Του Δημήτρη Π. Κυριακαράκου*
Συνέδριο επίκειται, σε πείσμα του κορωνοϊού, τούτη τη φορά ενδεχομένως με 6.000 συνέδρους προερχόμενους από σχεδόν 60.000 μέλη. Ένα αναπόφευκτα «νέο» οικοδόμημα επίκειται να ανεγερθεί. Το ζήτημα όμως το οποίο γεννάται είναι εάν το οικοδόμημα αυτό θα προέλθει από «προκάτ» δόμηση ή από ριζική ανακαίνιση, διότι εκ θεμελίων οικοδόμημα είναι φύσει αδύνατο να προκύψει. Η Αριστερά έρχεται από μακριά…
Ουδείς / ουδεμία προέρχεται από παρθενογένεση. Από το μέλος -πολιτικά ανήσυχο πολίτη- μέχρι πρότινος εκλογέα έτερης και συνεπαγόμενα ανταγωνιστικής πολιτικής συγκρότησης έως και το διακεκριμένο πολιτικό στέλεχος - μέχρι πρότινος στέλεχος έτερης ίσως ούτε καν «συγγενικής» πολιτικής συγκρότησης, ο «νέος» ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία θα είναι αναπόφευκτα ένα «ουράνιο τόξο» προσωπικοτήτων, ιδεών, προτάσεων, ενδοιασμών, προβληματισμών απέναντι στο modus operandi του επεκτατισμού της παγκόσμιας αγοράς, απέναντι στη συρρίκνωση των συλλογικών δικαιωμάτων εν ονόματι μιας «ανάπτυξης» άνευ κοινωνικής αναφοράς.
Μεταπολεμικά, στην εξαθλιωθείσα από τον ναζισμό Ευρώπη, «συνθηκολόγησαν» η Δεξιά (= πτέρυγα συντηρητικής δημοκρατίας) και η Αριστερά (= πτέρυγα κοινωνικής δημοκρατίας) σφυρηλατώντας το μοντέλο οικονομικής διακυβέρνησης ονόματι «μεικτή οικονομία», ένα μοντέλο ελέγχων και ισορροπιών το οποίο θα προστάτευε την ενέργεια από την ιδιωτική κερδοσκοπία η οποία τέλος δεν έχει, ιδίως όταν στην εξουσία ανέρχονται «τύραννοι» ευαγγελίζοντες το πέρας της ταξικής αντιπαλότητας και την απαρχή μιας «ειρηνικής» νέας τάξεως πραγμάτων.
Η ανάκτηση μιας κοινωνικά υπεύθυνης και δομικής «μεικτής οικονομίας» ίσως να μην συστήνει το πιο εύκολο για τις μέρες μας εγχείρημα, ίσως πάλι ακόμα κι εμείς οι εν γένει κοινωνικά φιλελεύθεροι και προοδευτικοί ενδόμυχα να το θεωρούμε «ρετρό», πισωγύρισμα στην εποχή του «βολέματος», της «τακτοποίησης» των ημετέρων και του «κράτους - λάφυρο». Αυτό το οποίο δεν είναι και δεν θα γίνει πότε «ρετρό» όμως είναι ο άνθρωπος, αυτό το μεγαλειώδες «παν μέτρον»!
Ο άνθρωπος επαναπροσδιορίστηκε ως αξία κι αυτός μεταπολεμικά. Δεν ήταν δεδομένη αξία έως τότε. Ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, η Μικρασιατική Καταστροφή, το Scramble for Africa υποβάθμισαν τον άνθρωπο σε «εργαλείο» της εποχής της βαριάς βιομηχανίας και της πρώιμης υψηλής τεχνολογίας. Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, η παλινόρθωση των ηττημένων του Α΄, υποβάθμισε περαιτέρω τον άνθρωπο σε πειραματόζωο αναλώσιμο στα «οράματα» του κάθε παράφρονα ηγεμόνα από την Άπω Ανατολή έως την κεντρική Ευρώπη. Το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και η απαρχή των απανταχού αντιαποικιακών κινημάτων σηματοδοτούν αμφότερα την εξύψωση του ανθρώπου και της κοινωνίας σε επίπεδο αυτοσκοπού.
Κοινή κληρονομιά και πολιτισμική ώσμωση
Τα αντιαποικιακά κινήματα, αναμεταξύ αυτών και το δικό μας ΕΑΜ, ήταν οι εισηγητές και ουσιαστικοί δημιουργοί των συλλογικών δικαιωμάτων που σε επίπεδο ΟΗΕ κωδικοποιήθηκαν ως «δικαιώματα δευτέρας γενεάς». Εξαθλιωμένοι μαχητές ήταν οι άνθρωποι οι οποίοι συναντιλήφθηκαν και έδρασαν ουχί για τους πολλούς, αλλά για όλους. Σύντροφοι κυριολεκτικά εκ της ιδίας καραβάνας, αξύριστοι αμπεχωνοφόροι, ουχί προσεγμένα ενδεδυμένοι κοκέτηδες, ήταν οι δημιουργοί των εννόμων αγαθών που σήμερα άπαντες απολαμβάνουμε.
Οι δε κινηματίες - ιθαγενείς των τέως αποικιών ήταν οι δημιουργοί των «δικαιωμάτων στην κοινή κληρονομιά της ανθρωπότητας», των «δικαιωμάτων τρίτης γενεάς» όπως και αυτά κωδικοποιούνται σε επίπεδο ΟΗΕ. Από τους ωκεανούς και τους υδροβιότοπους έως και τα μνημεία παγκοσμίου πολιτισμικού ενδιαφέροντος (βλ. Αγία Σοφία), οι άνθρωποι ανεξαρτήτως φυλής, εθνοτικής ομάδας και υποομάδας, θρησκευτικού και λατρευτικού προσανατολισμού, έχουμε πολλά να πούμε, πολλά να ανταλλάξουμε, πολλά να μοιραστούμε, πολλά να αποκομίσουμε από την πολιτισμική μας ώσμωση. Το ότι ο Πηνειός επικοινωνεί με τον Γάγγη, το ότι ο Άγιος Όλαφ, ο Βίκινγκ ιδρυτής του Βασιλείου της Νορβηγίας, ήταν ο φρούραρχος των Κομνηνών της Αυτοκρατορίας της Νικαίας, το ότι η μαχητική τέχνη του καράτε διεδόθη ως παγκράτειον στην Άπω Ανατολή μέσω των κατά βάση εξερευνητικών εκστρατειών του Αλεξάνδρου, το ότι η διπλωματία διεδόθη στη Φραγκιά από τους Βυζαντινούς με πολιτισμικό «αγωγό» τους Ενετούς και στην Ανατολή με πολιτισμικό «αγωγό» τους Οθωμανούς είναι μόνο απειροελάχιστα από τα «πολύτιμα πετράδια» που συναποτελούν τη μεγάλη «οικογένεια» της ανθρωπότητας. Χρήζουν πολλά άρθρα, συγγράμματα και συνέδρια για να ανακαλύψουμε κοινές πολιτισμικές αναφορές, για να συνειδητοποιήσουμε πως εντέλει ο / η άλλος / η είμαι εγώ!
Υπάρχουν όμως ακόμα «σκοτεινές» δυνάμεις οι οποίες προάγουν τον σωβινισμό υφαίνοντας μύθους περί περιούσιων λαών στην προσπάθεια να αποξενώσουν τον άνθρωπο από την ιδιότητα του πολίτη και να τον υποβαθμίσουν εκ νέου σε «εργαλείο» υλοποίησης μίσους και αντεκδίκησης για δεινά για τα οποία μόνο το «εθνικό» πολιτικό σύστημα ευθύνεται.
«Αριστερά» λοιπόν σημαίνει συλλογικά δικαιώματα αδιακρίτως εφαρμοσμένα, δικαιώματα στην κοινή κληρονομιά της ανθρωπότητας, «συνασπισμός ριζοσπαστικής ανατροπής» κατεστημένων νοοτροπιών και ποδηγετημένων συνειδήσεων. Όποιος / α ασπάζεται τα εν λόγω μετέχει στην αριστεροσύνη, στον κοινωνικό χώρο που επάγεται η Αριστερά ακόμα κι αν διστάζει να αυτοπροσδιοριστεί αριστερός / ή. Άλλωστε, στη μεγάλη αυτή προσπάθεια ανάπτυξης παγκοσμίου αξιοκρατίας δεν υπάρχουν αμάχητα τεκμήρια φρονήματος. Το φρόνημα θα δοκιμαστεί ξανά και ξανά, θα είναι τόσο δυναμικό και δημιουργικό όσο και εμείς που το ασπαζόμεθα.
Καλό μας συνέδριο, λοιπόν, με αξιοκρατία!
*Ο Δημήτρης Π. Κυριακαράκος είναι δικηγόρος - πολιτικός επιστήμων ΜΔΕ Ευρωπαϊκού Δικαίου και Πολιτικής Παντείου Πανεπιστημίου
Στηρίξτε την έγκυρη και μαχητική ενημέρωση. Στηρίξτε την Αυγή. Μπείτε στο syndromes.avgi.gr και αποκτήστε ηλεκτρονική συνδρομή στο 50% της τιμής.
