Live τώρα    
19°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
19 °C
16.2°C20.7°C
2 BF 53%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
17 °C
15.2°C17.7°C
1 BF 74%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.8°C16.6°C
3 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
17 °C
16.0°C18.0°C
2 BF 59%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
15.9°C15.9°C
0 BF 55%
«Ναι στην Ευρώπη των πολλών επιλογών, όχι στη συντηρητική ΕΕ των πολλών ταχυτήτων»
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

«Ναι στην Ευρώπη των πολλών επιλογών, όχι στη συντηρητική ΕΕ των πολλών ταχυτήτων»

Την ισχυρή αμφισβήτησή του στην Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων, την οποία χαρακτηρίζει ως «μια σπασμωδική και συντηρητική αντίδραση του ευρωπαϊκού κατεστημένου, ώστε να αποτραπεί η παραπέρα αποσύνθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά το Brexit» εκφράζει ο Παναγιώτης Παυλόπουλος, επικεφαλής του Γραφείου ΕΕ και Διεθνών Σχέσεων του πρωθυπουργού.

Στη συνέντευξή του στο ΑΜΠΕ, ο Π.Παυλόπουλος υπογραμμίζει τους κινδύνους που εγκυμονούν για το μέλλον της ΕΕ, καθώς όπως αναφέρει «βιώνουμε καθημερινά τη συντηρητική διολίσθηση στην πραγματική Ευρώπη à la carte, την οποία κανένας προοδευτικός πολίτης δεν μπορεί να αποδεχτεί».

Ταυτόχρονα, αναδεικνύει τη θέση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα για την Ευρώπη των πολλαπλών επιλογών, αφήνοντας αιχμές για την ύπαρξη ανισοτήτων, αλλά και τη γερμανική ηγεμονία, που, όπως επισημαίνει, «δεν είναι θέμα αρχιτεκτονικής - είναι θέμα πολιτικής» και έχει ως όχημα το νεοφιλελευθερισμό.

Επισημαίνει δε, ότι οι κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις της Ευρώπης εστιάζουν, έστω και ρητορικά, στην αλλαγή της αρχιτεκτονικής, για να μην αλλάξουν οι πολιτικές.

Ο επικεφαλής του Γραφείου ΕΕ και Διεθνών Σχέσεων του πρωθυπουργού σημειώνει ότι χωρίς την Ελλάδα, η όποια κοινή μεταναστευτική πολιτική θα είναι στον αέρα, ενώ προσθέτει ότι «η εμβάθυνση στην κοινή εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας και άμυνας, εφόσον υπήρχαν οι προϋποθέσεις, θα μας ενδιέφερε».

Στο επίκεντρο της ανάλυσης του κ. Παυλόπουλου, βρίσκεται η θέση ότι «αυτή η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί να αγκαλιάσει τους καινούργιους καιρούς όσες ταχύτητες και αν αλλάξει» και συνοψίζει τις κεντρικές πολιτικές θέσεις της κυβέρνησης ως εξής:

* Ναι στην Ευρώπη των πολλών επιλογών, όχι στη συντηρητική Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων.

* Η Ελλάδα στην πρώτη γραμμή των συλλογικών γεωπολιτικών συμφερόντων της Ευρώπης, η οποία πρέπει να λειτουργήσει ως ενιαία γεωπολιτική οντότητα.

* Η Ευρώπη δεν μπορεί να ακολουθεί τις χώρες Visegrad.

* Νέα προοδευτική πλειοψηφία για την αλλαγή στην Ευρώπη.

Ολόκληρη η συνέντευξη:

- Κύριε Παυλόπουλε, τα 60 χρόνια από την υπογραφή των συνθηκών της Ρώμης συμπίπτουν με την δρομολόγηση νέων πολιτικών για την ΕΕ πολλών ταχυτήτων, εν μέσω γενικευμένης καχυποψίας, κρίσης, ευρωσκεπτικισμού και αντιδράσεων. Η επικείμενη Σύνοδος Κορυφής στην Ρώμη μπορεί να πει κάποιος ότι είναι η ληξιαρχική πράξη θανάτου του οράματος της Ενωμένης Ευρώπης;

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στις 25 Μάρτη, δεν είναι η ληξιαρχική πράξη θανάτου του κοινού ευρωπαϊκού οράματος, αλλά, δυστυχώς, δεν θα συμβολίσει ούτε και την αναγέννησή του. Τη στιγμή που η Ευρώπη χρειάζεται μια νέα Μεσίνα, προσγειώνεται στη Ρώμη. Τη στιγμή που χρειάζεται τη δημοκρατική επανίδρυσή της, την αλλαγή πορείας και πολιτικών, περιορίζεται στη ρητορεία για την αρχιτεκτονική της. Για το πώς, με το σημερινό καταθλιπτικό συσχετισμό δυνάμεων, θα αναπαραχθεί το status quo, εμβαθύνοντας το νεοφιλελευθερισμό.

Η συζήτηση για την περίφημη «Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων» δεν είναι καινούρια. Δεν θα ανατρέξω στο βαθύ παρελθόν. Θα αναφέρω μόνον το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 27ης Ιουνίου 2014, το οποίο επεσήμανε τη δυνατότητα «διαφορετικών διαδρομών για την ολοκλήρωση». Αυτό, όχι μόνο για την ιστορία, αλλά και για τον πολιτικό διάλογο σήμερα, ο οποίος δεν μπορεί να γίνεται ερήμην και εναντίον της πραγματικότητας.

- Η ΕΕ των πολλαπλών ταχυτήτων είναι ένα άλμα προς το μέλλον ή μια προσπάθεια να επιβραδυνθεί η διάλυσή της, όπως πιστεύουν αρκετοί;

Ας ξεκινήσουμε από τη διαπίστωση ότι διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης εμποδίζει την εμβάθυνσή της. Το συνεχές φρένο Visegrad καθηλώνει την Ευρώπη σε ένα ελάχιστο κοινό παρονομαστή, με τον οποίο διολισθαίνουμε όλοι μαζί σε μια Ένωση-εμπορική ζώνη ελεύθερων συναλλαγών, με κάποιες διαθρωτικές πολιτικές, που σταδιακά θα ατονήσουν και αυτές. Είναι ξεκάθαρο ότι έτσι δεν μπορούμε να πάμε μπροστά. Βιώνουμε καθημερινά τη συντηρητική διολίσθηση στην πραγματική Ευρώπη à la carte, την οποία κανένας προοδευτικός πολίτης δεν μπορεί να αποδεχτεί.

Η «Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων» δεν είναι άλμα - και μάλιστα προς το μέλλον. Είναι μια σπασμωδική - και επίσης συντηρητική - αντίδραση του ευρωπαϊκού κατεστημένου, ώστε να αποτραπεί η παραπέρα αποσύνθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά το Brexit και τη συστηματική, οργανωμένη και υπονομευτική λειτουργία της ομάδας των χωρών Visegrad. Μια αντίδραση που, όμως, θυμίζει το κεντρικό θέμα στο Γατόπαρδο του Λαμπεντούζα: «για να μην αλλάξει τίποτα, πρέπει όλα να αλλάξουν». Οι κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις της Ευρώπης εστιάζουν, έστω και ρητορικά, στην αλλαγή της αρχιτεκτονικής, για να μην αλλάξουν οι πολιτικές.

Αυτό, όμως, που πραγματικά χρειάζεται η Ευρώπη για να ανακτήσει την κοινωνική αποδοχή και εμπιστοσύνη, για να ξαναγίνει ελκυστική, είναι η προγραμματική συμφωνία των δυνάμεων της Αριστεράς και της σοσιαλδημοκρατίας, που θα αμφισβητήσει τη νεοφιλελεύθερη ορθοδοξία και θα θέσει ως άμεσες και αδιαπραγμάτευτες προτεραιότητες τον εκδημοκρατισμό της Ευρωζώνης και την κοινωνική Ευρώπη.

Αυτό δεν είναι εύκολο, γι' αυτό και αξίζει να το προσπαθήσουμε. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι οι ευρωπαίοι σοσιαλδημοκράτες είναι, σε μεγάλο βαθμό, συνυπεύθυνοι για τα αδιέξοδα της σημερινής Ευρώπης των ανισοτήτων και της διαίρεσης Βορρά-Νότου, της ανεργίας και της υπερχρέωσης, που τροφοδότησαν πολιτικά την ακροδεξιά. 'Αρα, το αίτημα για την αλλαγή είναι επίκαιρο όσο ποτέ.

Για τη σοσιαλδημοκρατία, για την Ευρώπη. Γιατί αυτή η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί να αγκαλιάσει τους καινούργιους καιρούς όσες ταχύτητες και αν αλλάξει.

- Η πρώτη σκέψη που κάνει ένας απλός πολίτης είναι ότι, η ΕΕ πολλών ταχυτήτων θα διευρύνει τις ήδη καταγεγραμμένες ανισότητες, θα ενισχυθεί περαιτέρω η δύναμη των μεγάλων χωρών, κυρίως της Γερμανίας, θα κατεδαφιστεί ακόμη περισσότερο το κράτος πρόνοιας. Μια ΕΕ χωρίς έναν κοινό παρανομαστή αλληλεγγύης, δικαιωμάτων και ανάπτυξης για τα πιο αδύναμα κράτη, μπορεί να έχει μέλλον σε οποιαδήποτε μορφή;

Έχετε δίκιο ότι μια Ευρώπη αποκομμένη από τις ιδρυτικές αρχές της δεν έχει μέλλον. Από την άλλη πλευρά, οι ανισότητες δεν θα διευρυνθούν αν δεν θέλουμε να διευρυνθούν. Αλλά, επιτρέψτε μου να είμαι πιο αναλυτικός απαντώντας στο πρώτο σκέλος της ερώτησής σας.

Κατ' αρχάς, αναφερόμαστε στην Ευρώπη των «πολλών επιλογών» - σε αντιδιαστολή με την Ευρώπη των «πολλών ταχυτήτων». Αυτό δεν είναι τυχαίο. Το κάνουμε, όχι μόνο γιατί επιμένουμε σε μια Ευρώπη ανοιχτή, δημοκρατική και συνεκτική.

Σε μια Ευρώπη που θα μπορεί να ανταποκρίνεται στις κοινωνικές ανάγκες. Αλλά και για να τονίσουμε την αντίθεσή μας στη συντηρητική αντίληψη της Ευρώπης με σκληρό πυρήνα την Ευρωζώνη που θα λειτουργεί ως η πρώτη ταχύτητα, και της Ευρώπης που θα ακολουθεί στη δεύτερη ή και την τρίτη ταχύτητα.

Και το λέω αυτό, παρά το γεγονός ότι, το καλοκαίρι του 2015, η σημερινή κυβέρνηση διασφάλισε τη συμμετοχή της Ελλάδας στο λεγόμενο σκληρό πυρήνα της Ευρωζώνης. Σας θυμίζω, επίσης, στο σημείο αυτό, ότι η μόνη περίοδος που η Ελλάδα έμεινε εκτός, ήταν επί κυβερνήσεως Σημίτη, τη διετία 1999-2000.

Αλλά οι «πολλές επιλογές» δεν είναι κάτι διαφορετικό από τις «ενισχυμένες συνεργασίες» που προβλέπει το άρθρο 20 της Συνθήκης της Λισαβόνας, ως έσχατη λύση, ανάμεσα σε, τουλάχιστον, εννέα κράτη-μέλη και σε τομείς πολιτικής μη αποκλειστικής αρμοδιότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Αυτές οι ενισχυμένες συνεργασίες ήδη υπάρχουν. Είναι η Ευρωζώνη και ο χώρος και η συνεργασία Σένγκεν. Ήδη υπάρχουν, επίσης, οι ανισότητες και η γερμανική ηγεμονία. Γιατί η γερμανική ηγεμονία δεν είναι θέμα αρχιτεκτονικής - είναι θέμα πολιτικής. Όχημά της είναι ο νεοφιλελευθερισμός και προνομιακός χώρος εκδήλωσής της η Ευρωζώνη.

Και η Ελλάδα συμμετέχει στην Ευρωζώνη, η οποία επιθυμούμε και επιδιώκουμε να παραμείνει ενιαία και αδιαίρετη, αλλά και να εκδημοκρατιστεί. Συνεπώς, πρέπει να αλλάξουν οι πολιτικές, ανεξάρτητα από τη θεσμική οργάνωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Να απαλλαγούμε από τη λογική ότι η λιτότητα, τα Μνημόνια και οι περιορισμοί - δημοσιονομικοί και εργασιακοί - είναι η πρώτη ύλη της ανταγωνιστικότητας και της ανάπτυξης. Να μην συνεχίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση ως η θεσμοποίηση του ευρωπαϊκού νεοφιλελευθερισμού.

Πράγματι, η νεοφιλελεύθερη πολιτική, που έχουν επιβάλλει η συντηρητική γερμανική κυβέρνηση και οι σύμμαχοί της στον ευρωπαϊκό Βορρά, υποσκάπτει το κράτος-πρόνοιας. Είναι ενδιαφέρον ότι εξωθούν στην κατεδάφισή του οι κυβερνήσεις εκείνων των χωρών, που, κατά τεκμήριο, έχουν προηγμένο κράτος πρόνοιας.

Αυτό αποδεικνύει εκείνο που προανέφερα, ότι, δηλαδή, δεν είναι θέμα χώρας ή θεσμικής αρχιτεκτονικής. Είναι ζήτημα καθαρά πολιτικό.

Εφόσον η Ευρώπη των «πολλών επιλογών» αποκτήσει παραπέρα πραγματική υπόσταση, αυτό που, σε πρώτη φάση, χρειάζεται να διασφαλίσουμε είναι ότι δεν θα έχει ως συνέπεια την εξασθένιση των κοινών πολιτικών αλληλεγγύης: των πολιτικών της συνοχής και της σύγκλισης, όπως, επίσης, και των ευρωπαϊκών πολιτικών που απαντούν στα κοινά προβλήματα, όπως η μετανάστευση, το περιβάλλον και η κλιματική αλλαγή και η ασφάλεια. Αυτά είναι τα ελάχιστα προαπαιτούμενα για να λειτουργήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Για να μην διευρυνθούν οι υπάρχουσες ανισότητες και διαιρέσεις και, έτσι, να έχουμε κοινό μέλλον. Αλλά, σας υπενθυμίζω, εμάς δεν μας αρκεί να μην διευρυνθούν - θέλουμε να εξαλειφθούν. Και αυτό προϋποθέτει την αλλαγή των πολιτικών συσχετισμών σε προοδευτική κατεύθυνση στην Ευρώπη, για την οποία σας μίλησα νωρίτερα.

- Έμφαση δίνουν αρκετές δυνάμεις, από την Επιτροπή, μέχρι τη Γερμανία και τη Γαλλία, στους τομείς της ασφάλειας, της φύλαξης των συνόρων, της μετανάστευσης και της τρομοκρατίας. Μπορεί να υπάρξει επιτυχής ευρωπαϊκή κοινή πολιτική στους τομείς αυτούς χωρίς τον ενεργό ρόλο της Ελλάδας;

Η Ευρώπη δεν μπορεί να υπάρξει ως ενιαία οντότητα στο διεθνές πεδίο, χωρίς γεωπολιτική αντίληψη και οπτική του συλλογικού γεωπολιτικού συμφέροντός της. Μια τέτοια αντίληψη θέτει την Ελλάδα στην πρώτη γραμμή. Διότι η γεωπολιτική αξία της χώρας μας είναι προφανής και αναντίρρητη.

Είμαστε, μαζί με την Κύπρο, το νοτιοανατολικό όριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην ταραγμένη περιοχή της ευρύτερης Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Σε μια περιοχή, η οποία, παράλληλα, αναδεικνύεται σε κρίσιμο ενεργειακό κόμβο για την Ευρώπη. Είμαστε, ταυτόχρονα, κράτος-μέλος πρώτης υποδοχής των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών από τις εμπόλεμες ζώνες της Μέσης Ανατολής.

Άρα, χωρίς την Ελλάδα, η όποια κοινή μεταναστευτική πολιτική θα είναι στον αέρα. Επιτρέψτε μου, όμως, να συνδέσω την απάντησή μου με την τελευταία ερώτησή σας. Η εμβάθυνση στην κοινή εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας και άμυνας, εφόσον υπήρχαν οι προϋποθέσεις, θα μας ενδιέφερε.

- Ο πρωθυπουργός, σε πρόσφατο άρθρο του, έκανε λόγο για την Ευρώπη των πολλαπλών επιλογών. Η κυβέρνηση ποια θέματα ιεραρχεί ψηλά στην ατζέντα της ενόψει των αλλαγών που δρομολογούνται; Ποιες είναι οι επιλογές της;

Προτεραιότητές μας είναι ο εκδημοκρατισμός της Ευρωζώνης και η κοινωνική Ευρώπη. Αυτό σημαίνει ότι επιδιώκουμε την ενίσχυση της δημοκρατικής νομιμοποίησης της Ευρωζώνης. Με αυξημένο ρόλο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, των εθνικών Κοινοβουλίων και των κοινωνικών δυνάμεων στη διαδικασία λήψης αποφάσεων.

Με τη δημιουργία θεσμών επιμερισμού των κινδύνων. Εδώ περιλαμβάνονται τα ευρωομόλογα, το ενιαίο σύστημα εγγύησης τραπεζικών καταθέσεων, το ευρωπαϊκό ταμείο ανεργίας, αλλά και η εναρμόνιση της φορολογίας των επιχειρήσεων, ώστε να αντιμετωπιστούν ο φορολογικός ανταγωνισμός και το κοινωνικό ντάμπινγκ. Επιδιώκουμε, παράλληλα, τον άμεσο απεγκλωβισμό της Ευρωζώνης από τη λιτότητα και την υιοθέτηση αναπτυξιακών πολιτικών που διασφαλίζουν την αξιοπρεπή εργασία, την κοινωνική δικαιοσύνη και συνοχή.

Σε αυτό το πλαίσιο, η κοινωνική Ευρώπη, με βασικούς άξονες τα εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα, το σεβασμό στις συλλογικές διαπραγματεύσεις και εν γένει στο ευρωπαϊκό εργασιακό και κοινωνικό κεκτημένο, είναι αλληλένδετη προτεραιότητα.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL