Στον εφιάλτη του Brexit ξύπνησαν χθες οι Βρυξέλλες, καθώς από σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση μπαίνει σε μια πρωτόγνωρη περιπέτεια, με απρόβλεπτες οικονομικές και πολιτικές προεκτάσεις.
Προτεραιότητα των ιθυνόντων δεν είναι άλλη από τον καθησυχασμό των αγορών αλλά και τη γρήγορη εκκίνηση της διαδικασίας εξόδου, έτσι ώστε να αποφευχθεί μια μακρά περίοδος αβεβαιότητας. Ωστόσο, απέναντί τους βρήκαν, ήδη από την πρώτη μέρα, τον Βρετανό πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον, ο οποίος στο διάγγελμά του δήλωσε πως θα παραμείνει στη θέση του μέχρι τον Οκτώβριο, αφήνοντας για τον διάδοχό του την ουσία της διαδικασίας.
“Αναμένουμε τώρα από την κυβέρνηση της Βρετανίας να εκτελέσει την απόφαση του βρετανικού λαού το συντομότερο δυνατό" έγραψαν σε κοινή ανακοίνωσή τους οι πρόεδροι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν - Κλοντ Γιούνκερ, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς και της ολλανδικής προεδρίας της Ε.Ε. Μαρκ Ρούτε. Οι τέσσερις πρόεδροι συνεδρίασαν χθες το πρωί με στόχο να καταλήξουν στην επίσημη θέση της Ε.Ε. απέναντι στο αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Αμέσως μετά έστειλαν μήνυμα ενότητας εκ μέρους των υπόλοιπων 27 κρατών - μελών, δηλώνοντας παράλληλα "έτοιμοι να αρχίσουν τις διαπραγματεύσεις”.
Σύμφωνα με το άρθρο 50 της Συνθήκης της Λισσαβώνας, η διαδικασία εξόδου μιας χώρας από την Ε.Ε. μπορεί να ξεκινήσει μόνο εφόσον το ενδιαφερόμενο μέλος ενημερώσει επίσημα το Συμβούλιο για την πρόθεσή του να αποχωρήσει, κάτι που ο Βρετανός πρωθυπουργός άφησε να εννοηθεί πως δεν θα το κάνει αμέσως. Μόνο τότε μπορούν να ξεκινήσουν δύο ξεχωριστές, αλλά, ει δυνατόν, παράλληλες διαδικασίες, οι οποίες αφορούν αφενός το “διαζύγιο” (για το οποίο η προθεσμία ολοκλήρωσης των διαπραγματεύσεων είναι τα δύο χρόνια) και αφετέρου τη συμφωνία των δύο πλευρών σε μια καινούργια εταιρική σχέση. Οι Βρυξέλλες ξεκαθάρισαν χθες ότι μέχρι να συμφωνηθεί και να τεθεί σε εφαρμογή το “διαζύγιο”, το Η.Β. παραμένει μέλος της Ε.Ε. με όλες τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα που προκύπτουν από τη Συνθήκη. Επομένως, η Βρετανία θα συμμετέχει στα συμβούλια των υπουργών και των ηγετών καθώς και στη διαδικασία λήψης αποφάσεων μέχρι να αποχωρήσει από την Ε.Ε. και να σταματήσει να ισχύει στη χώρα η ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Οι ηγέτες της Ε.Ε. θα συναντηθούν στις Βρυξέλλες την ερχόμενη εβδομάδα, κατά την προγραμματισμένη σύνοδο κορυφής της 28ης-29ης Ιουνίου, ωστόσο, όπως ανέφερε χθες ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ στο περιθώριο της επίσημης συνόδου των 28, θα συνεδριάσουν οι 27, χωρίς τον Ντέιβιντ Κάμερον, για να συζητήσουν τη διαδικασία εξόδου. Επίσης, τη Δευτέρα θα συνεδριάσει εκτάκτως το Κολλέγιο των Επιτρόπων και την Τρίτη το πρωί θα συγκληθεί η Ολομέλεια του Κοινοβουλίου με στόχο να υιοθετήσει ψήφισμα για τα επόμενα βήματα. Στην έκτακτη σύνοδο θα λάβουν μέρος ο πρόεδρος της Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και εκπρόσωποι του Συμβουλίου.
Εν τω μεταξύ, με στόχο τον απαραίτητο συντονισμό μεταξύ των ηγέτιδων χωρών της Ε.Ε., Γαλλίας, Ιταλίας και Γερμανίας, η Γερμανίδα καγκελάριος προσκάλεσε στο Βερολίνο τους Ντ. Τουσκ, Φρ. Ολάντ και Μ. Ρέντζι για διαβουλεύσεις στο Βερολίνο πριν από τη διεξαγωγή της συνόδου κορυφής της Ε.Ε. την επόμενη εβδομάδα. Στο Παρίσι μεταβαίνει σήμερα για διαβουλεύσεις με τον Γάλλο πρόεδρο ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Ματέο Ρέντζι.
Δραματική στιγμή για τη Βρετανία
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, ο οποίος πρόεβη πρώτος σε δηλώσεις νωρίς χθες το πρωί, μόλις έγινε γνωστό το τελικό αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, έκανε σαφές πως πρόκειται για μια «σοβαρή, ακόμα και δραματική» στιγμή, καθώς «δεν υπάρχει τρόπος να προβλέψει κανείς όλες τις πολιτικές επιπτώσεις αυτού του γεγονότος, ιδιαίτερα για το Ηνωμένο Βασίλειο». Ωστόσο, υπογράμμισε πως η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι προετοιμασμένη και γι' αυτό το αρνητικό σενάριο και πως δεν θα υπάρξει κανένα νομικό κενό.
“Η απόφαση του βρετανικού λαού προκαλεί λύπη, αλλά είναι σεβαστή, ανέφερε από την πλευρά του ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζ.Κ. Γιούνκερ, μετά το πέρας της συνάντησης του κουαρτέτου των προέδρων στην έδρα της Επιτροπής, ενώ ερωτηθείς, τέλος, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου αν η απόφαση των Βρετανών οδηγεί στη διάλυση της Ε.Ε., απάντησε κοφτά "όχι" και αποχώρησε από την αίθουσα Τύπου χειροκροτούμενος.
Την ανάγκη να είναι όσο το δυνατό συντομότερη η περίοδος αβεβαιότητας τόνισε από την Ολλανδία ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ, διαβεβαιώνοντας ωστόσο πως η Ευρώπη «δεν βρίσκεται σε πανικό». Σαφήνεια στις διαδικασίες ζήτησε και η επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Κριστίν Λαγκάρντ, η οποία κάλεσε τις βρετανικές και τις ευρωπαϊκές αρχές να συνεργαστούν στην κατεύθυνση της «ομαλής» μετάβασης σε μια νέα οικονομική σχέση μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και την Ε.Ε. «Στηρίζουμε ένθερμα τις δεσμεύσεις της Τράπεζας της Αγγλίας και της ΕΚΤ να παράσχουν ρευστότητα στο τραπεζικό σύστημα και να περιορίσουν την υπερβολική χρηματοοικονομική αστάθεια. Θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε τις εξελίξεις στενά και είμαστε έτοιμοι να στηρίξουμε τα μέλη μας όπως χρειαστεί» πρόσθεσε η Λαγκάρντ.
Σκληρά λόγια από τους επικεφαλής των πολιτικών ομάδων του Ευρωκοινοβουλίου για τον Κάμερον
Την έντονη αποδοκιμασία τους για την απόφαση του Βρετανού πρωθυπουργού να μην κινήσει άμεσα τις διαδικασίες για την έξοδο της Βρετανίας από την Ε.Ε. εξέφρασαν όλοι οι επικεφαλής των πολιτικών ομάδων του Ευρωκοινοβουλίου. Ο πρόεδρος της πολιτικής ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Μάνφρεντ Βέμπερ δήλωσε πως «Δεν μπορούμε να περιμένουμε πότε η κυβέρνηση θα εκλέξει νέο πρωθυπουργό», τονίζοντας πως «έξοδος σημαίνει έξοδος». Ο επικεφαλής της ομάδας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών Τζιάνι Πιτέλα αποκάλεσε «ανεύθυνη» την απόφαση του Βρετανού πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον, να «καθυστερήσει» την ενεργοποίηση του άρθρου 50 της Συνθήκης της Λισσαβώνας. «Για μια ακόμη φορά, ο Κάμερον ενδιαφέρεται για τα εσωτερικά οφέλη και όχι για το συμφέρον των Βρετανών πολιτών» υπογράμμισε ο Τζ. Πιτέλα.
