε ενισχυμένες μορφές συνεργασίας.
Δεν μπορεί παρά να είμαστε αντίθετοι στην Ευρώπη των δύο ή πολλαπλών ταχυτήτων εάν αυτό επιβάλλεται ως διαδικασία περαιτέρω άνισης ανάπτυξης, με τον ορισμό κριτηρίων που δεν μπορούν να καλύψουν οι χώρες του Νότου. Αντίθετα, δεν μπορείς να το αρνηθείς, εάν κάποιες χώρες αναγκαστούν να προχωρήσουν ως ομάδα, γιατί άλλες χώρες προτιμούν να μην συμμετέχουν, είτε επειδή θεωρούν ότι μη συμμετέχοντας σε διαδικασίες περαιτέρω ενοποίησης θα πάνε καλύτερα οικονομικά, είτε επειδή δεν θέλουν να εκχωρήσουν αρμοδιότητες του έθνους- κράτους.
Σε κάθε περίπτωση δεν πρέπει να υπάρχει θεσμοθέτηση αποκλεισμών για τα αδύναμα κράτη- μέλη της ευρωζώνης με τον ορισμό κριτηρίων που δεν μπορούν να καλύψουν, διότι σε αυτή την περίπτωση θα σημάνει διάσπαση της ευρωζώνης.
Οι προοδευτικές δυνάμεις εάν θέλουν να είναι πράγματι προοδευτικές δεν μπορεί να είναι παρατηρητές της σύγκρουσης ή να μένουν ανενεργές σε ό,τι αφορά τις συμμαχίες τους.
Χρειάζεται να πάρουν μέρος στον αγώνα υπέρ της ευρωπαϊκής ενοποίησης και όχι να περιμένουν ότι θα εκφράσουν ένα αντισυστημικό πλην όμως εθνικιστικό και φυγόκεντρο ρεύμα στην Ευρώπη. Εάν δείξουν ταλάντευση, το ρεύμα επιστροφής στο έθνος κράτος θα κυριαρχήσει σε Ελλάδα και Ευρώπη με τρομακτικές επιπτώσεις για την ειρήνη, τη δημοκρατία και το βιοτικό επίπεδο των λαών της Ε.Ε. Με αυτή την έννοια οι αλλαγές των συσχετισμών προς όφελος των προοδευτικών δυνάμεων στις χώρες μέλη της Ευρώπης (Ελλάδα, Πορτογαλία, άνοδος Ποδέμος στην Ισπανία κ.α ) έχουν θετικό υπέρ των κοινωνιών αποτέλεσμα εάν λειτουργήσουν πρωταγωνιστικά για την νοηματοδότηση και πάλι της ευρωπαϊκής ενοποίησης, επιδιώκοντας ταυτόχρονα να δώσουν το δικό τους στίγμα.
Οι προοδευτικές δυνάμεις πρέπει να ξαναθέσουν το αίτημα και την προοπτική της κοινωνικής δικαιοσύνης με σύγχρονους όρους.
Μόνο έτσι η Ε.Ε θα μπορέσει να κερδίσει τη νομιμοποίηση της και οι προοδευτικές δυνάμεις να βρουν την ταυτότητα και την προοπτική τους.
Και αυτή η συσπείρωση αλλά και το πρόγραμμα πρέπει να αναδεικνύουν και να προωθούν σύγχρονες προοδευτικές λύσεις..
Οι σοσιαλδημοκράτες το 2000 ήταν στην κυβέρνηση σε 12 από τις 15 χώρες, αλλά δεν πέτυχαν να μειώσουν τις ανισότητες και να διατηρήσουν το κοινωνικό κράτος και έτσι έχασαν. Παλιά η Αριστερά αγωνιζόταν για την αναδιανομή. Τώρα πρέπει να αναδείξει και να προωθήσει μια νέα παραγωγή και αναδιανομή, ένα κοινωνικό κράτος που θα προστατεύει χωρίς να παράγει παθογένειες που μειώνουν τη συμμετοχή στην εργασία και την οικονομική αποτελεσματικότητα Όμως αυτός ο νέος ορίζοντας, η ολοκληρωμένη εναλλακτική πρόταση, μπορεί να ανοίξει μόνο από τις προοδευτικές δυνάμεις.
Η πολιτική συμμαχιών πρέπει να αρθρωθεί με τη λογική των ευρύτερων δυνατών συμμαχιών στην πολιτική διεκδίκηση που συνίσταται στο εάν η Ε.Ε θα κινηθεί προς τα εμπρός ή θα πισωγυρίσει και εν τέλει θα διαλυθεί. Σήμερα η σύγκρουση μεταξύ των δυνάμεων που υποστηρίζουν την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ενοποίησης και των δυνάμεων που θέλουν τη διάλυση ή τη διάσπαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι διαχωριστική γραμμή. Αυτό δίνει την δυνατότητα και ορίζει την υποχρέωση να εργασθούμε για την ανάπτυξη ευρύτατων συμμαχιών υπέρ της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Πρώτα απ'όλα για την αντιμετώπιση των εθνικισμών. Ταυτόχρονα, για την προώθηση πολιτικών μεγάλης εμβέλειας στην κατεύθυνση της ενίσχυσης των διαδικασιών πολιτικής και οικονομικής ενοποίησης, που προϋποθέτουν την ευρύτερη κοινωνική αποδοχή.
Κεντρικός στόχος της χώρας πρέπει να είναι ή έξοδος από την κρίση με διαδικασίες ενισχυμένης συνεργασίας εντός της Ε.Ε και η προστασία των συνόρων της με την ενίσχυση της κοινής άμυνας. Η επιλογή της ένταξης στο ευρωπαϊκό εγχείρημα είναι επιλογή στρατηγικής και αφορά την ταυτότητα της χώρας και τον τρόπο που θέλει να συμμετάσχει στις διαδικασίες διεθνοποίησης.
Ταυτόχρονα η Ελλάδα πρέπει να διεκδικεί τη διαρκή βελτίωση των όρων στις σχέσεις της με τους δανειστές, δημιουργώντας δυνατότητες για πολιτικές συμμαχίες και επίδραση στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη.
Όμως για να έχουν νόημα οι διεκδικήσεις πρέπει ταυτόχρονα η χώρα μας να αντιμετωπίσει αυτά που εξαρτώνται αποκλειστικά ή κυρίως από την ίδια. Να προωθήσει χωρίς καθυστερήσεις ένα αξιόπιστο και συνεκτικό πρόγραμμα δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων που θα αντιμετωπίσει τις παθογένειες και τις αδικίες του παρελθόντος, συγκροτώντας πρωτίστως ένα σύγχρονο και αποδοτικό κράτος και αλλάζοντας το παραγωγικό της μοντέλο με δίκαιη ανάπτυξη.
Έτσι θα μπορέσει να πετυχαίνει καλύτερες ρυθμίσεις σε θέματα χρέους και αναπτυξιακών ενισχύσεων, θα μπορεί να ελκύει επενδύσεις και να περάσει σε μια νέα φάση αναπτυξιακής τροχιάς.
Κρίσιμο ζήτημα είναι η ολοκλήρωση της αξιολόγησης.
Είναι κατάκτηση καταρχάς ότι τα όποια μέτρα υπάρξουν δεν θα ενισχύουν τη λιτότητα και ότι θα συνοδεύονται με ταυτόχρονη νομοθετική ρύθμιση για αντίμετρα.
Κρίσιμο θέμα είναι τα εργασιακά, καθώς η επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων εργασίας θα λειτουργήσει ενισχυτικά στην αναστροφή της καθοδικής πορείας στην αγορά εργασίας.
Είναι βέβαιο ότι μέσα στον πόλεμο κάνεις και συμβιβασμούς και υποχωρήσεις. Πρέπει η χώρα να αποφύγει τον άμεσο κίνδυνο, να κερδίσει χρόνο, να διατηρήσει δυνατότητες επιλογών για το μέλλον.
Η μάχη της εξόδου της χώρας από την κρίση πρέπει και μπορεί να κερδηθεί με κοινωνικά δίκαιους όρους και ουσιαστική προοδευτική πολιτική.
Χρειάζεται όμως να ξαναδούμε το τι είναι προοδευτικό στις σημερινές συνθήκες.
Στο παρελθόν, θεωρούνταν προοδευτική πολιτική η επέκταση του κράτους ενώ σήμερα είναι η πλήρης ανασυγκρότησή του και η αντιμετώπιση των εκτεταμένων περιοχών μειωμένης παραγωγικότητας και ιδιοποίησης των δημόσιων πόρων.
Παλιότερα, θεωρούνταν προοδευτική πολιτική η αναδιανομή αφού η αγορά πετύχαινε μόνη της την ανάπτυξη, ενώ σήμερα είναι η δημιουργία παραγωγικών θέσεων εργασίας που να μπορούν να σταθούν σε ένα διεθνοποιημένο και ανταγωνιστικό περιβάλλον.
Η κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα, αλλά και η δυσκολία του εγχειρήματος της προοδευτικής διακυβέρνησης, επιβάλλει τις μέγιστες δυνατές κοινωνικές και πολιτικές προοδευτικές συμπαρατάξεις.
Στη χώρα διαμορφώνονται δυο πολιτικοί πόλοι: o ένας βαθύτατα νεοφιλελεύθερος και συντηρητικός και ο άλλος προοδευτικός.
Αυτός ο προοδευτικός πολιτικός πόλος πρέπει να στηριχθεί και να έχει σταθερή την πορεία του, προς όφελος της χώρας και της κοινωνίας. Η Ενωτική Κίνηση Ευρωπαϊκής Αριστεράς αναδεικνύει και προωθεί τη συσπείρωση με τις δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ, στη μεγάλη προσπάθεια και τον αγώνα για τη δημοκρατία, τη δίκαιη ανάπτυξη, τον μετασχηματισμό της κοινωνίας και του κράτους και συμπαρατάσσεσαι στην απόκρουση των σχεδίων για δεξιά παλινόρθωση.
Οι δυνάμεις του λεγόμενου ενδιάμεσου χώρου δεν μπορούν να νίπτουν τας χείρας τους. Αν θέλουν να δικαιώσουν τον αυτοπροσδιορισμό τους ως προοδευτικές και κεντροαριστερές , πρέπει να αναζητήσουν συμπλεύσεις με την αριστερά και να κλείσουν το κεφάλαιο της συμπόρευσης με την νεοφιλελεύθερη πολιτική.
Το εγχείρημα της προοδευτικής πολιτικής εντός της κρίσης και εντός μνημονίων είναι δύσκολο. Δεν υπάρχει όμως άλλος δρόμος. Και αυτόν τον δρόμο οφείλουμε να ανοίγουμε και να βαδίζουμε.
