Πρωτοβουλίες για να λυθεί σε ανώτερο πολιτικό επίπεδο ο γόρδιος δεσμός που έχει δημιουργηθεί στη διαπραγμάτευση ετοιμάζεται να πάρει η κυβέρνηση, με δεδομένο ότι όλες οι πλευρές παραδέχονται πια ότι τα ζητήματα που απομένουν να λυθούν είναι κατά βάση πολιτικά.
Αυτήν την εικόνα μοιάζει να αναγνωρίζει και η πλευρά των δανειστών, όπως μαρτυρούν οι συνεχιζόμενες δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε σχετικά με το ενδεχόμενο μη συμμετοχής του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα. Επιπλέον συνισταμένη των δηλώσεων των Ευρωπαίων αξιωματούχων είναι η απουσία παραπομπής της διαπραγμάτευσης στα τεχνικά κλιμάκια, αλλά και ότι εκλείπουν οι επικρίσεις κατά της Ελλάδας για ολιγωρίες, ενώ αντιθέτως επισημαίνονται οι θετικές εξελίξεις στην ελληνική οικονομία.
Η ελληνική κυβέρνηση βρίσκεται, λοιπόν, σε στάδιο προετοιμασίας επαφών σε υψηλό πολιτικό επίπεδο (κυρίως του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου) έχοντας απόλυτη συναίσθηση ότι τα ανοιχτά ζητήματα μπορούν να κλείσουν μόνο όλα μαζί, σε μια ενιαία συμφωνία.
Ουσιαστικά τα δύσκολα άλυτα θέματα αφορούν τη συμμετοχή του ΔΝΤ και την περίοδο μετά το τέλος του προγράμματος το 2018 (ύψος πλεονασμάτων κ.λπ.), ενώ τα τρία εκκρεμή ζητήματα της “κατ’ εξοχήν” αξιολόγησης (εργασιακά, δημοσιονομικό 2018, ενέργεια) εκτιμάται ότι θα έκλειναν μέσα σε “μισή ώρα” (έτσι αναφέρουν χαρακτηριστικά ανώτερα στελέχη της ομάδας του οικονομικού επιτελείου). Φυσικά οι επικοινωνίες μεταξύ κυβερνητικών αξιωματούχων, Ευρωπαίων αξιωματούχων και των θεσμών δεν έχουν παγώσει, αλλά συνεχίζονται καθημερινά.
Β. Σόιμπλε: “Η γερμανική Βουλή αποφασίζει για νέο πρόγραμμα”
Τις τελευταίες μέρες, πάντως, τον τόνο στην επικαιρότητα γύρω από τη διαπραγμάτευση δίνουν οι δηλώσεις του Γερμανού υπουργού Οικονομικών, ο ποίος ανέφερε στην WSJ ότι, σε περίπτωση που δεν κλείσει επιτυχώς η δεύτερη αξιολόγηση και το ΔΝΤ αποφασίσει να μη λάβει μέρος στο ελληνικό πρόγραμμα, τότε η γερμανική Βουλή θα πρέπει να αποφασίσει αν θα εγκρίνει την έναρξη διαπραγματεύσεων για ένα νέο πρόγραμμα.
«Αν δεν ολοκληρωθεί με επιτυχία η δεύτερη αξιολόγηση και αν το ΔΝΤ δεχθεί τις συνέπειες της εξέλιξης αυτής, τότε το πρόγραμμα θα είναι παρωχημένο» ανέφερε συγκεκριμένα. «Το πρόγραμμα συμφωνήθηκε μόνο με την προσδοκία ότι το ΔΝΤ θα λάβει μέρος» τόνισε.
«Αν καταστεί παρωχημένο, τότε θα έχουμε μια κατάσταση στην οποία θα πρέπει να καταλήξουμε σε κάτι καινούργιο. Δεν θα το συνιστούσα αυτό στην ελληνική κυβέρνηση. Αλλά θα ήμουν απολύτως ήρεμος. Η γερμανική Βουλή θα έπρεπε πρώτα να συζητήσει και να συμφωνήσει για το αν εγκρίνει ή όχι τη διαπραγμάτευση ενός νέου προγράμματος» υπογράμμισε.
Ελληνικές κυβερνητικές πηγές επέμεναν στην εκτίμηση ότι ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών ανοίγει με τις δηλώσεις του ενδεχόμενο μη συμμετοχής του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα, γεγονός που θα δημιουργούσε συνθήκες άμεσου κλεισίματος της αξιολόγησης, παρά το ότι αναγνώριζαν πως οι χθεσινές, τελευταίες, δηλώσεις ήταν διαφοροποιημένες επί το δυσμενέστερον. Σε κάθε περίπτωση επαναλάμβαναν ότι το ΔΝΤ πρέπει να αποφασίσει αν θέλει να συμμετέχει ή όχι στο πρόγραμμα.
Κλ. Ρέκλινγκ: “Θα θέλαμε τη συμμετοχή του ΔΝΤ”
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο εκπρόσωπος του ESM. Εάν το ΔΝΤ δεν συμμετάσχει στο τρέχον ελληνικό πρόγραμμα, όπως προβλεπόταν όταν καταρτίστηκε, αυτό θα αποτελούσε μία θεμελιώδη αλλαγή του προγράμματος και θα απαιτούσε την έγκριση της γερμανικής Βουλής, δήλωσε και ο διευθύνων σύμβουλος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) Κλάους Ρέγκλινγκ σε συνέντευξη που έδωσε στην τηλεόραση του Bloomberg.
Ο ίδιος τόνισε ότι αναμένει τις επόμενες ημέρες, εντός του Ιανουαρίου, να αρχίσει από τον ESM η εφαρμογή των βραχυπρόθεσμων μέτρων για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους. Ορισμένα από αυτά «μπορούν να εφαρμοστούν άμεσα, γρήγορα», ενώ η εφαρμογή άλλων θα απαιτήσει περισσότερο χρόνο έως το τέλος του έτους. Χρειαζόμαστε ακόμη, είπε, κάποια νομικά σημαντική απόφαση από το Συμβούλιο των Διευθυντών του ESM, αλλά τόνισε ότι αναμένει αυτό να συμβεί τις επόμενες λίγες ημέρες.
Ο κ. Ρέγκλινγκ επισήμανε ότι «θα θέλαμε τη συμμετοχή του ΔΝΤ», γιατί αυτό προβλεπόταν στη διαμόρφωση του προγράμματος, προσθέτοντας ότι «έχουμε συνεργαστεί με το ΔΝΤ κατά τη διάρκεια της κρίσης» με επιτυχία σε άλλα προγράμματα, όπως της Ιρλανδίας, της Πορτογαλίας και της Κύπρου.
Υπενθύμισε, επίσης, ότι το ΔΝΤ συμμετείχε στα δύο πρώτα προγράμματα της Ελλάδας, αλλά δεν έχει συμφωνήσει ακόμη για τη συμμετοχή του στο τρίτο πρόγραμμα. Ο επικεφαλής του ESM ανέφερε ότι οι Ευρωπαίοι έχουν την άποψη πως είναι καλό να υπάρχει δέσμευσή τους για μεγαλύτερη ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, όταν αυτή χρειαστεί, ενώ το Ταμείο θέλει νωρίτερα τις αποφάσεις. «Αυτό είναι μέρος της διαφωνίας μας που δεν έχουμε λύσει» υπογράμμισε
Αναφορικά με την πορεία του προγράμματος ο αξιωματούχος σημείωσε ότι τώρα, πράγματι, δεν υπάρχει πάλι συμφωνία σε όλα μεταξύ των θεσμών και με την ελληνική κυβέρνηση, αλλά τόνισε πως «δεν πρέπει να αγνοούμε ότι έχουμε προχωρήσει πολύ». Υπάρχουν, είπε, κάποια προβλήματα που δεν πρέπει να υπερτονίζονται, καθώς βρισκόμαστε στο μέσο του προγράμματος και ο ESM έχει ήδη χρηματοδοτήσει την Ελλάδα με 31 δισ. ευρώ στο πλαίσιό του.
Γ. Ντάισελμπλουμ: “Η Ελλάδα μπορεί να βγει στις αγορές το 2018”
Θετικός για την πορεία της χώρας μας εμφανίστηκε σε συνέντευξη που παραχώρησε ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ, η οποία δημοσιεύεται στο σαββατιάτικο φύλλο της “De Tijd” υπό τον τίτλο «Ντάισελμπλουμ: Οι μεταρρυθμίσεις αποτελούν το καλύτερο αντίδοτο στον λαϊκισμό». Ο κ. Ντάισελμπλουμ εμφανίστηκε αισιόδοξος υποστηρίζοντας ότι «τα πράγματα πάνε καλά με την Ελλάδα» και χαρακτηρίζοντας «εφικτό στόχο» την έξοδο της χώρας στις αγορές το 2018.
"Σε αλλεπάλληλα τρίμηνα η χώρα καταγράφει ανοδικούς ρυθμούς ανάπτυξης και το μεγαλύτερο μέρος της δημοσιονομικής δουλειάς έχει ολοκληρωθεί. Ο σκοπός είναι το 2018 να μπορέσει να σταθεί εκ νέου στα δικά της πόδια και να καταφέρει να δανειστεί χρήματα από τις αγορές. Κάτι τέτοιο είναι εφικτό" είπε χαρακτηριστικά.
Επίσης αναφέρθηκε στην πρόοδο που υπάρχει στην ελληνική οικονομία: «Με την Ελλάδα τα πράγματα πάνε καλά. Σε αλλεπάλληλα τρίμηνα η χώρα καταγράφει ανοδικούς ρυθμούς ανάπτυξης και το μεγαλύτερο μέρος της δημοσιονομικής δουλειάς έχει ολοκληρωθεί. Ο σκοπός είναι το 2018 να μπορέσει να σταθεί εκ νέου στα δικά της πόδια και να καταφέρει να δανειστεί χρήματα από τις αγορές. Κάτι τέτοιο είναι εφικτό. Μπορεί οι Έλληνες να χρειαστούν ενίοτε νέα χρήματα για την αποπληρωμή των παλιών δανείων, αλλά τα περισσότερα απ’ αυτά έχουν μεταφερθεί στον ESΜ και έχουν μεγάλο χρόνο ωρίμανσης. Τα πρώτα χρόνια λοιπόν δεν θα χρειάζονται πολλά».
Morgan Stanley: “Βιώσιμο το χρέος εφόσον συνεχίζεται η χρηματοδότηση”
Το ελληνικό χρέος είναι βιώσιμο εφόσον συνεχιστεί η χρηματοδότηση από τους πιστωτές, υποστηρίζει η Morgan Stanley, η οποία βλέπει ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας το 2017 με σταθεροποίηση της οικονομικής δραστηριότητας.
Η Morgan Stanley επισημαίνει ότι η χρηματοδότηση του ελληνικού χρέους δεν γίνεται από τις αγορές, αλλά από τους επίσημους πιστωτές και με πολύ ευνοϊκούς όρους. Οι εκταμιεύσεις των πιστωτών εξαρτώνται από τη συμμόρφωση της Ελλάδας με το πρόγραμμα διάσωσης. Η χρηματοδότηση έχει σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε η Ελλάδα να αντιμετωπίζει πιέσεις στη ρευστότητα αν δεν ολοκληρώνονται οι αξιολογήσεις του προγράμματος και δεν εκταμιεύονται οι δόσεις.
ΔΙΑΨΕΥΔΕΤΑΙ ΕΚ ΝΕΟΥ Η ΕΚΛΟΓΟΛΟΓΙΑ
Π. Σκουρλέτης: “Καταστροφική η θέση της Ν.Δ. για εκλογές”
Δ. Τζανακόπουλος: «Αν χρειαστεί να υπάρξει ένας μηχανισμός αυξημένων εγγυήσεων και προς τους δανειστές ότι θα επιτύχουμε τους στόχους μετά το 2018, θα ήμασταν διατεθειμένοι να το συζητήσουμε, εφόσον όμως έχουν κλείσει όλα τα υπόλοιπα ζητήματα"
Χθες η κυβέρνηση διέψευδε με κάθετο τρόπο δημοσιεύματα που επιχειρούσαν να ξανανοίξουν το ενδεχόμενο εκλογών και εκ νέου αλλαγής του εκλογικού νόμου με σκοπό να εξασφαλιστούν αυτή τη φορά οι 200 ψήφοι που χρειάζονται για να εφαρμοστεί η απλή αναλογική από τις αμέσως επόμενες εκλογές.
«Δεν υφίσταται κανένα θέμα» σχολίαζαν κυβερνητικές πηγές χαρακτηριστικά, με τον υπουργό Εσωτερικών Πάνο Σκορλέτη να εξηγεί ότι, εάν υπάρξει μια μετατόπιση των πολιτικών δυνάμεων που δεν υποστήριξαν την απλή αναλογική, “θα ήταν κάτι θετικό”, αλλά η κυβέρνηση δεν ετοιμάζει κάποια νέα πρωτοβουλία.
Μάλιστα, προέβλεψε ότι δεν θα οδηγηθούμε σε εκλογές, καθώς “δεν αποτελούν επιλογή της κυβέρνησης” και πως είναι “καταστροφική, στη δεδομένη συγκυρία, η θέση της Ν.Δ. που ζητάει εκλογές, χωρίς να έχει να προτείνει κάτι διαφορετικό και χωρίς, κατ’ ουσίαν, να το θέλει και η ίδια της η καρδούλα”.
Επίσης ο Πάνος Σκουρλέτης αναφέρθηκε στις δηλώσεις του Γερμανού υπουργού Οικονομικών λέγοντας: “Απευθύνεται στο εσωτερικό της χώρας. Είναι μια πολιτική δήλωση, δεν πατάει στην πραγματικότητα των μέχρι τώρα διαπραγματεύσεων και μάλλον δείχνει ότι ο ίδιος μπορεί να αισθάνεται και άβολα με την αποχώρηση του ΔΝΤ, διότι το ΔΝΤ αποτελούσε το καλύτερο όχημα για να προωθεί ο ίδιος τις δικές του απόψεις για την Ευρώπη και τη συγκρότησή της.
Θα ανοίξει ο δρόμος για ολοκλήρωση της αξιολόγησης
Τέλος, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος δήλωσε στην “Εποχή” της Κυριακής ότι «αν χρειαστεί να υπάρξει ένας μηχανισμός αυξημένων εγγυήσεων και προς τους δανειστές ότι θα επιτύχουμε τους στόχους μετά το 2018, θα ήμασταν διατεθειμένοι να το συζητήσουμε, εφόσον όμως έχουν κλείσει όλα τα υπόλοιπα ζητήματα, εφόσον συγκεκριμενοποιηθούν τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος και εφόσον δεν συζητάμε τη νομοθέτηση νέων μέτρων».
Εκτίμησε, επίσης, ότι μετά τις συναντήσεις του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου με τον Γάλλο ομόλογό του, Μισέλ Σαπέν και τον επίτροπο Οικονομικών Πιερ Μοσκοβισί, η κυβέρνηση έχει λόγους να πιστεύει ότι θα ανοίξει ο δρόμος για το κλείσιμο της αξιολόγησης, σημειώνοντας ότι το ανοιχτό ενδεχόμενο παραμονής του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα, μόνο ως τεχνικού συμβούλου, είναι «πιθανό να δώσει λύση στο δομικό πρόβλημα ασυμφωνίας».
