Αντηλλάγησαν χθες χάρτες μεταξύ της ελληνοκυπριακής και της τουρκοκυπριακής κοινότητας, όπως είχε συμφωνηθεί στο δείπνο της 1ηςΔεκεμβρίου στη Λευκωσία μεταξύ του Νίκου Αναστασιάδη και του Μουσταφά Ακιντζί. Ο Νίκος Αναστασιάδης επισήμανε σε μήνυμά του: «Σταθμός στην ιστορία του Κυπριακού η κατάθεση χαρτών. Συνεχίζουμε με συνέπεια την προσπάθεια ικανοποίησης των προσδοκιών του κυπριακού λαού». Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας μετά τις βραδινές συνομιλίες συναντήθηκε με τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά.
Πρόκειται για μια «ιστορική στιγμή» και μια «ιδιαίτερα σημαντική εξέλιξη», όπως επισήμανε ο Κύπριος κυβερνητικός εκπρόσωπος Νίκος Χριστοδουλίδης, καθώς πρώτη φορά κατατίθενται χάρτες από το 1974 και μετά. Βεβαίως, όπως σημείωνε ο κ. Χριστοδουλίδης «υπάρχουν πρόνοιες και προοπτικές» με τις οποίες διαφωνεί η ελληνοκυπριακή πλευρά και έτσι ο Νίκος Αναστασιάδης κατέθεσε γραπτώς σχόλια.
Κλίμα χαμηλών προσδοκιών ακόμα και λίγο πριν από τη χθεσινή απογευματινή συνάντηση επικρατούσε στη Γενεύη, όπου στα γραφεία των Ηνωμένων Εθνών για τρίτη ημέρα διαπραγματεύονταν ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης και ο κατοχικός ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί. Ο Αλέξης Τσίπρας συνομίλησε χθες με τον πρόεδρο της Ε.Ε. Ζαν Κλοντ Γιούνκερ για το θέμα, συνεχίζοντας τις διεθνείς επαφές που πραγματοποιεί τις τελευταίες ημέρες. Σε ό,τι αφορά τη μετάβαση του πρωθυπουργού και του Τούρκου προέδρου στη Γενεύη, αυτό θα καθοριστεί σε μεγάλο βαθμό από την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων σε δικοινοτικό επίπεδο, αλλά και από τις διαβουλεύσεις του Νίκου Κοτζιά με τον Τούρκο ομόλογό του. Πάντως από την τουρκική πλευρά εκκρεμεί ακόμα το ενδεχόμενο να σταλεί ο πρωθυπουργός Μπ. Γιλντιρίμ.
Συναντήσεις Κοτζιά με Τσαβούσογλου και Τζόνσον
Να σημειωθεί ότι δεκάδες είναι οι δημοσιογράφοι που συγκεντρώνονται από το πρωί στο Παλάτι των Εθνών στο κέντρο της ελβετικής πόλης, κυρίως προερχόμενοι από την Κύπρο, την Ελλάδα, την Τουρκία και τη Βρετανία. Παράλληλα σε εξέλιξη βρίσκονται και επαφές των αντιπροσωπειών, οι οποίες αναμένεται να ενταθούν στο περιθώριο της Διεθνούς Διάσκεψης για την Κύπρο, η οποία θα ξεκινήσει σήμερα. Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς και ο Τούρκος ομόλογός του Μεβλούτ Τσαβούσογλου θα βρίσκονται σε ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας μέχρι τη διάσκεψη. Στο πρόγραμμα των δύο υπουργών υπήρχε συνάντησή τους χθες αργά το βράδυ, ενώ ο Νίκος Κοτζιάς αναμένεται να έχει συνομιλία σήμερα με τον Βρετανό ομόλογό του Μπόρις Τζόνσον.
Εδαφικό και συμφωνία στο θέμα της τροποποίησης του Συντάγματος
Σημαντική καμπή στις διαπραγματεύσεις για την επίλυση του Κυπριακού αποτελεί η στιγμή της ανταλλαγής των χαρτών, η οποία είχε συμφωνηθεί να γίνει χθες το βράδυ. Αργά το απόγευμα χθες ο Νίκος Αναστασιάδης, ο Μουσταφά Ακιντζί και ο Έσπεν Μπαρθ Άιντα, συνοδευόμενοι από τρεις χαρτογράφους βγήκαν από το δωμάτιο όπου διεξάγονται οι διαπραγματεύσεις με τις αντίστοιχες ομάδες και μπήκαν σε ένα άλλο, όπου συνέχισαν τις διαβουλεύσεις.
Μέχρι πριν από την έναρξη της απογευματινής συζήτησης φαίνεται πως η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν εμφανιζόταν διατεθειμένη να συνεχίσει τις συνομιλίες στην περίπτωση που η τουρκοκυπριακή πλευρά κατέθετε χάρτη που να ξεπερνά το ποσοστό του 29,2%. Από την άλλη πλευρά επιστολή έλαβε ο Μουσταφά Ακιντζί από τον Τουρκοκύπριο «πρωθυπουργό» κ. Οζγκιουργκιούν, ο οποίος του ζητούσε να μην καταθέσει χάρτη αν δεν εξασφαλίσει την εκ περιτροπής προεδρία. Το θέμα αυτό παραμένει ένα από τα πλέον καθοριστικά, καθώς θα κρίνει σε πολύ μεγάλο βαθμό την από εδώ και στο εξής πορεία των διαπραγματεύσεων. Ήδη από τις διαπραγματεύσεις στο Μοντ Πελεράν η ελληνοκυπριακή πλευρά είχε καταθέσει πρόταση που προέβλεπε το 28,2% του νησιού να βρίσκεται υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση και η τουρκοκυπριακή πρόταση το 29,2%. Δύο από τα κομβικά σημεία του εδαφικού είναι η τύχη που θα έχει η περιοχή της Μόρφου, αλλά και το ειδικό καθεστώς της Καρπασίας. Αναφορικά με τους Ελληνοκύπριους που θα επιστρέψουν, στόχος της ελληνοκυπριακής πλευράς αποτελεί η επιστροφή 90.000 έως 10.0000 προσφύγων.
Ακόμη, σε συνομιλία που είχε με δημοσιογράφους, ο κ. Χριστοδουλίδης αναφέρθηκε στο κρίσιμο ζήτημα της εκ περιτροπής προεδρίας. Ο Κύπριος κυβερνητικός εκπρόσωπος είπε ότι το συγκεκριμένο θέμα συζητήθηκε μόνο την πρώτη ημέρα, υπήρξε διάσταση απόψεων και οι δύο πλευρές δεν είχαν επανέλθει - τουλάχιστον μέχρι χθες το απόγευμα.
Θετικό σημείο στην κατεύθυνση των συγκλίσεων ήταν η συμφωνία που επήλθε στο θέμα της τροποποίησης του Συντάγματος, καθώς θεωρείται ότι ήταν μία από τις εκκρεμότητες που έκλεισαν.
Συνομιλία Τσίπρα - Γιούνκερ
«Ο κρίσιμος ρόλος της Ε.Ε. στις διαπραγματεύσεις και η σημασία που θα έχει η επίλυση του ζητήματος για την Ευρώπη και τις ευρωτουρκικές σχέσεις» υπογραμμίστηκαν στη συνομιλία που είχαν ο Αλέξης Τσίπρας και ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ για τις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό. Επιπλέον οι δύο πλευρές σημείωσαν την «ανάγκη να εξευρεθεί δίκαιη και βιώσιμη λύση στο Κυπριακό, που να συνάδει και με την ιδιότητα της Κύπρου ως κράτους - μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Αξίζει να σημειωθεί ότι στον ρόλο της Ε.Ε. αναφέρθηκε και ο ειδικός σύμβουλος του ΟΗΕ κ. Άιντα. Έτσι ανέφερε ότι το Κυπριακό θα πρέπει να είναι σε πλήρη συμμόρφωση με το ευρωπαϊκό δίκαιο. Σε αυτό το πλαίσιο υπογράμμισε ότι στη Διεθνή Διάσκεψη θα συζητηθεί το ζήτημα της κατάργησης του αναχρονιστικού συστήματος των εγγυήσεων και της αποχώρησης του κατοχικού στρατού από τη βόρεια Κύπρο.
Για διάσκεψη «ανοιχτού τέλους» μιλάει ο Ε. Άιντα
Την επισήμανση ότι η διεθνής διάσκεψη για την Κύπρο, που ξεκινά σήμερα, έχει οριστεί να είναι «ανοιχτού τέλους», κάνουν διπλωματικές πηγές στη Γενεύη προκειμένου να προλάβουν παρερμηνείες για τις εξελίξεις των επόμενων ωρών. «Ανοιχτό τέλος» σημαίνει ότι η διάσκεψη θα ξεκινήσει σήμερα, εντούτοις δεν έχει προκαθοριστεί πότε θα τελειώσει. Άρα, ανεξαρτήτως του αποτελέσματος, οι δύο πλευρές έχουν συμφωνήσει ήδη να συνεχίσουν τις επαφές με δεδομένη την όποια νέα εξέλιξη. Έτσι το τι μέλλει γενέσθαι θα εξαρτηθεί από τα συμπεράσματα που θα εξαχθούν και δεν αποκλείεται εντός ολίγων εβδομάδων οι διαπραγματευτικές ομάδες να επιστρέψουν στην Ελβετία.
Σε δηλώσεις προς τους δημοσιογράφους ο ειδικός σύμβουλος του ΟΗΕ Ε. Άιντα, μιλώντας για τη διάσκεψη σχετικά με τον τερματισμό των εγγυήσεων και της ασφάλειας, προέβη και ο ίδιος στη εκτίμηση πως η διάσκεψη δεν θα τελειώσει την Πέμπτη υπογραμμίζοντας: «Δεν είναι απαραίτητο να φύγουμε από εδώ με μία συνολική λύση, με μία ημερομηνία δημοψηφίσματος, ώστε να είμαστε ικανοποιημένοι».
Σε κάθε περίπτωση εμφανίστηκε ενθαρρυντικός για τη συνέχιση των συνομιλιών και δήλωσε «απόλυτα πεπεισμένος ότι αυτή στη Γενεύη είναι η καλύτερη ευκαιρία». Επιπλέον ο κ. Άιντα τόνισε πως οι συνομιλίες βρίσκονται σε καλό δρόμο και στάθηκε στην εκτίμησή του ότι πολλά ζητήματα έχουν επιλυθεί. Επιπλέον ο κ. Άιντα είπε ότι ακόμα υπάρχει δουλειά να γίνει και κάνοντας αποτίμηση των όσων έχουν συζητηθεί μέχρι σήμερα είπε: «Ασχοληθήκαμε με κάποια από τα δυσκολότερα ζητήματα. Τα θίξαμε σχεδόν όλα, έχουμε επιλύσει πολλά απ' αυτά και είμαστε κοντά στην επίλυση ορισμένων άλλων ζητημάτων».
